Spis treści:
- Przewlekłe zmęczenie to nie tylko "gorszy czas"
- Podłoże CFS - skąd bierze się przewlekłe zmęczenie?
- Objawy zespołu przewlekłego zmęczenia
- Inne podłoże zespołu chronicznego zmęczenia
- Leczenie zespołu chronicznego zmęczenia
Przewlekłe zmęczenie to nie tylko "gorszy czas"
Zespół przewlekłego zmęczenia nie jest odrębną jednostką chorobową, lecz zespołem objawów, które występują u danego pacjenta na skutek innych sytuacji zdrowotnych.
CFS (Chronic fatigue syndrome) jest zaburzeniem, które trwa przez dłuższy czas i trudno zidentyfikować jego podłoże.
To, co charakteryzuje pacjentów z zespołem chronicznego zmęczenia, to przewlekłe, uporczywe, a nawet i wyniszczające zmęczenie, które utrudnia chorym codzienne funkcjonowanie. CFS to nie tylko ogólne osłabienie, ale także problemy z koncentracją, kłopoty z zapamiętywaniem, nawracające infekcje, wynikające z nieprawidłowej pracy układu odpornościowego.
Podłoże CFS - skąd bierze się przewlekłe zmęczenie?
- Zespół chronicznego zmęczenia rozpoznajemy wtedy, gdy uczucie stałego, znacznego zmęczenia utrzymuje się codziennie, przez minimum 6 miesięcy i nie ustępuje pomimo odpoczynku, odpowiedniej ilości snu czy zdrowego stylu życia. Osoba dotknięta zespołem chronicznego zmęczenia doświadcza braku energii i problemów z codziennym funkcjonowaniem. Charakterystyczne jest to, że zmęczenie to nie ma związku z przejściowym niewyspaniem czy czasowym przemęczeniem, wynikającym z trudniejszego okresu w życiu, ale bardzo często bywa skutkiem infekcji wirusowej, w tym COVID-19 czy mononukleozy - wyjaśnia dr Katarzyna Bukol-Krawczyk.
Dokładne przyczyny, mimo wielu badań dotyczących CFS, nie są do końca znane, jednak uznaje się, że do zespołu chronicznego zmęczenia mogą przyczyniać się przebyte infekcje. Oprócz mononukleozy i COVID-19, przewlekłe zmęczenie może być też wynikiem zarażenia boreliozą.
Inną, potencjalną przyczyną, mogą być wszelkiego rodzaju zaburzenia immunologiczne, w których dochodzi do osłabienia układu odpornościowego człowieka.
Objawy zespołu przewlekłego zmęczenia
Zespół CFS cechuje się przede wszystkim skrajnym zmęczeniem, które nie ustępuje nawet po długim odpoczynku i regularnym śnie. Zmęczenie to utrzymuje się przez większość dnia, lub bez przerwy. To, co istotne, to fakt, że uczucie zmęczenia nie pozwala na wykonywanie nawet najprostszych czynności, a jego nasilenie pojawia się najczęściej po przebytej infekcji.
Osoby z zespołem przewlekłego zmęczenia nie muszą mieć innych objawów, czyli nie sprawiają wrażenia chorych, a jedynie wyczerpanych. Po niewielkiej aktywności, zarówno fizycznej jak i psychicznej, pacjent z zespołem CFS odczuwa silną potrzebę odpoczynku.
Innymi objawami towarzyszącymi mogą być:
- problemy z koncentracją i pamięcią,
- mgła mózgowa
- bezsenność,
- zawroty głowy,
- bóle kostno-stawowe,
- bóle głowy.
Kiedy zatem zgłosić się do lekarza?
- Do lekarza powinniśmy zgłosić się, gdy poczucie wyraźnego zmęczenia utrzymuje się codziennie, przez ponad 3 miesiące, utrudnia normalne funkcjonowanie i nie poprawia się mimo odpoczynku. Ważne jest, aby wykluczyć inne przyczyny takiego stanu, dlatego lekarz zleci badania w kierunku anemii, niedoborów witamin, bo przewlekłe zmęczenie może wynikać też z niedoborów witaminy B12, witaminy D, chorób serca czy zaburzeń psychicznych, np. depresji - wyjaśnia dr Katarzyna Bukol-Krawczyk.
Zobacz również:
Inne podłoże zespołu chronicznego zmęczenia
Oprócz infekcji wirusowej czy depresji, w różnicowaniu przyczyn przewlekłego zmęczenia pod uwagę lekarz bierze także inne jednostki chorobowe. Chroniczne zmęczenie może towarzyszyć otępieniu, stwardnieniu rozsianemu, ale także wypaleniu zawodowemu, cukrzycy, niedoczynności tarczycy czy zapaleniu wątroby.
Celem pogłębienia diagnostyki, zaleca się wykonanie badań laboratoryjnych: badania ogólnego moczu, morfologii, TSH, stężenia fosforu, glukozy, wapnia, ocenę funkcji wątroby, nerek, całkowitego stężenia białka, albumin, CRP. Lekarz może też zdecydować o badaniach w kierunku wykluczenia celiakii.
Leczenie zespołu chronicznego zmęczenia
Nie istnieje skuteczne leczenie zespołu CFS, a farmakoterapia opiera się na łagodzeniu objawów. U każdego pacjenta podejście do leczenia powinno być indywidualne i skoncentrowane na pierwotnej przyczynie przewlekłego zmęczenia.
W zależności od symptomów, lekarz może przepisać leki nasenne, przeciwbólowe albo zalecić psychoterapię. W niektórych przypadkach pomocne może okazać się zwiększenie aktywności fizycznej w ciągu dnia, w zależności od możliwości pacjenta.
- Zespół chronicznego zmęczenia, który bardzo często bywa wynikiem infekcji wirusowej, np. po mononukleozie czy COVID-19, zazwyczaj ustępuje samoistnie, ale potrzeba na to czasu. Kluczowe jest danie organizmowi możliwości regeneracji i odpoczynku. Jeśli zmęczenie wynika z innej choroby, np. anemii czy depresji, wówczas konieczne jest leczenie choroby podstawowej. Dopiero wtedy możemy liczyć na poprawę - podkreśla dr Katarzyna Bukol-Krawczyk.
Źródła:
- https://www.journalsmededu.pl/index.php/neuropsych/article/download/1399/1292
- https://www.mp.pl/pacjent/choroby/360978,zespol-przewleklego-zmeczenia-przyczyny-objawy-leczenie
CZYTAJ TAKŻE:
Pierwszy objaw niedoboru witaminy D. Dopiero z czasem pojawiają się inne
Kluczowy kompleks witamin. Niedobór odczują mózg, nerwy, serce i skóra
Nie pomaga sen, leniwy weekend ani urlop? Organizm wysyła ważny sygnał
