Choroba wieńcowa - jak się objawia i komu zagraża?

Przyczyną objawów w przebiegu choroby wieńcowej jest niedokrwienie mięśnia sercowego, które najczęściej pojawia się pod wpływem zwężenia przez blaszkę miażdżycową naczyń wieńcowych, które zaopatrują serce w krew. Przyczyną niedokrwienia może być także skurcz naczyń wieńcowych, zator bądź zapalenie tętnic, a także urazy i wady wrodzone naczyń wieńcowych.

Niedokrwienie mięśnia sercowego w przebiegu choroby wieńcowej spowodowanej miażdżycą może mieć charakter przewlekły lub ostry. U pacjentów z przewlekłą chorobą wieńcową, nazywaną też dławicą piersiową, blaszki miażdżycowe zwężają naczynia wieńcowe, co utrudnia przepływ krwi i upośledza dostarczanie tlenu do komórek mięśnia sercowego. Z biegiem czasu blaszka może się powiększać i coraz bardziej zwężać światło, niekiedy powodując całkowite zamknięcie naczynia. Ostre zespoły wieńcowe, nazywane inaczej zawałem serca, są spowodowane nagłym znacznym utrudnieniem przepływu krwi w naczyniu wieńcowym.

Najbardziej charakterystycznym i często jedynym objawem przewlekłej choroby wieńcowej jest ból dławicowy. Pacjenci opisują go jako uciskający, gniotący ból w klatce piersiowej za mostkiem, który u niektórych chorych promieniuje do barku lub lewej nogi. Początkowo pojawia się on pod wpływem wysiłku fizycznego, stresujących sytuacji i zimna, na przykład po wyjściu z ciepłego domu w mroźny dzień. Ustępuje on po kilku minutach wypoczynku bądź po zażyciu nitrogliceryny. U niektórych pacjentów przewlekłe niedokrwienie serca może wywoływać inne niespecyficzne objawy, takie jak duszność podczas wysiłku, przewlekłe zmęczenie, bóle brzucha i nudności.

Zawał serca ma zwykle nagły przebieg - jego objawy są intensywne i szybko się nasilają. W 2019 roku ostre zespoły wieńcowe rozpoznano aż u 103 tysięcy Polaków.

Zobacz również:

---

UKŁAD KRĄŻENIA

Jak wygląda życie po udarze? Pierwsza taka inicjatywa w Polsce

Chorzy przechodzący zawał serca zazwyczaj odczuwają ból w klatce piersiowej podobny do bólu dławicowego, jednak jest on znacznie silniejszy, trwa dłużej (zwykle powyżej 20 minut) i nie ustępuje po nitroglicerynie. Może promieniować do żuchwy, lewego barku, nadbrzusza, okolicy pleców i łopatek. Bólowi często, bo aż u 40 proc. chorych, towarzyszy duszność i trudności w oddychaniu. Pacjent może być osłabiony, niekiedy pojawiają się zawroty głowy i omdlenia. Mimo że ból jest najczęstszym objawem zawału, występującym aż u 80 proc. chorych, może on u niektórych pacjentów się nie pojawić - wtedy dominuje ból brzucha, nudności i wymioty.

Podstawowym celem terapii przewlekłej choroby wieńcowej jest ograniczenie postępu choroby i zmniejszenie dolegliwości pacjenta. Niezbędnym jej elementem jest zmiana stylu życia. Zaprzestanie palenia, utrzymywanie zdrowej diety, aktywności fizycznej i masy ciała na prawidłowym poziomie mają udowodniony korzystny efekt na przebieg choroby. 

Wszyscy chorzy z rozpoznaną dławicą piersiową powinni stale przyjmować kwas acetylosalicylowy działający przeciwzakrzepowo, a także statynę, która ma na celu obniżenie stężenia cholesterolu i spowolnienie postępu miażdżycy. W doraźnym łagodzeniu bólu dławicowego bardzo skuteczna jest nitrogliceryna, która działa poprzez rozszerzenie naczyń krwionośnych.

Dodatkowo lekarz może zadecydować o włączeniu leków, których celem jest zapobieganie nawrotom dławicy piersiowej - są to preparaty z grupy beta blokerów i blokerów kanału wapniowego. W przypadkach, kiedy nawroty dławicy występują często, można rozważyć wykonanie zabiegów inwazyjnych, na przykład rewaskularyzacji.

W terapii ostrych zespołów wieńcowych wykorzystuje się leki przeciwzakrzepowe, nitroglicerynę i beta blokery, zwłaszcza jeśli zawałowi towarzyszy trzepotanie bądź migotanie przedsionków.

Zobacz także:Jan Englert ma tętniaka aorty!Kontakty z osobami niepełnosprawnymi. Jak nie popełnić nietaktu?