Prosty gest może uratować życie. To najlepsza profilaktyka raka piersi
Rak piersi jest najczęściej diagnozowanym nowotworem złośliwym u kobiet na całym świecie. W Polsce co roku o tym nowotworze dowiaduje się aż 20 tys. kobiet, a liczba zachorowań rośnie z roku na tok. Im szybciej wykryte zmiany, tym lepsze rokowania. W ramach akcji #31dnidlazdrowiakobiety podpowiadamy, jak wygląda profilaktyka piersi i co najważniejsze - jak samodzielnie wykonać badanie, które powinno stać się kobiecym nawykiem.
Artykuł w ramach akcji: #31dnidlazdrowiakobiety"October Theory" - przyświeca nam założenie, że październik jest najlepszym momentem na życiowe porządki i wprowadzenie dobrych zmian. W Interii ZDROWIE przez cały miesiąc prowadzimy kampanię motywującą do profilaktyki i wprowadzania prostych, zdrowych nawyków. Chcemy zachęcać nie tylko do badań i profilaktyki chorób nowotworowych, ale do całościowego "o-się-dbania".
Rak piersi rozwija się podstępnie i przez długi czas może nie dawać żadnych objawów. Wiele kobiet nie odczuwa bólu, nie obserwuje niepokojących zmian w wyglądzie piersi, a jedynym sygnałem bywa niewielki guzek lub zmiana struktury piersi, często wyczuwalna dopiero po kilku miesiącach. To dlatego profilaktyka i regularne, comiesięczne samobadanie piersi, powinno wpisać się w nawyk u wszystkich kobiet.
Nowotwór piersi wykryty w I stadium daje dobre rokowania - pięcioletnie przeżycie notuje się w 95 proc. przypadków. Im późniejsze stadium, tym drastyczniej spada odsetek kobiet, które przeżywają pięć lat od usłyszenia diagnozy.
Profilaktyka raka piersi opiera się na trzech filarach, a jej stosowanie zmniejsza ryzyko zgonu z powodu nowotworu nawet o 50 proc.
Profilaktyka piersi piersi opiera się o badania obrazowe (USG piersi), badanie lekarskie oraz o samobadanie.
USG piersi
Ultrasonografia (USG) to podstawowe badanie obrazowe, które pozwala ocenić strukturę gruczołu piersiowego i wykryć nawet bardzo małe zmiany. USG jest badaniem pierwszego wyboru dla wszystkich kobiet przed 40. rokiem życia i wynika to z anatomicznej budowy piersi (u młodszych kobiet piersi mają gęstą budowę).
Po 40. roku życia zaleca się, by oprócz USG, kobieta miała wykonaną mammografię, dzięki czemu ocena budowy piersi jest dokładniejsza. Od 45. roku życia mammografia jest badaniem wykonywanym bezpłatnie, w ramach NFZ.
Bez względu na to, czy kobieta jest obciążona genetycznie, czy nie - zaleca się wykonywanie badania USG piersi przynajmniej raz w roku. Jest ono bezbolesne i nieinwazyjne, a przez to całkowicie bezpieczne.
Mammografia
Mammografia to nic innego, jak badanie piersi z wykorzystaniem rentgena. Jest to obowiązkowa forma profilaktyki u każdej kobiety po 40. roku życia.
W Polsce mammografia jest bezpłatna dla kobiet w wieku 45-74 lat, w ramach programu profilaktycznego NFZ i można ją wykonywać co dwa lata. U kobiet z grupy ryzyka (np. mutacja BRCA1/BRCA2) badanie może być zalecane częściej, nawet co 12 miesięcy.
Mammografia pozwala wykryć zmiany jeszcze przed pojawieniem się guzków Uwidocznione tzw. mikrozwapnienia, mogą świadczyć o bardzo wczesnym stadium raka, dlatego regularne wykonywanie tego badania jest kluczowe.
Badanie lekarskie
Przynajmniej raz w roku, podczas wizyty u ginekologa, zaleca się, by specjalista wykonał palpacyjne badanie piersi. Chociaż każda kobieta powinna takie badanie wykonywać samodzielnie w domu, przynajmniej raz w miesiącu, warto, by takiego badania dokonywał też doświadczony lekarz specjalista.
Regularne samobadanie piersi to najprostszy, a jednocześnie niezwykle skuteczny sposób wczesnego wykrywania zmian nowotworowych. Nie wymaga specjalistycznego sprzętu, można je wykonywać w domu i zajmuje kilka minut.
Jak często badać piersi?
Kobiety miesiączkujące przynajmniej raz w miesiącu powinny dokonywać samobadania. Ważny jest także czas - najlepiej wybrać od 7. do 10. dnia po rozpoczęciu miesiączki i wówczas przeprowadzić badanie. Piersi są wtedy nabrzmiałe i łatwiej wyczuć ewentualne zmiany.
Kobiety, które są już po menopauzie, także powinny wykonywać samobadanie. Zaleca się, aby robić to minimum raz w miesiącu, w jeden wybrany przez siebie dzień (np. zawsze ostatniego dnia miesiąca).
Najważniejsza jest regularność - nie tylko pozwala na szybką reakcję, ale dzięki niej kobieta „uczy się" swoich piersi i zapamiętuje, które zmiany już były, a które są od niedawna.
Samobadanie składa się z dwóch etapów: oglądania i badania palpacyjnego (dotyku).
Oglądanie piersi
Stań przed lustrem z opuszczonymi rękami, a następnie unieś je do góry. Zwróć uwagę na:
- symetrię piersi,
- zmiany w kształcie lub wielkości,
- wciągnięcie brodawki lub skóry,
- zaczerwienienia, obrzęk, nietypowe przebarwienia,
- wydzielinę z brodawki (np. surowiczą, krwistą).
Badanie palpacyjne (dotykanie)
- Najwygodniej wykonać je pod prysznicem lub na leżąco.
- Użyj opuszków trzech środkowych palców (nie czubków!) i badaj piersi kolistymi ruchami.
- Sprawdzaj całą powierzchnię piersi - od obojczyka, aż pod pierś i od mostka do pachy, gdzie również znajdują się węzły chłonne.
- Szukaj zgrubień, guzków, twardych miejsc lub zmian w strukturze tkanek.
- Na koniec lekko ściśnij brodawkę, aby sprawdzić, czy nie wydobywa się z niej płyn.
Pamiętaj, że nie wszystkie wykryte nieprawidłowości oznaczają nowotwór. W piersiach mogą tworzyć się torbiele albo gruczolakowłókniaki - zmiany łagodne, które nie zagrażają zdrowiu. Każdą „wymacaną" zmianę zawsze należy jak najszybciej skonsultować z lekarzem, by wykluczyć lub potwierdzić zmiany nowotworowe.
CZYTAJ TAKŻE:
Rocznie 3 tys. Polek umiera z powodu raka jajnika. Objawy udają inne choroby
Witamina D w leczeniu raka jajnika. Może chronić przed przerzutami
Obawiasz się raka piersi? Miała go kobieta z twojej rodziny? Te pięć rzeczy rób regularnie
