Po tym poznasz patologicznego kłamcę. Zradza go 10 cech

Kłamstwo patologiczne zostało po raz pierwszy zidentyfikowane w 1891 roku przez niemieckiego lekarza psychiatrę Antona Delbrücka. Definiował on je jako "fałszowanie całkowicie nieproporcjonalne do jakiegokolwiek dostrzegalnego celu".

W badaniu z 2020 roku, jak przypomina Newport Institute, zdefiniowano kłamstwo patologiczne jako "uporczywy, wszechobecny i często kompulsywny wzorzec nadmiernego kłamania, który prowadzi do klinicznie istotnego upośledzenia funkcjonowania w obszarach społecznych, zawodowych lub innych; powoduje wyraźny niepokój, stwarza zagrożenie dla siebie lub innych, trwa dłużej niż sześć miesięcy". To samo badanie wykazało, że od 8 do 13 proc. ludzi uważa się za patologicznych kłamców lub twierdzi, że inni tak ich identyfikują.

Kłamstwo patologiczne występuje też jako pseudologia, pseudologia fantastica, mitomania oraz zespół Delbrücka.

Patologiczny kłamca to więc osoba, która notorycznie mówi nieprawdę, często bez powodu (motywacja zewnętrzna jest praktycznie nieobecna, a motywacja wewnętrzna często pozostaje nie do końca uświadomiona) i bez względu na konsekwencje. Czuje wewnętrzny przymus, by skłamać i robi to jakby z "automatu". Jej kłamstwa są rozległe i skomplikowane, a ich skala jest nieadekwatna do celu, który chce się osiągnąć.

Patologicznym kłamcą może być osoba w każdym wieku, ale wskazuje się, że pierwsze objawy pojawiają się w wieku nastoletnim.

Mitomania często współwystępuje z pewnymi chorobami i zaburzeniami psychicznymi. Zalicza się do nich m.in. schizofrenię, zaburzenie osobowości typu borderline, narcystyczne zaburzenie osobowości, osobowość dyssocjalną i osobowość histrioniczną, a także schorzenia i urazy ośrodkowego układu nerwowego.

Niektórzy notorycznie kłamią, nie mając innych schorzeń. Psychiatrzy i psycholodzy do możliwych przyczyn mitomanii zaliczają przeżyte w przeszłości traumy i nieprawidłowe wzorce wychowania (w tym obecność patologicznego kłamstwa w rodzinie).

Co wyróżnia patologicznego kłamcę? Jak go rozpoznać? Oto kilka cech.

1. Patologiczny kłamca jest świetnym gawędziarzem. Historie, które opowiada, są zazwyczaj barwne, dramatyczne, bardzo szczegółowe.
2. Historie opowiadane przez patologicznego kłamcę brzmią na tyle realnie, że ludzie w nie wierzą, ale zwykle do pewnego momentu. W miarę wysłuchiwania kolejnych niezwykłych historii mogą zacząć powątpiewać w ich prawdziwość.
3. Mitoman ma problemy z utrzymaniem spójnej narracji kreowanych opowieści. Okłamał zbyt wiele osób, przedstawił wiele różnych wersji tej samej historii i nie jest w stanie ich wszystkich spamiętać.  
4. Patologiczny kłamca często sam wierzy w swoje kłamstwa. Nie uważa się za kłamcę, bo wierzy w to, co mówi.
5. Patologiczny kłamca zwykle przedstawia siebie jako bohatera lub ofiarę.
6. Mitoman celowo ogranicza w swoich historiach udział innych osób i ignoruje ich dokonania, wyolbrzymiając swoje.
7. Patologiczny kłamca przeciwstawia się wszelkim próbom polemiki ze strony osób, które chcą udowodnić mu kłamstwo, stawia wyraźny opór.
8. Patologiczny kłamca przedstawia się jako osobę wszystkowiedzącą - wszystko wie, wszędzie był. Zabiera głos na każdy temat.
9. Osoba, która kłamie w sposób patologiczny, ma tendencję do niestabilnych związków i długiego życiorysu.
10. Mitoman nie liczy się z uczuciami innych, nawet swoich bliskich.

Nie każde kłamstwo jest uważane za patologię. Istnieją różne rodzaje kłamstwa, których objawy przypominają objawy patologicznego kłamstwa.

Inne typy kłamców to m.in.:

• biały kłamca - mówi nieprawdę, aby chronić uczucia innych;
• okazjonalny kłamca - kłamie czasami, aby wyglądać dobrze lub zaspokoić swoje potrzeby;
• kłamca nałogowy - nabrał nawyku kłamania, ponieważ wydaje się to łatwiejsze i wygodniejsze niż mówienie prawdy.

Podstawą leczenia w przypadku mitomanii jest indywidualna psychoterapia. Pomoże zrozumieć, skąd wzięła się skłonność do patologicznego kłamania, a także pomoże znaleźć mechanizmy radzenia sobie z emocjami, bez uciekania w świat kłamstw i fantazji.

CZYTAJ TAKŻE: 

Osiem cech, które świadczą o twojej inteligencji. Ile z nich posiadasz?

Siedem objawów niezdiagnozowanego ADHD u dorosłych. Te zachowania powinny dać ci do myślenia

Nie czują empatii i poczucia winy. Po czym poznać socjopatę?