Spis treści:
- Jakie są objawy niedoborów żeńskich hormonów?
- Przyczyny niedoborów hormonów kobiecych
- Jakie badania wykonać?
- Jak przygotować się do badań?
- Jak wyregulować żeńskie hormony?
Jakie są objawy niedoborów żeńskich hormonów?
Niedobór estrogenów to nie tylko uderzenia gorąca i huśtawki nastroju - to cała kaskada zmian, które rozgrywają się w ciele kobiety. W okresie okołomenopauzalnym organizm stopniowo traci swoją hormonalną tarczę ochronną. Spadający poziom estrogenów odbija się na kościach: tracą one swoją gęstość i stają się kruche, co w wieku pomenopauzalnym znacząco zwiększa ryzyko złamań. Ale to dopiero początek.
Równocześnie wzrasta ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, zmienia się gospodarka lipidowa, rośnie poziom "złego" cholesterolu (LDL) i cholesterolu całkowitego, szczególnie w późnej fazie okołomenopauzalnej i we wczesnym okresie pomenopauzalnym. U części pacjentek dolegliwości mogą mieć niespecyficzny charakter: od przewlekłego zmęczenia, przez suchą skórę, wahania wagi, aż po trądzik, łysienie, czy nawet zaburzenia nastroju. Pojawić się mogą też dolegliwości bardziej typowe: jak nadmierne owłosienie, zaburzenia libido, nieregularne miesiączki, bezpłodność czy poronienia.
Przyczyny niedoborów hormonów kobiecych
Zaburzenie stanu równowagi w organizmie znajduje swoje odzwierciedlenie w zachwianiu poziomów hormonalnych. Czasami wystarczy stres, zbyt radykalne odchudzanie, a nawet zwyczajna zmiana jadłospisu, intensywny wysiłek fizyczny czy problemy ze snem. Oczywiście problem może mieć głębsze podłoże i być konsekwencją konkretnych chorób, dotykających np. jajników, przysadki mózgowej, tarczycy, czy nadnerczy. Poza tym problemy z gospodarką hormonalną u kobiet bywają również wynikiem naturalnych procesów, których nie sposób uniknąć, tj. dojrzewania lub wspomnianej już menopauzy.
Jakie badania wykonać?
Różnorodność objawów związana z niedoborem żeńskich hormonów może utrudniać szybkie postawienie diagnozy, dlatego każdy niepokojący sygnał warto omówić z lekarzem. Czego spodziewać się podczas wizyty? Przede wszystkim wielu pytań ze strony specjalisty, dotyczących przebytych chorób, przyjmowanych leków, czy rodzinnej historii podobnych dolegliwości. Lekarz po zebraniu wywiadu może zlecić odpowiednie badania. W przypadku podejrzenia zaburzeń hormonów płciowych, bada się zwykle poziomy prolaktyny, lutotropiny (LH), hormonu folikulotropowego (FSH), progesteronu, estrogenów czy androgenów. Jeśli podejrzenie pada na tarczycę, standardem jest oznaczenie TSH, a jeśli będzie to konieczne także FT3 i FT4.
Jak przygotować się do badań?
Moment, w którym wykonuje się badania hormonalne, ma ogromne znaczenie. Niektóre z nich, jak FSH, LH czy estradiol ,najlepiej oznaczać między 1. a 3. dniem cyklu, właśnie wtedy otrzymane wyniki będą najbardziej miarodajne. Inne hormony jak progesteron czy prolaktyna, mają bardziej stałe stężenia i można je badać niezależnie od dnia cyklu. Kilka dni przed oznaczeniem dobrze jest unikać większego stresu i forsownego wysiłku. Nie trzeba jednak nagle zmieniać trybu życia - chodzi raczej o to, by organizm był w swoim naturalnym rytmie, nie zakłóconym przez skrajności. Warto mieć także na uwadze, że niektóre leki zwłaszcza te hormonalne mogą zafałszować wyniki badań. Dlatego przed pobraniem krwi, dobrze jest skonsultować z lekarzem, które preparaty trzeba odstawić, a które można przyjmować bez obaw.
Jak wyregulować żeńskie hormony?
Gospodarka hormonalna to delikatny mechanizm, który łatwo rozstroić, ale nie tak łatwo przywrócić do harmonii. Dlatego leczenie jej zaburzeń musi być prowadzone z rozwagą, nie na własną rękę, nie na podstawie porady z forum, ani nie pod wpływem reklamy "cudownego" suplementu. Każda ingerencja w układ hormonalny, nawet zioło leczictwem czy innymi środkami uznawanymi za naturalne, powinna być poprzedzona konsultacją z lekarzem i poprzedzona solidną diagnostyką. Istnieją preparaty dostępne bez recepty, które rzeczywiście mogą wspomóc równowagę hormonalną, ale tylko wtedy, gdy są stosowane celowo, z konkretnym wskazaniem.
Leczenie zaburzeń hormonalnych obejmuje zazwyczaj terapię farmakologiczną, leki hormonalne lub preparaty regulujące określone szlaki metaboliczne. Ale sama tabletka to nie wszystko. Równie ważne są zmiany w codziennym funkcjonowaniu: dobrze zbilansowana dieta, regularna aktywność fizyczna, higiena snu i redukcja stresu.
Źródła:
- A.K. Bręborowicz i in., Położnictwo. Diagnostyka ginekologiczna, w: Położnictwo i ginekologia, red. G.H. Bręborowicz, t. 2, wyd. 2, Warszawa 2015.
- Selander-Han M, McGee S, Lo K. Female Reproductive Endocrine Disorders. Prim Care. 2024 Sep; doi: 10.1016/j.pop.2024.04.002.
CZYTAJ TAKŻE:
Lekarka wymienia mało znane objawy endometriozy. Rozsiewa się po całym ciele
Pierwsze objawy menopauzy widać w badaniach. Zrób po 45. roku życia
Odpowiada za tryb walki lub ucieczki. Hormon, który pozwala przetrwać
