Spis treści:
- Witamina A - witamina rozpuszczalna w tłuszczach
- Witamina A - jakie pełni funkcje?
- Źródła witaminy A w żywności
- Zapotrzebowanie na witaminę A
- Objawy niedoboru witaminy A
Witamina A - witamina rozpuszczalna w tłuszczach
Witamina A należy do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Już starożytni Egipcjanie, Grecy i Rzymianie byli świadomi skutków jej niedoboru - zaburzenia widzenia, znanego jako kurza ślepota, które objawiało się kłopotami z widzeniem o zmierzchu lub przy słabym świetle. W leczeniu tego schorzenia stosowano surową lub gotowaną wątrobę, bogatą w witaminę A.
Najbardziej znane formy witaminy A to:
- retinol - najbardziej aktywna biologicznie forma witaminy A, występująca głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego;
- beta-karoten - prekursor witaminy A, który organizm przekształca w retinol. Występuje w produktach roślinnych.
Witamina A - jakie pełni funkcje?
Witamina A pełni kluczowe funkcje w organizmie, wspierając:
- wzrok - jest niezbędna do produkcji rodopsyny, białka światłoczułego w siatkówce oka, które umożliwia widzenie przy słabym oświetleniu,
- układ odpornościowy - wspiera odpowiedź immunologiczną, chroniąc przed infekcjami,
- skórę i błony śluzowe - odpowiada za ich prawidłową strukturę, dzięki czemu organizm jest chroniony przed infekcjami,
- wzrost i rozwój - odgrywa rolę w tworzeniu kości, zębów oraz ogólnym wzroście.
Źródła witaminy A w żywności
Najlepiej przyswajalną formą jest retinol, czyli witamina A pochodząca z produktów zwierzęcych, ponieważ nie wymaga przekształcenia.
Produkty zwierzęce (retinol):
- wątróbka - najbardziej bogate źródło,
- pasztet z wątróbką,
- jaja - szczególnie żółtko,
- nabiał - pełnotłuste mleko, masło, sery,
- ryby morskie i oleje z nich pochodzące.
Zobacz również:
Przykładowa zawartość witaminy A w 100 g produktów spożywczych:
- wątróbka wołowa - 14 400 μg,
- wątróbka wieprzowa - 13 000 μg,
- wątróbka kurczaka - 9 300 μg,
- masło - 814 μg,
- jajo kurze - 272 μg,
- ser twarogowy tłusty - 83 μg,
- śledź solony - 45 μg,
- mleko 3,2% - 36 μg.
Produkty bogate w witaminę A należy spożywać wraz z tłuszczami. Bez nich jej przyswajalność znacząco spada.
Zapotrzebowanie na witaminę A
Zapotrzebowanie na witaminę A różni się w zależności od wieku, płci oraz stanu fizjologicznego. Zwiększone zapotrzebowanie na tę witaminę występuje u osób cierpiących na schorzenia układu pokarmowego, w okresach długotrwałego stresu i infekcji, a także przy stosowaniu diety o niskiej zawartości tłuszczu.
Zalecana dzienna dawka (RDA) dla dorosłych wynosi:
- 900 µg równoważnika retinolu dla mężczyzn,
- 700 µg równoważnika retinolu dla kobiet.
Przy nadmiarze witamina A może jednak być toksyczna, szczególnie w formie retinolu, dlatego nie należy przekraczać rekomendowanych dawek bez konsultacji z lekarzem.
Nadmiar witaminy A stanowi szczególne zagrożenie dla kobiet w ciąży, gdyż może prowadzić do powstawania wad wrodzonych u płodu oraz do poronień. Dlatego kobiety w ciąży powinny unikać suplementów diety zawierających tę witaminę.
Objawy niedoboru witaminy A
Ponieważ witamina A wpływa na nawilżenie skóry oraz na normalizację działania gruczołów łojowych, jej niedobór objawia się charakterystycznym wysuszeniem skóry, jej rogowaceniem, łuszczeniem się naskórka.
Do objawów niedoboru witaminy A zalicza się:
- zaburzenia widzenia przy słabym świetle (tzw. kurza ślepota);
- osłabienie odporności, zwiększające podatność na infekcje wirusowe i bakteryjne;
- przesuszenie skóry, które może powodować jej spierzchnięcie, szczególnie w okolicach łokci i kolan, a także pojawienie się wysypek, trądziku i wyprysków;
- suchość oczu, obejmującą wysychanie rogówki i spojówki;
- zwiększoną łamliwość włosów oraz paznokci;
- zmniejszony apetyt;
- opóźnienie wzrostu u dzieci;
- trudności z płodnością;
- zaburzenia cyklu miesiączkowego;
- szumy uszne, zwłaszcza u osób starszych.
CZYTAJ TAKŻE:
Niedobór zwiększa ryzyko cukrzycy i miażdżycy. Objawem apetyt na słodkie
Podstawowe badanie, gdy ciągle jesteś zmęczony. Powie wiele o twoim zdrowiu
Niedobór magnezu to nie tylko drgająca powieka i skurcze. Tak skutecznie się z nim uporasz
