Jakie są wskazania do wykonania USG jamy brzusznej?

USG jamy brzusznej jest badaniem ultrasonograficznym, w trakcie którego wykorzystywane są fale ultradźwiękowe. Emituje je głowica, którą przesuwa się w badanym obszarze. Fale wnikają w głąb ciała, przenikając tkanki i ostatecznie odbijając się od znajdujących się w jamie brzusznej narządów. Echo odbicia powraca błyskawicznie do głowicy aparatu ultrasonograficznego i jest przekształcane w obraz widoczny na monitorze.

Wyniki badania USG pozwalają lekarzom ocenić budowę narządów wewnętrznych, wykryć występowanie ewentualnych nieprawidłowości oraz monitorować funkcjonowanie organów.

Istnieje wiele wskazań do przeprowadzenia badania USG jamy brzusznej. Wśród nich:

• ból brzucha, zwłaszcza nawracający, ostry, trwający dłuższy czas,
• zmiana rytmu wypróżnień,
• częste występowanie biegunek lub zaparć,
• twardość brzucha,
• wyczuwalne guzki, zgrubienia i inne zmiany w tkankach miękkich w obrębie brzucha,
• przebyte urazy w obrębie tułowia, brzucha lub podbrzusza,
• ciąża.

Najczęściej na badanie USG brzucha kierowani są pacjenci, którzy uskarżają się na bóle zlokalizowane zarówno wysoko, w okolicy żołądka, jak i niżej, w podbrzuszu. USG pozwala wyjaśnić przyczyny ich występowania. Badanie to zalecane jest przy bólach, które nie ustają po podaniu leków rozkurczowych ani innych farmaceutyków.

Zdarza się, że USG jamy brzusznej jest przeprowadzane w ramach diagnostyki ogólnej, kiedy u pacjenta zostały wykryte pewne nieprawidłowości w badaniach:

• laboratoryjnych krwi, moczu i stolca,
• RM - rezonansie magnetycznym,
• RTG jamy brzusznej.

Są i mniej swoiste objawy chorób, które mogą zostać zdiagnozowane na podstawie wyników badania ultrasonograficznego brzucha. Lekarz skieruje pacjenta na takie badanie, jeśli w wywiadzie okaże się, że występują u niego:

• objawy mogące wskazywać na krwawienie z przewodu pokarmowego m.in. krwawe wymioty lub krew w stolcu,
• objawy świadczące o rozwijającej się żółtaczce, na co wskazuje zażółcenie skóry,
• objawy ze strony układu moczowego, np. częstomocz i bóle nerek,
• krwawienie z dróg rodnych - u kobiet, o niewyjaśnionej przyczynie,
• objawy przerostu prostaty u mężczyzn, np. trudności z oddawaniem moczu.

Także nagła, niewyjaśniona dietą lub treningami, utrata masy ciała lub wręcz przeciwnie, przybranie na wadze i niepokojące powiększanie się obwodu brzucha, stanowią podstawę do przeprowadzenia poszerzonej diagnostyki.

Wyniki USG jamy brzusznej są znane od razu i lekarz powinien je omówić z pacjentem. W badaniu wykryte mogą być:

• złogi, np. kamienie w drogach żółciowych, w nerkach i pęcherzu,
• zmiany hipoechogeniczne lub hiperechogeniczne - w badaniu obrazowane są jako ciemniejsze lub jaśniejsze obszary w stosunku do otaczających je struktur,
• polipy - zlokalizowane, np. w okolicy pęcherzyka żółciowego,
• torbiele - zmiany wypełnione płynem, zwykle o charakterze łagodnym, zlokalizowane, np. na nerkach,
• wolny płyn w jamie brzusznej lub jamie otrzewnej - stan ten wymaga dalszej diagnostyki,
• guzy - o różnym pochodzeniu, również nowotworowe pierwotne lub wtórne (przerzuty),
• zmiany struktur narządów, np. stłuszczenie wątroby,
• powiększenie lub zmniejszenie rozmiaru narządów,
• przepuklina pępkowa,
• powiększenie węzłów chłonnych i śledziony - świadczące, np. o stanie zapalnym,
• powiększenie naczyń krwionośnych, w tym tętniaki aorty brzusznej,
• zwężenie naczyń krwionośnych.

Jeśli badanie USG nie daje jednoznacznych wyników i nie jest wystarczające do postawienia u pacjenta rozpoznania, lekarz może skierować go na inne badania diagnostyczne.