Jedzenie i proteza zębowa. Rady, które warto znać
Proteza zębowa pozwala nie tylko uzupełnić ubytki oraz zapobiega psuciu się zębów. Umożliwia także rozgryzanie pokarmów oraz czerpanie na nowo pełni doznań ze spożywanych posiłków. Faktem jest, że na początkowym etapie noszenia protezy zębowej, gryzienie może przysparzać pewnych trudności. Proteza początkowo postrzegana jest przez mózg jako obcy element, dodatkowo muszą się do niej przyzwyczaić dziąsła. Jednak po pewnym czasie,przy zachowaniu odpowiedniej dozy cierpliwości – możemy w pełni delektować się ulubionymi daniami i przekąskami. Co jeść tuż po założeniu protezy? O jakie aspekty warto szczególnie zadbać? Podpowiadamy.
Pierwsze tygodnie z protezą zębową to czas, w którym w pewnym sensie uczymy się jeść od nowa. Oznacza to, że możemy mieć problemy z pogryzieniem twardszych pokarmów, m.in. surowych warzyw, smażonego mięsa (także tego w panierce) czy orzechów. Dlatego na początkowym etapie, w pierwszych dniach po założeniu protezy, warto zaprzyjaźnić się z blenderem i czasowo przejść na dietę płynną lub półpłynną.
Co można jeść? Wygodne będą nie tylko zupy kremy, ale i puree z gotowanych warzyw (np. pietruszki, pasternaku i ziemniaków), a także koktajle owocowe (niżej o tym jak sobie poradzić z owocami zawierającymi drobne pestki) lub owocowo-warzywne (np. z banana, jabłek i szpinaku). Taka dieta ma także pozytywny wpływ na nasze zdrowie. Koktajle z warzyw i owoców pozwolą na pozyskiwanie większej ilości witamin i minerałów wprost z natury. Z czasem przyzwyczaimy się do protezy i będziemy mogli stopniowo rozszerzać dietę, by finalnie móc wrócić do ulubionych potraw. Zmianę diety warto jednak potraktować jako szansę na zapoznanie się z nowymi smakami i możliwość wprowadzenia do jadłospisu zdrowszych pozycji.
W kolejnych tygodniach warto w pierwszej fazie wybierać produkty bardziej miękkie, które nie podrażnią śluzówki. Warzywa warto przygotować na parze - dzięki temu będą nie tylko miękkie, ale nie stracą swoich wartości odżywczych Mięso zamiast smażyć upiecz w rękawie lub ugotuj na parze, podobnie przygotuj rybę (postaraj się wybrać gatunki z mniejszą ilością ości, jak łosoś, dorsz, makrela czy tuńczyk). Możesz podać je w drobnych kawałkach lub posiekać. Przetestuj zupę z kawałkami warzyw oraz z dobrze ugotowanym makaronem albo ryżem.
Pamiętaj także o krojeniu pokarmów na niewielkie kawałki. Warto to robić także w przypadku dań, które wcześniej zjadaliśmy w całości. Taki krok znacząco ułatwi gryzienie i nie zniechęci nas do jedzenia. Należy mieć na uwadze, że nauka jedzenia na nowo może potrwać kilka tygodni, ale to zupełnie naturalny proces w przypadku pierwszej protezy.
Jednym z wyzwań w diecie jest z pewnością spożywanie pokarmów zawierających drobinki mogące dostać się pomiędzy protezę a dziąsła. Do tej grupy produktów zaliczają się wspomniane wyżej owoce zawierające niewielkie pestki (m.in. truskawki, maliny), bakalie, a także pieczywo z nasionami (m.in. makiem, sezamem czy słonecznikiem).
Rozwiązaniem tego problemu może być krem do protez. Właściwy preparat nie tylko tworzy solidne uszczelnienie i chroni przed przedostawaniem się drobinek jedzenia pod protezę. Ma także formułę bez smaku, dzięki czemu nie wpływa na smak spożywanych dań. Takie właściwości ma Corega Max Mocowanie + Osłona, która dodatkowo pomaga zwiększyć siłę zgryzu.
Przyzwyczajając się do protezy zadbajmy o to, by dania nie były zbyt gorące. To szczególnie ważne jeżeli mamy protezę górną. Przykrywa ona część podniebienia, a więc temperaturę możemy odczuć dopiero w gardle i mocno się poparzyć. W pierwszych dniach zrezygnujmy więc ze spożywania gorących zup oraz mocno podgrzanych napojów.
Dobrze sprawdzą się natomiast przekąski chłodne, które szczególnie w pierwszych tygodniach mogą pomóc złagodzić obrzęk związany z dopasowywaniem się protezy. To dobry pretekst do spożywania lodów nie tylko podczas letnich upałów. Dolegliwości związane z początkowym etapem pomoże także złagodzić krem do protez, który zapewni miękką warstwę amortyzującą oraz pomoże zredukować nacisk na dziąsła. Takie rozwiązania oferuje użytkownikom protez Corega Max Mocowanie + Komfort. Cechuje się on także neutralnym smakiem i jest wyposażony w precyzyjny aplikator, pozwalający nałożyć optymalną ilość kremu.
Jedzenie należy gryźć przy użyciu zębów trzonowych na zmianę w lewej i prawej części szczęki. Dzięki temu możemy wyrównać nacisk na protezę zębową i tym samym zminimalizować ryzyko otarć.
Z uwagi na ryzyko podrażnienia śluzówki, na początkowym etapie używania protezy, unikajmy spożywania potraw, które są mocno doprawione. Pieprz czy ostra papryczka chilli powinny na chwilę zniknąć z naszej diety.
