Ryzyko wzrasta po 40. roku życia. Ten niepozorny objaw zwiastuje cukrzycę

W 2022 roku liczba chorych na cukrzycę w Polsce znacznie przekroczyła 3 miliony, dla porównania, w 2017 roku chorych na cukrzycę było 2,7 mln osób. Dynamika wzrostu zachorowalności na cukrzycę jest zauważalna, a lista powikłań tej choroby niezwykle długa. 

Z roku na rok przybywa też osób z tzw. stanem przedcukrzycowym i szacuje się, że na ten moment może być ich około 5 milionów. 

Według szacunków T1D Index, projektu stworzonego przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną przewiduje się, że ponad 4 mln osób dorosłych w 2040 r. w Polsce będzie żyć ze zdiagnozowaną cukrzycą, co będzie stanowiło ok. 11 proc. całego społeczeństwa. Według szacunków IDF co roku umiera około 21 500 osób z powodu źle wyrównanej bądź niezdiagnozowanej cukrzycy 2.

Cukrzyca typu 2. to choroba, która w dużej mierze zależy od codziennych wyborów i stylu życia.  Za czynniki ryzyka uznaje się przede wszystkim nadwagę i otyłość (zwłaszcza otyłość brzuszną), brak aktywności fizycznej oraz niezdrową dietę. 

Ryzyko zachorowania rośnie z wiekiem, a najwięcej chorych m powyżej 45 lat. Cukrzyca może być też chorobą uwarunkowaną genetycznie. 

Na cukrzycę narażone są osoby, u których zdiagnozowano nadciśnienie tętnicze, wysokie stężenie cholesterolu, a w przypadku kobiet ryzyko wzrasta, jeśli w historii choroby jest cukrzyca ciążowa.  Cukrzyca częściej dotyczy także palaczy oraz osób, które nadużywają alkoholu. 

W przypadku cukrzycy typu 1. czynniki ryzyka to przede wszystkim czynniki genetyczne ale też środowiskowe. Wśród przyczyn cukrzycy typu 1. wymienia się przebyte infekcje wirusowe, niedobory witaminy czy inne czynniki żywieniowe, jednak mechanizm rozwoju cukrzycy typu 1. wciąż nie jest do końca poznany. 

Cukrzyca nazywana jest chorobą podstępną, ponieważ rozwija się powoli i po cichu, przez długi czas nie dając znaczących objawów, równocześnie prowadząc do uszkodzeń, wynikających ze zbyt wysokiego stężenia glikemii. 

- To, co czyni cukrzycę podstępną, to fakt, że przez wiele miesięcy, a nawet lat, może nie dawać żadnych wyraźnych objawów. Kiedy już się pojawiają, są często lekceważone: większe pragnienie, częste oddawanie moczu, zmęczenie, senność, suchość skóry czy nawracające infekcje - mówi Monika Kaczmarek, Prezes Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków.

Najczęściej wymienianym objawem i najwcześniej występującym, jest uczucie wzmożonego pragnienia i to właśnie na ten symptom wskazują pacjenci. Nagła, niepohamowana potrzeba picia jest sygnałem alarmującym świadczącym o wysokim poziomie cukru we krwi. Idącym w parze objawem jest częstomocz - także charakterystyczny objaw dla cukrzycy. 

Niestety, często oba są ignorowane, ponieważ pacjenci nadmierne pragnienie tłumaczą odwodnieniem, a częstomocz - zwiększoną podażą płynów. 

O pierwszych objawach swojej choroby opowiedział Michał Figurski, znany dziennikarz i prezenter, który w rozmowie z Karoliną Siudeją-Dudek dla Interii Zdrowie powiedział: 

„Cukrzyca jest bezbolesna i niewidoczna, daje więc złudne poczucie utrzymania zdrowia, a tymczasem to zdrowie się degraduje. Nieleczona cukrzyca jest śmiertelna. U mnie to było zmęczenie, a w zasadzie wyczerpanie. To było notoryczne pragnienie, wilczy głód. Klasyczne książkowe objawy cukrzycy. Mój organizm dosłownie przeciekał. Oczywiście wiedziałam, że coś jest nie tak, ale wolałem uciekać w ogrom obowiązków, które miałem na głowie, niż przyjąć do wiadomości. że jestem chory i muszę się zgłosić po jakąś pomóc."

- Życie z cukrzycą wymaga planowania i systematyczności. Pacjent musi pamiętać o lekach, zdrowym jedzeniu, pomiarach glikemii i aktywności fizycznej. Ale to nie znaczy, że choroba odbiera radość życia - wyjaśnia Monika Kaczmarek. 

Cukrzyca, chociaż jest chorobą przewlekłą i wymagającą kontroli, nie ogranicza pacjentów w żadnym stopniu, pozwalając im na codzienną aktywność na takim samym poziomie, jak przed diagnozą. 

Tak, można, bowiem dobrze kontrolowana cukrzyca pozwala na sprawne funkcjonowanie chorego przez wiele lat. Kluczowe jest jednak to, by pacjent chciał zmienić swoje codzienne nawyki. 

Bardzo ważna jest zmiana w codziennym funkcjonowaniu, która pozwala lepiej kontrolować glikemię. 

- Mówi się, że monitorowanie poziomu glukozy i leki to połowa sukcesu, a druga połowa to styl życia. Ruch, zdrowa dieta, sen, unikanie stresu - to wszystko pomaga stabilizować poziom cukru i zmniejsza zapotrzebowanie na leki. Ale chcę to bardzo mocno podkreślić: styl życia nie jest zamiennikiem leczenia, tylko jego dopełnieniem. Nie możemy też obarczać pacjentów poczuciem winy. Cukrzyca typu 2 to choroba, a nie kara za styl życia - wyjaśnia Monika Kaczmarek. 

Oprócz zmiany stylu życia bardzo ważne jest, by pacjenci byli pod stałą opieką lekarzy i przyjmowali zalecane leki. 

Żeby jednak do tego doszło, pacjent musi najpierw trafić do lekarza i pozwolić na to, by ten postawił diagnozę. Wszelkie objawy, które mogą sugerować cukrzycę, nie mogą być ignorowane przez chorego, bo znacznie wpływa to na opóźnienie diagnozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia. 

Oprócz zmęczenia, nadmiernego pragnienia czy częstomoczu, objawami cukrzycy mogą być ciemne, aksamitne przebarwienia na skórze, szczególnie w okolicach szyi, pach i pachwin. To, co powinno zaniepokoić chorego, to także trudności w gojeniu się ran oraz nawracające infekcje (szczególnie skórne i grzybicze) - wszystkie te objawy mogą występować na wczesnym etapie choroby i nie należy ich ignorować. 

Źródła:

1. https://koordynowana.nfz.gov.pl/wp-content/uploads/2022/12/wytyczne-rozpoznawania-cukrzycy-PTMR-PTD-KLR-3.pdf
2. https://www.termedia.pl/Journal/-4/pdf-5548-1

CZYTAJ TAKŻE:

Nie każdy wie, że to objaw przewlekłego stresu. Co oznacza i jak zwalczyć brzuch kortyzolowy?

Hamują łaknienie, obniżają cukier, pomagają chudnąć. Działają jak naturalne analogi GLP-1

Jeden z najbardziej obleganych specjalistów. Nie tylko cukrzycy powinni zgłaszać się do diabetologa