Częsty zwiastun choroby Alzheimera lub Parkinsona. Weź do ręki długopis
Z wiekiem charakter pisma może ulec zmianie. Może też jednak zmienić się pod wpływem choroby. Zaburzenia pisania obserwuje się w przypadku choroby Alzheimera czy choroby Parkinsona, ale nie tylko. To, jak piszemy, może być też oznaką np. nadciśnienia. Na jakie zmiany w sposobie pisania warto być wyczulonym i o czym mogą one świadczyć? Sprawdzamy.
Choroba Alzheimera jest najczęstszą postacią demencji. Ma charakter postępujący - jej początkowe objawy są bardzo subtelne i zazwyczaj pozostają niezauważalne (bywają przypisywane zmęczeniu, rozkojarzeniu), ale w miarę upływu czasu przybierają na sile, w coraz większym stopniu utrudniając samodzielne funkcjonowanie dotkniętej nią osoby.
Jednym z najczęściej występujących objawów w chorobie Alzheimera, obok problemów z pamięcią, są zaburzenia językowe w zakresie mowy, czytania i pisania.
"Pisanie nie jest zwykłą umiejętnością. Ludzie spędzają lata na rozwijaniu specyficznego stylu pisania (...). Wyraźne pogorszenie tej starannie szlifowanej umiejętności wskazuje, że coś jest nie tak z mózgiem" - zauważa Eric Rodriguez, współzałożyciel i dyrektor generalny Innerbody Research, cytowany przez "Best Life".
Osoba chora na alzheimera zaczyna robić błędy ortograficzne, których wcześniej nie popełniała, pomija lub dodaje litery w pisanym wyrazie, stosuje nieprawidłowe formy gramatyczne, popełnia błędy składniowe, nie stosuje zasad interpunkcji. Zdarza się, że w jednym wyrazie przechodzi z kursywy na rzecz pisma drukowanego. Jej pismo staje się chwiejne z powodu zapominania, zaburzeń orientacji wzrokowo-przestrzennej i utraty kontroli nad mięśniami. Objawy nasilają się stopniowo. Z czasem pismo odręczne przypomina bardziej bazgroły - staje się nieczytelne. W końcowej fazie choroby wielu chorych całkowicie traci umiejętność pisania.
U osób z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi i chorobą Alzheimera w badaniach zaobserwowano również większą zmienność szybkości rysowania i sposobu trzymania długopisu, a także częstsze zatrzymywanie się podczas rysowania.
Choroba Parkinsona to druga, po chorobie Alzheimera, najczęściej diagnozowana choroba zwyrodnieniowa układu nerwowego. Objawia się m.in. drżeniem kończyn, spowolnieniem ruchowym i sztywnością mięśni.
Osoby z chorobą Parkinsona mają tendencję do wykonywania ograniczonych, powolnych ruchów, co wpływa na wiele codziennych czynności, w tym na pisanie odręczne. Pismo odręczne chorego na parkinsona jest często drobne, litery stopniowo zmniejszają się w trakcie pisania, a wyrazy są stłoczone. Mikrografia jest charakterystycznym objawem choroby Parkinsona.
Osoba z chorobą Parkinsona może również mieć problemy z planowaniem motorycznym, co utrudnia podjęcie właściwych kroków w celu wykonania pożądanego ruchu. To także wpływa na pisanie. Drżenie, dystonia i dyskineza, częste, niepożądane ruchy zakłócają też pisanie na klawiaturze.
Osoby z chorobą Parkinsona piszą powoli i szybko się męczą, co zmusza ich do zatrzymania się w połowie zdania, oderwania długopisu od kartki i rozpoczęcia od nowa. Ten manewr może prowadzić do chwilowego zwiększenia rozmiaru liter, ale charakterystyczny spadek powtarza się jeszcze szybciej i kończy się zakończeniem zdania nieczytelnym zawijasem.
Na sposób pisania wpływa również schizofrenia - przewlekłe zaburzenie psychiczne charakteryzujące się nieadekwatnym postrzeganiem, przeżywaniem, odbiorem i oceną rzeczywistości. Jej pierwsze objawy pojawiają się zwykle pomiędzy 15. a 30. rokiem życia.
Co się tyczy pisma, w badaniach u schizofreników obserwowano m.in.:
- zaburzenia rytmu kreślenia,
- wyraźne zniekształcenia liter,
- zmniejszenie czytelności,
- zaburzenia wielkości pisma (pismo powiększa się bądź pomniejsza),
- niejednolite nachylenie pisma,
- skłonność do pisania w sposób wachlarzowaty,
- zwiększenie odstępów międzywyrazowych,
- używanie niezrozumiałych wyrazów,
- opuszczanie liter,
- stawianie znaków przestankowych w niezrozumiały sposób,
- redukcję znaków diakrytycznych,
- występowanie dodatków w piśmie (umieszczanie symboli, dodatkowych liter, cyfr, rysunków).
Badacze podkreślają, że nie w każdym przypadku wyżej wymienione zmiany muszą występować.
Stwardnienie rozsiane to przewlekła i postępująca choroba demielinizacyjna ośrodkowego układu nerwowego. Zazwyczaj diagnozowana jest u młodych dorosłych. Wśród najczęstszych objawów SM znajdują się: zaburzenia czucia (mrowienie, drętwienie, kłujący ból, wrażenie przebiegającego prądu wzdłuż kręgosłupa i kończyn), sztywność i skurcze mięśni, przewlekłe zmęczenie czy zaburzenia równowagi i koordynacji ruchów.
Różnorodne objawy stwardnienia rozsianego utrudniają pisanie, nawet jeśli chodzi tylko o podpisanie kartki urodzinowej. Drżenie ma niekorzystny wpływ tak naprawdę na prawie każdą codzienną czynność - prócz pisania także na jedzenie, ubieranie się czy mycie się. Osoby z SM mogą czuć, jakby ich ręce były niezdarne i grube, dlatego piszą dużo wolniej niż osoby zdrowe. W ich piśmie spotyka się też dużo więcej oderwań i zatrzymań narzędzia pisarskiego.
Chorzy na SM zwracają uwagę również na to, że podczas pisania ręka szybciej im się męczy, a także, że ich pismo nie jest już tak estetyczne jak kiedyś.
Zmiany w sposobie pisania wiąże się również z nadciśnieniem. Z danych Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, że nadciśnienie dotyczy niemal 10 mln dorosłych Polaków. Nieleczone może prowadzić m.in. do udarów mózgu i zawałów serca. Jeśli piszesz z różnym stopniem nacisku, dociskasz długopis do kartki raz lżej, raz mocniej, a twoje pismo wydaje się bardziej "roztrzęsione" niż innych, może to oznaczać (ale nie musi), że cierpisz na nadciśnienie.
CZYTAJ TAKŻE:
Nie tylko choroba Alzheimera. Jakie choroby mogą dawać problemy z pamięcią?
Nietypowy objaw chorej tarczycy. "Hashimotki" dobrze to znają
Problemy psychiczne widać we krwi. Powstał test wykrywający lęk i niepokój