W Polsce mało kto zna i stosuje. Przegrywa z rzepakowym, a wiele w nim dobrego
Zdecydowanie nie jest najpopularniejszym olejem w naszym kraju. Mało tego - mało kto wie, że taki olej w ogóle istnieje. Tymczasem jest zaliczany do grupy olejów o podwyższonej wartości żywieniowej, przede wszystkim ze względu na dużą zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych. Ma udowodnione korzystne działanie, szczególnie jeśli chodzi o układ sercowo-naczyniowy. Olej kukurydziany to dla wielu olej zagadka. Dziś tę zagadkę postaramy się rozwikłać. Jakie właściwości ma olej kukurydziany? Jak go stosować? Odpowiadamy.
Kukurydza, jedna z najpowszechniej uprawianych roślin na świecie, zupełnie nie kojarzy nam się z olejem. Już prędzej wymienimy kaszę kukurydzianą, mąkę kukurydzianą, a nawet syrop kukurydziany (choć na pewno pierwszym skojarzeniem i tak jest popcorn). To dość niedoceniany produkt, który z przyzwyczajenia wrzucamy do sałatek, czasem zdarza nam się z niego zrobić zupę. A zdecydowanie zasługuje na większą uwagę. W wielu krajach kukurydzę docenia się bardziej niż u nas.
Kukurydza jest wolna od glutenu i dlatego jest istotnym składnikiem diety bezglutenowej. Stanowi źródło przeciwutleniaczy, w tym polifenoli. Zawiera umiarkowane ilości witamin i składników mineralnych. Znajdziemy w niej kwas foliowy, niacynę, potas, fosfor, magnez, mangan czy miedź. Jest bardzo dobrym źródłem nierozpuszczalnego błonnika pokarmowego.
Niepozorna kukurydza zawiera więcej polifenoli i ma silniejsze właściwości antyoksydacyjne niż zboża takie jak np. pszenica, ryż czy owies (często uznawana jest za warzywo, jednak z botanicznego punktu widzenia należy do pełnoziarnistych zbóż). Wykazano, że spożywanie produktów pełnoziarnistych, m.in. mąki kukurydzianej pełnoziarnistej, wiąże się z obniżonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Poza tym - mniejszym ryzykiem cukrzycy typ 2 (korzystnie wpływa na gospodarkę glukozowo-insulinową) oraz niektórych nowotworów.
Kukurydza wspiera zdrowie układu pokarmowego. Jest bardzo dobrym źródłem nierozpuszczalnego błonnika pokarmowego w postaci lignin i skrobi opornej. Ten rodzaj błonnika zwiększa wypełnienie jelit, pobudza ich ukrwienie i perystaltykę, co przyspiesza przejście treści pokarmowej i dzięki temu reguluje wypróżnienia, chroni przed zaparciami, sprawia, że dłużej trwa uczucie sytości po posiłku.
Jedzenie kukurydzy będzie dobre dla wzroku. Jest ona zasobna w karotenoidy, zwłaszcza luteinę i zeaksantynę, które działają ochronnie na wzrok i chronią przed rozwojem chorób oczu takich jak zaćma czy zwyrodnienie plamki żółtej.
Najzdrowszym wyborem będzie kukurydza świeża, jednak po konserwową również od czasu do czasu można sięgać (różnią się zawartością sodu, którego spożycie należy ograniczać; więcej sodu zawiera kukurydza z puszki). Mimo wszystko nie będzie ona najlepsza m.in. dla osób z zespołem jelita drażliwego, a także chorych na cukrzycę.
Z kukurydzy produkuje się m.in. mąkę kukurydzianą, kaszę kukurydzianą, płatki kukurydziane, chrupki, wafle, syrop kukurydziany, a także, ku zaskoczeniu niektórych - olej.
Olej kukurydziany pozyskuje się z zarodków kukurydzy. Dostępny jest olej kukurydziany rafinowany (rafinacja to proces obróbki tłuszczów roślinnych przy wykorzystaniu wysokiej temperatury oraz środków chemicznych), a także olej nierafinowany popularnie nazywany olejem tłoczonym na zimno. Oleje tłoczone na zimno wykazują wyższą wartość odżywczą.
