Ujawnia się podczas snu. Jest groźny dla serca, zwiększa ryzyko problemów z pamięcią

Bezdech senny to częste zaburzenie, w którym podczas snu występują powtarzające się przerwy w oddychaniu. Za epizod bezdechu uznaje się przerwę w oddychaniu, która trwa 10 sekund lub dłużej. Eksperci podkreślają, że jeżeli w trakcie snu takie epizody występują średnio pięć razy na godzinę i każdy z nich trwa ok. 10 sekund, o zwyczajnym chrapaniu nie może być mowy.

Przyczyną pojawiania się bezdechów jest zatrzymanie przepływu powietrza w drogach oddechowych. Zazwyczaj do zamykania światła dróg oddechowych dochodzi na poziomie gardła. Z powodu czasowego zatrzymania oddychania w czasie snu płuca nie pobierają odpowiedniej ilości powietrza, a krew nie jest właściwie zaopatrywana w tlen. Bezdech senny zaburza nie tylko sen - powoduje zmęczenie, problemy z koncentracją, zwiększa ryzyko wypadków drogowych, może być przyczyną zaburzeń rytmu serca, udarów mózgu czy cukrzycy typu 2. Może też powodować wzrost ryzyka nagłej śmierci sercowej w czasie snu.

W Polsce na bezdech senny może cierpieć 2-2,5 mln osób. Najczęstszą postacią bezdechu sennego jest obturacyjny bezdech senny. Wyróżnia się także bezdech centralny oraz postać mieszaną.

Bezdech senny występuje zarówno u dorosłych, jak i dzieci, przy czym w tej drugiej grupie znacznie rzadziej. Do czynników ryzyka pojawienia się bezdechu sennego zalicza się m.in.:

• otyłość,
• płeć męską (mężczyźni są 2-3 razy bardziej narażeni na bezdech senny niż kobiety),
• obwód szyi powyżej 43 cm u mężczyzn i 40 cm u kobiet,
• wiek (u mężczyzn powyżej 40. roku życia, a u kobiet powyżej 50. roku życia),
• skrzywienie przegrody nosa,
• choroby upośledzające drożność nosa (np. alergiczny nieżyt nosa),
• przerost migdałków podniebiennych,
• spożywanie alkoholu i palenie papierosów,
• choroby tarczycy,
• choroby serca i naczyń.

Zwykle osoba chrapiąca nie wie, że cierpi na bezdech senny. Najczęściej pierwszą osobą, która zauważa problem, jest partner chorego. 

Bezdech senny to, poza m.in. większym ryzykiem problemów kardiologicznych, także istotne zaburzenia poznawcze. Nowe badanie, którego wyniki zostaną szczegółowo zaprezentowane w kwietniu podczas dorocznego spotkania Amerykańskiej Akademii Neurologii w Denver, wskazują, że osoby cierpiące na bezdech, w przeciwieństwie do osób zdrowych, znacznie częściej mogą doświadczać problemów z pamięcią lub myśleniem.

W badaniu wzięło udział 4257 osób w wieku 20 lat i starszych. Uczestnicy wypełnili kwestionariusz dotyczący jakości snu oraz problemów z pamięcią i myśleniem. Jeśli chodzi o sen, pytano m.in. o parskanie, sapanie lub przerwy w oddychaniu podczas snu (wśród objawów bezdechu sennego znajdują się: chrapanie, często głośne i z przerwami, wybudzenia z uczuciem duszenia się lub braku tchu, przewlekłe niewyspanie, senność w ciągu dnia, poranne bóle głowy czy suchość w jamie ustnej po przebudzeniu). W odniesieniu do pamięci i myślenia uczestnikom zadano pytania dotyczące trudności w zapamiętywaniu, okresów dezorientacji, trudności z koncentracją lub problemów z podejmowaniem decyzji.

W sumie 1079 uczestników zgłosiło objawy bezdechu sennego, w tym chrapanie i trudności z łapaniem oddechu podczas snu. Spośród osób, które wskazały, że mają objawy bezdechu sennego, 33 proc. zgłosiło również objawy problemów z pamięcią lub myśleniem. Po uwzględnieniu innych czynników, które mogą mieć wpływ na problemy z pamięcią i myśleniem, takich jak wiek, płeć czy wykształcenie, naukowcy odkryli, że osoby zgłaszające objawy bezdechu sennego były o ok. 50 proc. bardziej narażone na problemy z pamięcią lub myśleniem w porównaniu z osobami, które nie miały objawów bezdechu sennego.

