Nadciśnienie tętnicze. Możliwe powikłania
W 2018 roku najliczniejszą grupę chorych na nadciśnienie tętnicze stanowiły kobiety w wieku 65-74 lat. Wśród chorych mężczyzn najwięcej było osób w wieku 55-64 lat. W przypadku chorych na nadciśnienie tętnicze powyżej 75. roku życia dominują kobiety, co wynika z faktu dłuższego trwania życia. Wiadomo zatem, że nadciśnienie rośnie wraz z wiekiem. Predyspozycja do zachorowania zależy także od pochodzenia etnicznego i obciążenia genetycznego. Ze względu na to, że nadciśnienie może nie dawać objawów, aż jedna trzecia pacjentów nie jest świadoma choroby. Jakie negatywne skutki dla organizmu może mieć zwiększona siła nacisku wywierana na naczynia przez płynącą krew?
Jeżeli zaobserwujemy u siebie następujące objawy, powinniśmy regularnie mierzyć ciśnienie tętnicze i skonsultować się z lekarzem. Sygnałami problemów z ciśnieniem są:
- kołatanie serca,
- wzmożona potliwość,
- uderzenia gorąca,
- zaczerwienienie twarzy,
- duszność,
- zaburzenia ze strony nerek,
- obrzęki i wychłodzenie kończyn,
- bezsenność.
Nadciśnienie tętnicze charakteryzuje się zwiększoną siłą napierania krwi na tętnice. Serce ma do pokonania większy opór, musi tłoczyć krew z większą siłą, czego wynikiem jest przerost jego komórek. Po dłuższym czasie może dojść do arytmii i zwiększenia rozmiarów lewej komory.
Większe ciśnienie uszkadza ściany tętnic, przyczyniając się do powstawania tętniaków. Pęknięcie tętniaka aorty jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia.
Nadciśnienie tętnicze sprzyja też występowaniu miażdżycy. Blaszki miażdżycowe tamują przepływ krwi przez zamykanie światła naczynia, co powoduje niedotlenienie i niewystarczające odżywienie narządów, a to może zakończyć się m.in. zawałem lub udarem.
Zbyt wysokie ciśnienie krwi prowadzi do zaburzeń w filtracji kłębuszkowej, co może skutkować przewlekłą chorobą nerek. Wspomniana choroba charakteryzuje się: zaburzeniami elektrolitowymi, obrzękami, anemią, niedoborami witaminy D i nieprawidłowościami w gospodarce hormonalnej.
Obniżenie filtracji to także zmniejszona zdolność do metabolizowania niektórych leków. W przebiegu nadciśnienia może dojść do niewydolności nerek, co może skończyć się koniecznością dializy albo przeszczepem.
Chorzy zgłaszają również pogorszenie wzroku w wyniku tzw. retinopatii nadciśnieniowej. Retinopatia wywołuje uszkodzenie siatkówki i naczyń w oku. Krwotok w dnie oka może być przyczyną ubytków w polu widzenia i zaburzeń ostrości.
Najgroźniejszym powikłaniem nadciśnienia tętniczego jest uszkodzenie nerwu wzrokowego skutkujące całkowitą ślepotą.
Mózg to wysoce ukrwiony narząd, dlatego każde zaburzenie przepływu krwi będzie miało na niego wpływ. Ponadto jest bardzo wrażliwy na niedotlenienie i niewystarczające odżywienie. Nadciśnienie przyczynia się do rozwoju demencji przez uszkodzenie naczyń w mózgu.
Odkładanie blaszek miażdżycowych może powodować: udary mózgu, krwotoki wewnątrzczaszkowe (kiedy naczynie jest na tyle zdeformowane przez nadciśnienie, że pęka) oraz przemijające napady niedokrwienne. W konsekwencji nadciśnienia odrywane są istniejące zakrzepy i wraz z prądem krwi przemieszczane. Istnieje ryzyko zatkania naczynia, co prowadzi do niedokrwienia. Gdy naczynie pęka, mamy do czynienia z udarem krwotocznym.
Profilaktyka wymienionych chorób powinna opierać się głównie o kontrolowanie nadciśnienia. Konieczne do tego jest słuchanie zaleceń lekarza, ogólnie pojęty zdrowy styl życia, pozostawanie pod stałą kontrolą i regularne przyjmowanie farmaceutyków.
Okazuje się, że bardzo ważne jest dbanie o zdrowie psychiczne. Dowiedziono, że hormony stresu uszkadzają tętnice i zwiększają ciśnienie, z drugiej strony przedłużający się lęk i panika powodują ich wydzielanie, co tworzy mechanizm błędnego koła.
Nie zapominajmy, że sama świadomość chorowania na nadciśnienie może wywoływać niepokój i problemy ze strony psychiki. W takich sytuacjach należy poszukać profesjonalnego wsparcia.
Aleksandra Oracz
Polecamy również:
Co się dzieje z organizmem, kiedy problemem jest zbyt niskie ciśnienie krwi?
