Najważniejsze funkcje hormonów
Hormony to naturalne substancje chemiczne wytwarzane przez różne narządy. Hormony wpływają na skórę, głos, wzrost, nawet na sposób myślenia. Testosteron, estrogeny, insulina, serotonina - to jedne z lepiej znanych.
Układ hormonalny (dokrewny, endokrylny, wewnątrzwydzielniczy) uważany za najważniejszy po układzie nerwowym tworzy wiele narządów:
- podwzgórze
- przysadka mózgowa
- szyszynka
- tarczyca
- gruczoły przytarczyczne
- grasica
- trzustka
- nadnercza
- jądra
- jajniki.
Hormony wydzielane przez gruczoły lub tkanki układu hormonalnego są niezbędne do prawidłowego przebiegu procesów życiowych w organizmie. Są związkami koordynującymi procesy chemiczne w komórkach. Mogą być wydzielane bezpośrednio do krwi, stąd też nazwa układu dokrewnego i hormonów endokrynnych, lub pośrednio do krwi a bezpośrednio do tkanek (hormony parakrynne).
Hormony nie są ani budulcem tkanek, ani nie dostarczają energii. Wytwarzane są przez organizm w niewielkich ilościach, jednak najmniejsze zaburzenia ich poziomu mogą powodować różne dolegliwości - niedobór lub nadmiar hormonów może być przyczyną poważnych chorób (niedoczynność lub nadczynność różnych gruczołów).
Najbardziej znane to hormony płciowe żeńskie (np. estrogeny) i męskie (testosteron), hormony wzrostu, hormony regulujące poziom cukru we krwi czy też tzw. hormony szczęścia (endorfiny, serotonina).
Najczęstszą przyczyną zaburzeń hormonalnych są nieprawidłowości w pracy układu odpornościowego - organizm produkuje przeciwciała skierowane przeciwko komórkom własnych narządów lub gruczołów. Innymi przyczynami zaburzeń mogą być urazy lub nowotwory.
Każda ingerencja w naturalne funkcjonowanie niezwykle skomplikowanego układu hormonalnego wymaga kontroli lekarza. Leczenie hormonalne polega na uzupełnianiu stężenia hormonu, którego organizm wytwarza za mało lub na zahamowaniu wydzielania takiego, którego wytwarza za dużo.