"Nasze badanie wykazało, że u uczestników, u których występowały objawy bezdechu sennego, ryzyko wystąpienia problemów z pamięcią lub myśleniem było większe. To odkrycie podkreśla znaczenie wczesnych badań przesiewowych w kierunku bezdechu sennego" - zaznacza w komunikacie dr Dominique Low z Boston Medical Center w Massachusetts, członkini Amerykańskiej Akademii Neurologii.

Należy jednak zauważyć, że korelacja nie wskazuje na związek przyczynowy. Naukowcy muszą przeprowadzić dalsze badania, które nie będą opierać się wyłącznie na objawach zgłaszanych przez samych pacjentów, aby ustalić dokładny wpływ bezdechu sennego na pamięć i myślenie.

"Wielu pacjentów cierpiących na bezdech senny ma problemy z uwagą, koncentracją i pamięcią" - wskazuje dr Katherine Sharkey z Warren Alpert Medical School Uniwersytetu Browna, którą cytuje upi.com. "Z mojego doświadczenia wynika, że problemy z pamięcią mogą być dla pacjentów bardzo przerażające - obawiają się, że jest to oznaka choroby Alzheimera lub innej nieodwracalnej demencji. Co ciekawe, te problemy poznawcze są często objawami, które ulegają poprawie, gdy leczymy zaburzenia oddychania podczas snu" - zauważa. Ekspertka apeluje, aby nie przypisywać problemów z koncentracją i pamięcią wyłącznie procesowi starzenia się. Nie należy ich ignorować ani bać się oceny lekarskiej.

Dlaczego bezdech senny pogarsza pamięć? Dr Joey R. Gee, neurolog z Providence Mission Hospital w Mission Viejo w Kalifornii, w rozmowie z "Medical News Today" zwraca uwagę, że szkody, które bezdech powoduje w mózgu, mogą mieć po części związek z niedotlenieniem tkanek, poza tym z zaburzeniami prawidłowych cykli snu i częstymi przebudzeniami. Jak dr Sharkey zaznacza, że choć nieleczony bezdech senny może wpływać na funkcje poznawcze, ryzyko można zmniejszyć, stosując odpowiednie leczenie.

Jeśli zauważyłeś u siebie objawy, które mogą świadczyć o bezdechu sennym, nie powinieneś zwlekać z diagnostyką. Rozpoznanie bezdechu sennego wymaga przeprowadzenia badania snu. Najdokładniejszym badaniem snu jest polisomnografia. Jest ona wykonywana w szpitalu lub w laboratorium badań snu. Czas trwania badania obejmuje całą noc. Cztery podstawowe testy diagnostyczne, które wchodzą w skład badania polisomnograficznego, to: elektroencefalografia (EEG), elektrokardiografia (EKG), elektrookulografia (EOG) i elektromiografia (EMG). Dodatkowo w trakcie polisomnografii przy ustach umieszcza się mikrofon, czujnik przepływu powietrza oraz temperatury, a na palec zakłada się pulsoksymetr. Dane zgromadzone w trakcie badania analizowane są przez program komputerowy oraz ocenianie przez wykwalifikowanego lekarza.

Źródła:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/sleep-apnea-symptoms-may-cause-memory-problems#Reducing-the-risk-of-cognitive-decline;

https://www.upi.com/Health_News/2024/03/03/sleep-apnea-memory-thinking-problems-study/4841709480614/;

https://www.news-medical.net/news/20240304/People-with-sleep-apnea-more-likely-to-have-memory-or-thinking-problems.aspx.

CZYTAJ TAKŻE: 

Oddychasz przez nos czy przez usta? Skutki odczuwa całe twoje ciało

Wyciszają umysł, rozluźniają ciało. Zastosuj, a zaśniesz w mgnieniu oka bez leków

To "witamina bezsenności". Jej niski poziom powoduje zaburzenia snu