Siedem rzeczy, które podnoszą iloraz inteligencji. Im wcześniej zaczniesz, tym lepiej
Dlaczego ktoś jest mniej, a ktoś bardziej inteligentny? I czy inteligencja jest czymś, co można obiektywnie zmierzyć? A może przejawia się w tak wielu dziedzinach, że wszelkie próby zagłębiania się w to czym dokładnie jest, okażą się zbyt skomplikowane? Wybitni badacze od lat próbują odpowiedzieć na niezliczone pytania dotyczące inteligencji. Pomimo tak wielu wątpliwości, nie da się ukryć, że takie postacie jak Einstein czy Hawking zdecydowanie wyróżniały się intelektem na tle ogółu, zatem poszukiwanie czynników warunkujących IQ może mieć uzasadnienie. Dziś odpowiadamy na pytania o to, co wpływa na inteligencję - co może ją podnieść lub obniżyć.
Inteligencja odpowiada za sprawność procesów poznawczych, czyli: myślenia, posługiwania się językiem, skupiania uwagi, rozwiązywania problemów i innych umiejętności, które warunkują to jak dobrze odnajdujemy się w społeczeństwie i funkcjonujemy na różnych płaszczyznach życia. To właśnie ta cecha umysłu decyduje o tym, jak szybko dostosowujemy się do zmieniających się warunków otoczenia, analizujemy dane i przyjmujemy nowe informacje. Oczywiście, nie ma jednego uniwersalnego rodzaju inteligencji, wyróżnia się inteligencję: emocjonalną, językową, matematyczną, muzyczną, przestrzenną, społeczną, przyrodniczą i wiele innych.
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych (ang. International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems, 10th Revision, ICD-10), definiuje inteligencję i stopnie niepełnosprawności intelektualnej opierając się o wprowadzone w 1912 roku przez Williama Sterna pojęcie - ilorazu inteligencji najczęściej określanego skrótem IQ (ang. intelligence quotient).
Niemiecki psycholog i filozof, twierdził, że iloraz inteligencji (II) mówi, jakim ułamkiem inteligencji przeciętnej (ustalonej jako II=100) rozporządza dana osoba. Pomiaru IQ dokonuje się w znormalizowanych testach inteligencji, najczęściej wykorzystując do tego skalę (zwykle Wechslera) i wzór:
II = Wiek Inteligencji / Wiek Życia x 100
Iloraz inteligencji przeciętnego człowieka waha się w granicach od 89 do 110 punktów - za średnią uznaje się 100. Na przestrzeni wieków pojawiały się doniesienia o wybitnych jednostkach, które odznaczały się niezwykle wysokim IQ. Wymieniając geniuszy, na myśl przychodzą od razu Albert Einstein i Stephen Hawking, których wynik szacuje się na 160 punktów. Iloraz drugiego z nich został wyliczony w oparciu o testy Mensy, czyli organizacji zrzeszającej ludzi o ponadprzeciętnym ilorazie inteligencji. Co ciekawe BBC poinformowało ostatnio, że mieszkający w Wielkiej Brytanii chłopiec, Yusuf Shah, pobił wynik naukowców, uzyskując w testach dostosowanych do swojego wieku 162 punkty!
Rekordzistą wpisanym do księgi Guinnessa (IQ na poziomie 210), jest koreański fizyk Kim Ung-Yong, już w wieku dwóch lat władał biegle 4 językami, a w wieku czterech lat chodził na wykłady na uniwersytecie. Jak nietrudno się domyślić, jego kariera potoczyła się błyskawicznie: jako 16-latek zrobił doktorat i podjął się pracy dla NASA.
Wciąż nie wiadomo dokładnie, jak rozwija się inteligencja. Badania dowiodły, że może być niższa u osób: z wadami genetycznymi, u których podczas porodu wystąpiły powikłania, z nieprawidłowościami w układzie nerwowym, narażonych na teratogeny, z zaburzeniami hormonalnymi i metabolicznymi. Na poziom IQ zdają się mieć także wpływ warunki socjoekonomiczne. Generalnie inteligencja traktowana jest jako wypadkowa oddziaływania biologii i środowiska.
Inteligencja kształtuje się jeszcze przed narodzinami. Zależy m.in. od tego czy matka chorowała w czasie ciąży, spożywała alkohol lub brała narkotyki, tego, w jakim wieku była i czy rodzice dziecka są spokrewnieni.
Do obniżenia IQ predysponują także: wcześniactwo, niska masa urodzeniowa, uszkodzenia okołoporodowe, oraz niektóre infekcje dotykające dziecka w pierwszych dniach życia.
Niekorzystne warunki zdrowotne i zachowania rodziców również decydują o poziomie inteligencji dziecka. Np. maluch niedożywiony, będący ofiarą przemocy i wychowywany w ubóstwie może mieć niższe IQ niż jego rówieśnicy. Brak wsparcia rodziny i niedostateczna stymulacja różnych sfer życia dziecka, podobnie jak i niedostateczna opieka medyczna oraz zaniedbywanie potrzeb także mogą przekładać się na niedostatki intelektualne.
Podnoszeniu inteligencji sprzyjają natomiast:
- zbilansowana dieta,
- rozwiązywanie łamigłówek,
- nauka gry na instrumentach,
- uprawianie sportu,
- słuchanie muzyki klasycznej,
- czytanie,
- uczenie się języków.
Im wcześniej zaczniesz, tym lepiej.
Źródła:
Niepełnosprawność intelektualna (F70-F79), w: P. Gałecki, A. Szulc, Psychiatria, Wrocław 2018.
"Inteligencje wielorakie wg Howarda Gardnera. Podstawa Nowoczesnej Edukacji’’, U. Ewertowska, Oleśnica 2019
E. Zasępa i in., Klinika (1). Zaburzenia neurorozwojowe, w: Psychiatria dzieci i młodzieży, red. M. Janas-Kozik, T. Wolańczyk, t. 1, Warszawa 2021
CZYTAJ TAKŻE:
Tak mówią inteligentni ludzie. 6 zwrotów, których używają na co dzień
Cechy, które wskazują na wysoką inteligencję. Sprawdź, czy je posiadasz
