Złamania kości
Nam miejscem złamania może być widoczny obrzęk, może występować nienaturalna ruchomość lub ułożenie kości, niekiedy wyczuwalny "próg", silne bóle; przy otwartym złamaniu przebicie skóry, krwawienie; zaburzenia czucia lub niedowłady przy złamaniu kręgów; wstrząs, możliwość nagłego zatrzymania krążenia.
Możliwe przyczyny
•Oddziaływanie sił zewnętrznych na kość (upadek czy uderzenie).
•Nadmierne obciążenie kości (złamanie z przeciążenia).
•Osteoporoza (zrzeszotnienie, odwapnienie kości), choroby kości.
Pierwsza pomoc
Unieruchomienie: w miarę możliwości jak najmniej poruszać pacjenta (z wyjątkiem sytuacji, gdy istnieje zagrożenie życia w miejscu wypadku) i przykryć; miejsce złamania unieruchomić; otwarte złamanie natychmiast osłonić jałowym opatrunkiem lub jałową serwetą; na zamknięte złamania położyć mokry okład, aby złagodzić ból i zmniejszyć obrzęk.
Ocena stanu ogólnego: sprawdzić oddech i tętno pacjenta, w razie potrzeby zastosować sztuczne oddychanie, a przy zatrzymaniu krążenia przystąpić do wykonywania masażu serca, gdy pacjent jest nieprzytomny, a jego oddech i tętno są stabilne, ostrożnie ułożyć go na boku w bezpiecznej pozycji.
Co możesz zrobić
Złamanie nogi
•Jeśli to możliwe, nie ruszać zranionej nogi, wykonać prowizoryczne unieruchomienie, do czasu przybycia pogotowia ratunkowego; w tym celu miejsce złamania obłożyć z lewej i prawej strony np. zwiniętymi kocami, ubraniami w pozycji, w jakiej zastaliśmy poszkodowanego.
•Gdy nie można wezwać pogotowia ratunkowego, kilka chust trójkątnych (złożonych na kształt krawata) przeciągnąć ostrożnie w kilku miejscach pod złamaną nogą, wzdłuż nogi ułożyć 1-2 zwinięte kończyny złożonymi chustami trójkątnymi.
Złamanie barku, ramienia, dłoni
•Jeden koniec chusty trójkątnej przeciągnąć ostrożnie pod zranioną kończynę, tak by chusta znalazła się pod łokciem.
•Drugi koniec chusty przeciągnąć przez rękę do zdrowego barku, oba końce związać na boku przy szyi, przedramię i dłoń muszą leżeć w chuście.
•Róg chusty zawinąć wokół łokcia i przypiąć
Złamanie żebra
•Pacjenta położyć z lekko uniesionym tułowiem na chorym boku.
•Pacjenta nieprzytomnego ułożyć w stabilnej pozycji na boku.
Uraz miednicy
•W miarę możliwości nie ruszać pacjenta, lekko zgięte nogi podeprzeć pod kolanami zwiniętym kocem.
Złamanie kręgu
•Jeżeli nie ma dodatkowego zagrożenia życia, pacjenta pozostawić w pozycji, w jakiej się znajduje, nie ruszać go.
•Kontrolować tętno/oddech pacjenta.
Złamanie czaszki
•Jeśli pacjent jest przytomny, ułożyć głowę i barki tylko trochę wyżej.
•Jeżeli pacjent jest nieprzytomny, ułożyć go w stabilnej pozycji na boku, z lekko uniesioną głową.