Największym producentem oleju kukurydzianego są Stany Zjednoczone. Tam też jest on szeroko stosowany. W Polsce sięga się po niego zdecydowanie rzadziej. Największe zastosowanie w naszym kraju ma w przemyśle margarynowym.
Olej kukurydziany jest cenionym produktem na całym świecie. Cechuje go duża zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. To głównie kwas linolowy, z niewielką ilością kwasu linolenowego. Znajdziemy w nim także kwas oleinowy, kwas palmitynowy i kwas stearynowy. Jest źródłem dużych ilości fitosteroli, które odgrywają znaczącą rolę w profilaktyce chorób układu sercowo-naczyniowego. Istotną grupę związków stanowią karotenoidy, które są naturalnymi antyoksydantami - najwięcej w nim luteiny i zeaksantyny.
Olej kukurydziany jest dobrym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, zwłaszcza kwasu linolowego. W odpowiednich ilościach zmniejsza on zawartość cholesterolu LDL w surowicy krwi, zwiększa zawartość cholesterolu HDL i obniża stężenie triglicerydów, dzięki czemu ryzyko wystąpienia miażdżycy oraz choroby niedokrwiennej serca jest niższe.
Badania wykazały, że olej kukurydziany znajduje się wśród olejów, które cechują się najwyższą zawartością fitosteroli ze wszystkich olejów roślinnych (do tej grupy należy też m.in. olej z pestek winogron). Dieta bogata w fitosterole m.in. obniża zawartość cholesterolu w surowicy krwi, a także redukuje poziom nasyconych kwasów tłuszczowych. Co więcej - fitosterole mogą hamować proliferację oraz przerzutowość komórek nowotworowych, a także indukować ich apoptozę (czyli najprościej - śmierć komórek).
Olej kukurydziany zawiera spore ilości witaminy E. Pełni ona w organizmie rolę przeciwutleniacza. Chroni organizm przed ryzykiem rozwoju wielu chorób, w tym neurodegeneracyjnych i nowotworowych, opóźnia procesy starzenia. Zapobiega też uszkodzeniu naczyń krwionośnych.
Właściwości oleju kukurydzianego sprawiają, że znajduje on szerokie zastosowanie także w przemyśle kosmetycznym, m.in. jako składnik emolientów. Ma właściwości odżywcze, uelastyczniające, łagodzące i poprawiające mikrokrążenie w skórze.
Olej kukurydziany nie jest jednak pozbawiony wad. Minusem, na który zwracają uwagę lekarze i dietetycy, jest niekorzystny stosunek kwasów omega-6 do omega-3. Jednak w połączeniu z produktami z wysoką zawartością omega-3 będzie dobrym uzupełnieniem i urozmaiceniem diety.
Olej kukurydziany charakteryzuje się stosunkowo neutralnym smakiem i zapachem, dlatego stanowi doskonały dodatek do różnorodnych potraw (nie dominuje smaku dań, a dodaje im dodatkowych właściwości). Jak go stosować?
Olej kukurydziany powinno stosować się głównie na zimno. Będzie stanowił doskonały dodatek do sałatek, hummusu czy sosów na zimno. Znajdzie on też zastosowanie jako końcowy dodatek do dań gorących - np. zup, gulaszy czy dań jednogarnkowych. Czy nadaje się do smażenia?
Z badań wynika, że tłuszcz ten można wykorzystać do obróbki termicznej, jednak nie powinno przeprowadzać się na nim długiego smażenia. Jako powód wskazuje się zawartość kwasu linolenowego i linolowego. Jako kwasy wielonienasycone są narażone na utlenianie, na skutek czego tracą aktywność biologiczną. Proces ten dodatkowo jest przyspieszony przez poddanie tłuszczu obróbce termicznej, np. właśnie takiej jak smażenie.
CZYTAJ TAKŻE:
Najzdrowsza dieta świata. Zmniejsza ryzyko chorób, wydłuża życie. Jej sekret? Prostota
Dodaj dwie łyżki do jajecznicy, by zwiększyć ilość białka. Na kilka godzin zapomnisz o jedzeniu
Jedz z myślą o tarczycy, sercu i jelitach. Morskie szparagi świetne też dla figury