Proteza początkowo będzie wydawała się obcym elementem w jamie ustnej, a przez to może wywoływać zwiększone wydzielanie śliny. Ssanie pastylki miętowej to sposób na częstsze przełykanie śliny i pozbycie się jej nadmiaru. Unikajmy jednak gumy do żucia (także tych rozpuszczalnych - mogą oblepić zęby), landrynek czy innych cukierków z klejącą powłoką.
Pierwszy etap to także wrażenie utraty smaku. Dużo mocniejszym bodźcem dla mózgu są wrażenia pochodzące z noszenia protezy zębowej, niż doznania kubków smakowych. Takie wrażenie może utrzymywać się dłuższy czas, jednak nie będzie trwało wiecznie. Gdy przyzwyczaimy się do protezy, odzyskamy smak i radość z jedzenia ulubionych potraw[1].
Choć początki użytkowania protezy mogą być trudne, nie warto zniechęcać się po kilku pierwszych dniach. Dopasowanie protezy może wymagać kilku dodatkowych wizyt u protetyka, z pewnością wymaga także czasu i cierpliwości. Jednak nauka funkcjonowania w nowy sposób przynosi korzyści.
Warto stawić czoła początkowym wyzwaniom jakie niesie ze sobą proces dopasowywania protezy zębowej i zauważyć korzyści z niego płynące. Dieta półpłynna oraz zamiana smażonych potraw na gotowane to szansa na poprawę jakości swojego codziennego jadłospisu. Więcej warzyw i owoców, przygotowane na parze mięso - organizm tylko na tym zyska. Te nawyki warto wprowadzić na stałe. Po kilku tygodniach nauki jedzenia będziemy mogli stopniowo wracać do ulubionych dań, a z czasem - zjadać te produkty, które na początku były problematyczne. Orzeszki i popcorn do chrupania przy ulubionym filmie? Nie ma problemu! Letni koktajl z jogurtu, malin i truskawek? Proszę bardzo!
Noszenie protezy zębowej nie zwalnia nas z dbania o higienę[2]!. Zalecane jest mycie protezy raz dziennie. Przyda się do tego specjalna szczoteczka, dzięki której można oczyścić protezę od wewnątrz oraz w zewnętrznej części. Unikajmy przy tym stosowania pasty do zębów. Pod jej wpływem mogą się na powierzchni protezy tworzyć rowki, które mogą zatrzymywać drobinki jedzenia i stać się pożywką dla bakterii, zalecane jest stosowanie dedykowanych tabletek do czyszczenia protez zębowych. Tabletki Corega Max Czyszczenie pomogą w nie tylko w usunięciu uporczywych przebarwień, ale i wpłyną na redukcję płytki bakteryjnej. Dzięki ich stosowaniu proteza będzie czysta i odświeżona.
Gotowanie podczas pierwszego etapu dopasowywania protezy nie jest skomplikowane, nie musi także wymagać wielogodzinnego stania w kuchni - czego może obawiać się sporo osób. Jakie smaczne i szybkie potrawy można przygotować?
Choćby rybę przygotowaną na parze. Z uwagi na mniejszą ilość ości dobrym pomysłem będzie przygotowanie filetu z dorsza. Należy go umyć, dokładnie osuszyć i przyprawić ulubionymi ziołami. Można skorzystać z gotowej mieszanki dostępnej w sklepach, można też stworzyć ją samodzielnie (np. zioła prowansalskie, lubczyk, koperek, pieprz ziołowy). Rybę należy ułożyć w parowarze (a jeżeli go nie mamy - wystarczy durszlak ustawiony na garnku z gotującą się wodą), dodać ulubione warzywa (na wiosnę i w lecie warto ułożyć młode sezonowe warzywa m.in. marchewkę, pietruszkę czy szparagi, w zimie można skorzystać z gotowej mieszanki mrożonych warzyw). Po około 20 minutach danie powinno być gotowe.
Warto także przygotować zupę krem - może być z pieczonych warzyw. Dzięki takiemu rozwiązaniu nie stracą one wartości odżywczych, a zyskają głębszy orzechowy smak. Pomidory pieczemy wraz z czosnkiem i papryką przez 30 - 40 minut w temperaturze 200 stopni. Po tym czasie wyjmujemy je z piekarnika, przekładamy do garnka i blendujemy na gładką masę. Następnie wlewamy powoli szklankę bulionu lub gorącej wody, dodajemy sól i pieprz. Zamiast śmietany do zagęszczenia można użyć jogurtu naturalnego. Warto pamiętać, by zupę przestudzić przed zjedzeniem - zwłaszcza jeżeli to pierwsze dni z używaniem protezy.
Jako przekąskę do pracy możemy zrobić koktajl owocowo-warzywny. Dostarczy nam potrzebnych witamin i minerałów, a dodatek białka sprawi, że będziemy odczuwać sytość. Co można wrzucić do blendera? Polecamy garść liści szpinaku, jednego banana oraz wysokobiałkowy jogurt naturalny. Jeżeli chcesz dosłodzić koktajl użyj miodu.
[1] https://corega.com/pl-pl/denture-journey/getting-dentures/your-first-week-with-dentures/
[2] https://www.dentalhealth.org/denture-cleaning
Krem do mocowania protez zębowych Corega Max Mocowanie + Osłona, Corega Max Mocowanie + Komfort, tabletki do czyszczenia Corega Max Czyszczenie wyprodukowane przez Stafford-Miller (Ireland) Limited; Podmiot prowadzący reklamę: Haleon Poland Sp.z o.o. PM-PL-PLD-23-00232