W tych sytuacjach w aptece odmówią wydania leku. Przepisy są bezwzględne

Jedną z najczęstszych sytuacji, w której farmaceuta odmawia sprzedaży, jest zakup leków bez recepty przez osoby niepełnoletnie. Chodzi o preparaty zawierające pseudoefedrynę, dekstrometorfan czy kodeinę. Te substancje, choć stosowane w leczeniu przeziębienia czy kaszlu, mogą działać psychoaktywnie i być nadużywane. Zgodnie z art. 71a ust. 3 Prawa farmaceutycznego pracownik apteki nie może sprzedać ich osobie poniżej 18. roku życia - niezależnie od dawki w opakowaniu.

Co więcej, jeśli farmaceuta ma wątpliwości co do wieku klienta, ma prawo poprosić o okazanie dokumentu. Brak potwierdzenia wieku oznacza odmowę sprzedaży leku.

Farmaceuta ma obowiązek zadbać o bezpieczeństwo pacjenta. Jeżeli podejrzewa, że wydanie leku może stanowić zagrożenie dla zdrowia lub życia, może odmówić realizacji recepty. Dotyczy to zarówno leków dostępnych na receptę, jak i tych bez recepty.

Przykładem jest sytuacja, gdy recepta została wypisana z błędem - np. brakuje dawkowania albo liczba opakowań jest zbyt duża. Farmaceuta może wówczas nie wydać leku i poprosić pacjenta o ponowny kontakt z lekarzem. Warto podkreślić, że to nie przejaw złej woli, lecz troska o zdrowie chorego.

Warto też odróżnić klauzulę zdrowia od klauzuli sumienia. Ta druga dotyczy lekarzy, pielęgniarek i położnych, którzy mogą odmówić świadczeń sprzecznych z ich przekonaniami. Farmaceutów to nie obowiązuje - nie mogą odmówić wydania np. antykoncepcji ze względów światopoglądowych.

Prawo farmaceutyczne wprost określa, że na jednej recepcie lekarz nie może przepisać leku w ilości większej niż odpowiadająca 120 dniom terapii. Z tego powodu farmaceuta, nawet jeśli pacjent dysponuje receptą na większy zapas, nie może wydać go jednorazowo. Obowiązuje zasada, że jednorazowo można wykupić maksymalnie dawkę wystarczającą na 120 dni stosowania, zgodnie z dawkowaniem wskazanym na recepcie. Jeśli lekarz zaplanował dłuższe leczenie, pacjent ma prawo realizować receptę etapami - kolejne porcje leku może wykupić po upływie odpowiedniego czasu. Dzięki temu ograniczeniu zmniejsza się ryzyko gromadzenia nadmiernych ilości leków w domowych apteczkach i zwiększa bezpieczeństwo terapii.

Coraz częściej zdarzają się próby realizacji fałszywych recept, szczególnie na leki psychotropowe czy środki o działaniu narkotycznym. Jeśli farmaceuta ma podejrzenie, że recepta została podrobiona, nie może jej zrealizować. Musi ją zatrzymać, a następnie poinformować wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego. Jeśli recepta była refundowana, informacja trafi także do NFZ.

Dzięki wprowadzeniu e-recept i kodów kreskowych takie sytuacje są trudniejsze do przeprowadzenia, ale wciąż się zdarzają.

Farmaceuta może też odmówić sprzedaży leku osobie pełnoletniej, jeśli ma uzasadnione podejrzenie, że lek będzie wykorzystany niezgodnie z przeznaczeniem. Dotyczy to głównie preparatów z pseudoefedryną, dekstrometorfanem czy kodeiną. Nadużywanie tych substancji bywa niebezpieczne - mogą wywoływać stan odurzenia, a w skrajnych przypadkach uzależnienie.

Dlatego Ministerstwo Zdrowia ustaliło maksymalne jednorazowe dawki, które można przepisać na recepcie: 360 mg dekstrometorfanu, 240 mg kodeiny i 720 mg pseudoefedryny.

Źródła:

1. https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/prawo-farmaceutyczne-16915922/art-71-a?utm
2. https://www.gov.pl/web/zdrowie/komunikat-ministra-zdrowia-w-sprawie-interpretacji-przepisu-rozporzadzenia-mz-w-sprawie-recept?utm
3. https://mgr.farm/aktualnosci/kiedy-pracownik-apteki-moze-odmowic-wydania-leku/?utm

CZYTAJ TEŻ:

Małe ziarenka, wielkie korzyści dla zdrowia. Namoczone nasiona bazylii to superfood

Przegródki orzecha zamiast do kosza, wrzuć do kubka. Zrobisz z nich napar pełen korzyści

Nie tylko owoce tego krzewu są cenne. Liście malin zaparz jak herbatę