Jak rozpoznać obecność tętniaka w mózgu? Musisz znać te objawy

Pęknięcie tętniaka w mózgu jest dużym zagrożeniem dla zdrowia i życia. Niestety tego typu zmiany najczęściej wykrywane są przypadkowo, bo długo nie dają żadnych charakterystycznych objawów. Tymczasem szacuje się, że z tętniakiem w mózgu może żyć nawet 8 proc. populacji. Niemal 90 proc. przypadków pęknięcia tętniaka objawia się krwawieniem podpajęczynówkowym (potocznie zwanym wylewem), reszta daje objawy zbliżone do obecności guza w mózgu lub jest wykrywana w trakcie rutynowych badań. Tętniak to nieprawidłowe poszerzenie tętnicy w mózgu. Dochodzi do niego na skutek osłabienia naczynia krwionośnego - płynąca pod ciśnieniem krwi stopniowo tworzy charakterystyczne uwypuklenie, które z czasem może się powiększać, a w końcu pęknąć. 

Wyróżnia się dwa rodzaje tętniaków: 

• workowate - stanowią 80 proc. wszystkich tętniaków, mają kulisty kształt, mogą osiągać większe rozmiary i powstają najczęściej w miejscu podziału tętnic. Znacznie częściej pękają. 
• wrzecionowate - powstają na tętnicy podstawnej i środkowej mózgu, są spowodowane najczęściej zmianami miażdżycowymi i obserwuje się je u osób w zaawansowanym wieku. Rzadko prowadzą do krwotoków, częściej powodują udary niedokrwienne mózgu. 

Nie udało się jednoznacznie określić przyczyn powstawania tętniaków. Lekarze podejrzewają jednak, że duży wpływ na ten proces mogą mieć wrodzone nieprawidłowości budowy tętnic, a także miażdżyca i związany z nią stan zapalny naczyń krwionośnych. Tętniaki często występują rodzinnie, w związku z czym ich powstawanie wiąże się także z obciążeniem genetycznym. Inną przyczyną tętniaków są zaburzenia w obrębie tkanki łącznej, które odpowiadają za stany zapalne naczyń krwionośnych. Obserwuje się je w schorzeniach takich jak zespół Marfana, zespół Ehlersa-Danlosa czy torbielowatość nerek. Tętniaki mogą być wtedy wykrywane nawet u małych dzieci. 

Do najczęstszych czynników ryzyka powstania tętniaka zalicza się nadciśnienie tętnicze, palenie papierosów oraz nadużywanie alkoholu. Ryzyko rośnie wraz z wiekiem - tętniaki najczęściej diagnozuje się po 45. roku życia. Znacznie ma też płeć - odkryto, że u kobiet tętniaki częściej rosną, przez co zwiększa się ryzyko ich pęknięcia.  

Tętniaki mogą nie dawać żadnych objawów aż do czasu pęknięcia. Pierwsze symptomy mogą się pojawić dopiero w przypadku rośnięcia i ucisku na okoliczne struktury nerwowe. Objawy mogą wtedy sugerować obecność guza mózgu. Zalicza się do nich: 

• bóle głowy; 
• deficyty neurologiczne; 
• opadanie powieki; 
• powiększanie się jednej źrenicy; 
• zaburzenia widzenia (zarówno podwójne widzenie, jak i nieostre widzenie); 
• napad padaczkowy. 

Do pęknięcia tętniaka w mózgu najczęściej dochodzi na skutek dużego wysiłku fizycznego, silnego stresu i związanego z tym wzrostu ciśnienia tętniczego. Ryzyko pęknięcia tętniaka zwiększa się wraz z wiekiem, dużym czynnikiem ryzyka jest też obciążenie genetyczne - przypadki krwawienia podpajęczynówkowego u krewnych pierwszego stopnia są kilka razy częstsze. Objawy pęknięcia tętniaka w mózgu są charakterystyczne i zalicza się do nich: 

• nagły i bardzo silny ból głowy; 
• uczucie sztywności karku; 
• nudności i wymioty; 
• zaburzenia mowy; 
• światłowstręt; 
• utrata przytomności.

Silny krwotok może doprowadzić do poważnych uszkodzeń mózgu, co często skutkuje niedowładem kończyn czy śpiączką. Warto wiedzieć, że niekiedy objawy wydają się błahe i po pewnym czasie samoistnie mijają - dzieje się tak, gdy pierwsze krwawienie było niewielkie. Żadnych objawów nie należy jednak bagatelizować, bo wciąż istnieje ryzyko kolejnego krwawienia, a więc zagrożenie zdrowia i życia. Zawsze należy niezwłocznie wezwać karetkę pogotowia. Aż połowa przypadków pęknięcia tętniaka kończy się śmiercią, a 30 proc. osób zmaga się z trwałym kalectwem. 

Podstawą diagnostyki tętniaka jest angiografia z użyciem tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego. Jeśli jest to niemożliwe, wykonuje się nakłucie lędźwiowe - obecność krwi w płynie mózgowo-rdzeniowym jest potwierdzeniem krwotoku. Najdokładniejszą metodą badania jest angiografia subtrakcyjna naczyń krwionośnych.  

Jedynym sposobem leczenia tętniaka jest zabieg neurochirurgiczny lub neuroradiologiczny, jednak ze względu na możliwość powikłań wykonuje się je tylko w określonych przypadkach. Lekarze oceniają ryzyko pęknięcia tętniaka, biorąc pod uwagę: 

• wiek chorego;
• rozmiar tętniaka;
• umiejscowienie tętniaka;
• predyspozycje genetyczne.  

Szacuje się, że tętniaki o średnicy nieprzekraczającej 7 mm mają szansę pęknięcia na poziomie mniej niż 1 proc. Dlatego w takich przypadkach najczęściej zaleca się okresowe badania, które pozwalają ocenić, czy tętniak się powiększa. Pacjenci są wówczas zobligowani do zaprzestania palenia i kontrolowania ciśnienia tętniczego (czasem konieczna jest farmakoterapia).  

Źródła: 

www.mp.pl/pacjent/udar/udar-mozgu/136956,tetniak-mozgu.

podyplomie.pl/wiedza/neurologia/119,zaburzenia-budowy-naczyn-mozgowych-i-rdzenia-kregowego.

CZYTAJ TAKŻE: 

Popularny lek może poprawiać pracę mózgu. Zaskakujące wyniki badań

Wczesny sygnał choroby Alzheimera. Zauważysz w kuchni podczas gotowania

Częsta choroba układu krążenia. Może być groźniejsza od zawału