Spis treści:
- Czym jest pokrzywka stresowa?
- Jak wygląda pokrzywka ze stresu?
- Pokrzywka stresowa - kiedy zgłosić się do lekarza?
- Ile może utrzymywać się pokrzywka stresowa?
- Jak można leczyć pokrzywkę stresową?
Czym jest pokrzywka stresowa?
Pokrzywka stresowa to szczególna odmiana pokrzywki, która pojawia się w efekcie narażenia na stres. U jej podstaw leży nadmierna aktywność tzw. komórek tucznych (mastocytów), czyli elementów układu odpornościowego obecnych m.in. w skórze, które w normalnych warunkach pomagają w obronie przed drobnoustrojami. Zaś gdy zostaną pobudzone w nadmiernym stopniu, uwalniają substancje chemiczne (tzw. mediatory zapalne), które wywołują swędzenie, zaczerwienienie i obrzęk.
U wielu osób mechanizm ten ma charakter autoimmunologiczny, co oznacza, że organizm błędnie wytwarza przeciwciała skierowane przeciwko własnym strukturom (np. receptorom IgE na powierzchni mastocytów), co w efekcie stymuluje stan zapalny.
Jak to możliwe, że opisywany mechanizm jest napędzany przez stres? Napięcie nerwowe wpływa na tzw. oś podwzgórze-przysadka-nadnercza (system regulujący reakcję organizmu na stres i kontrolujący m.in. wydzielanie hormonów), układ współczulny (część układu nerwowego odpowiedzialna za reakcję "walcz albo uciekaj") oraz komórki odpornościowe, a to daje o sobie znać także na skórze.
Jak wygląda pokrzywka ze stresu?
Pokrzywka stresowa objawia się nagle, często w najmniej oczekiwanym momencie, pod postacią bąbli na skórze. Zmiany mogą być drobne (kilku milimetrowe) lekko uniesione i otoczone czerwoną obwódką, albo znacznie większe, zlewające się w rozległe plamy. Potrafią zajmować niewielkie fragmenty skóry lub rozprzestrzenić się na większe obszary ciała.
Najczęściej pojawiają się w górnej części tułowia: na klatce piersiowej, plecach, w pachwinach, pod pachami czy po bokach palców dłoni, ale w przypadku silnej reakcji mogą rozsiewać się praktycznie wszędzie. Zdarza się, że towarzyszy im uporczywy świąd lub pieczenie, które dodatkowo potęguje dyskomfort.
Pokrzywka stresowa - kiedy zgłosić się do lekarza?
W przypadku przewlekłej pokrzywki, w której przebiegu bąble pojawiają się niemal codziennie przez co najmniej 6 tygodni bez uchwytnej przyczyny, warto zgłosić się po pomoc. Przede wszystkim dlatego, że uruchamia się mechanizm błędnego koła: znaczące obciążenie emocjonalne stojące za objawami, zaczyna być potęgowane stresem, wynikającym z nieustępującej pokrzywki.
Szacuje się, że aż ok. 1/3 cierpiąca na przewlekłą pokrzywkę ma współistniejące zaburzenia psychiczne, a leczenie przeciwdepresyjne może łagodzić zarówno nasilenie wysypki, jak i towarzyszący jej stan zapalny. Oczywiście nie należy tego traktować jako reguły: w większości przypadków pokrzywka ustępuje samoistnie. Niemniej przy pierwszorazowym epizodzie warto porozmawiać ze specjalistą, który doradzi najbardziej odpowiednie postępowanie i zdecyduje czy istnieje konieczność wdrożenia diagnostyki.
Ile może utrzymywać się pokrzywka stresowa?
Pokrzywka stresowa najczęściej znika w ciągu kilku godzin od pojawienia się zmian, choć u niektórych osób bąble i świąd mogą utrzymywać się nawet dobę lub dłużej. Czas trwania zależy m.in. od podatności organizmu, nasilenia reakcji immunologicznej i odczuwanego poziomu stresu. Jak już zostało wspomniane - jeśli zmiany utrzymują się powyżej 6 tygodni, pokrzywkę uznaje się za przewlekłą.
Jak można leczyć pokrzywkę stresową?
Leczenie pokrzywki stresowej polega głównie na łagodzeniu objawów i ograniczaniu reakcji zapalnej skóry, przy jednoczesnej redukcji stresu. To pierwsze można osiągnąć przy użyciu leków przeciwhistaminowych, które blokują działanie histaminy odpowiedzialnej za zaczerwienienie, świąd, obrzęk i powstawanie bąbli. Z kolei na oba aspekty korzystnie może wpłynąć hydroksyzyna, która wykazuje także dodatkowe działanie uspokajające. Jeśli wysypka jest uporczywa i oporna na leczenie, lekarz może rozważyć włączenie glikokortykosteroidów - zwykle na krótko, ze względu na ich dość szeroki zakres działa niepożądanych.
Oczywiście równie znacząca jest walka z napięciem psychicznym: czy to poprzez regularne sesje psychoterapii, techniki relaksacyjne, medytacje czy ćwiczenia oddechowe. Bez wątpienia pokrzywka, zalicza się do schorzeń wymagających holistycznego podejścia, dlatego jeśli ten problem dotyczy także ciebie, nie wahaj się skorzystać z różnych rodzajów pomocy.
Źródła:
- Konstantinou GN, Konstantinou GN. Psychological Stress and Chronic Urticaria: A Neuro-immuno-cutaneous Crosstalk. A Systematic Review of the Existing Evidence. Clin Ther. 2020 May; doi: 10.1016/j.clinthera.2020.03.010. Epub 2020
- https://link.springer.com/article/10.1007/s40521-024-00375-8
CZYTAJ TAKŻE:
Złe nawyki, nieodpowiednie kosmetyki, a czasem choroba. Przyczyny swędzenia skóry głowy
Jak wygrać z kapryśną skórą? Nawet niewielkie zmiany przyniosą efekty
W tych miejscach na ciele ujawnia się cukrzyca. Zauważysz kilka zmian
