Gorączka, złe samopoczucie i bóle głowy? To nie musi być grypa, a zapalenie mózgu
Zapalenie mózgu jest bardzo groźną chorobą, która w porę nie rozpoznana może w krótkim czasie doprowadzić do śmierci. Warto więc znać jego objawy, aby móc odpowiednio szybko uratować życie najbliższym. Co wywołuje zapalenie mózgu? Jakie są jego objawy i czy można je wyleczyć? Wyjaśniamy.
Zapalenie mózgu jest chorobą, w której najczęściej pod wpływem infekcji dochodzi do rozwoju stanu zapalnego w tkance mózgowej. Prowadzi to do jej postępującego niszczenia i niekiedy pozostawia po sobie prawdziwe spustoszenie. Zapalenie mózgu to choroba zagrażająca życiu i wysoce śmiertelna, wymagająca bardzo szybkiej reakcji i udzielenia pomocy.
Przyczyn zapalenia mózgu może być wiele. Najczęściej jest ono spowodowane zakażeniem wirusowym, w szczególności wirusem opryszczki, ospy wietrznej i odkleszczowego zapalenia mózgu. Chorobę tę mogą wywoływać także bakterie, np. meningokoki, które często oprócz zapalenia mózgu powodują zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, otaczających i chroniących mózg. Do innych, rzadziej spotykanych zalicza się niektóre pasożyty (np. toksoplazma, malaria, ameby), grzyby a także choroby autoimmunologiczne, jak np. toczeń rumieniowaty układowy.
Zapalenie mózgu objawia się zwykle nagłą gorączką, bólami głowy i zaburzeniami świadomości aż do utraty przytomności. Pod wpływem obrzęku tkanek mózgu przez stan zapalny mogą pojawić się także intensywne nudności, wymioty oraz znaczne spowolnienie akcji serca. Niekiedy osoby z zapaleniem mózgu doświadczają także napadów padaczkowych, niedowładów kończyn i trudności z utrzymaniem równowagi. Mogą pojawić się także zmiany w zachowaniu - pacjent może stać się nagle wyjątkowo pobudzony, czasem nawet agresywny. Jest to niezwykle charakterystyczne dla zapalenia mózgu wywołanego przez wirusa opryszczki.
Osoby w trakcie i po przebytym zapaleniu mózgu często nie pamiętają okresu z początku choroby, co gorsza - zwykle nie są w stanie dokładnie powiedzieć, co im dolega. Dlatego trzeba być czujnym i w razie wykrycia jakichkolwiek niepokojących objawów jak najszybciej wezwać pomoc.
Zapalenie mózgu jest stanem bezwzględnie zagrażającym życiu. Osoba z podejrzeniem tej choroby musi być jak najszybciej przetransportowana do szpitala, aby mogła zostać jej udzielona właściwa pomoc. Tam w pierwszej kolejności wykonuje się badania obrazujące mózg, czyli tomografię komputerową i rezonans magnetyczny. Dzięki nim można wykryć zmiany w tkance mózgowej już na wczesnych etapach choroby. Konieczne jest także pobranie płynu mózgowo-rdzeniowego. Można w nim wykryć, oprócz cech stanu zapalnego, także obecność materiału genetycznego wirusów lub bakterii, bądź też przeciwciała skierowane przeciwko nim.
Leczenie zapalenia mózgu rozpoczyna się już w trakcie diagnostyki, dzięki czemu nie traci się cennego czasu na czekanie na wyniki badań. Im wcześniej wdroży się leczenie, tym pacjent ma większe szanse na przeżycie. Osobom z podejrzeniem zapalenia mózgu podaje się leki działające na wirusy, najczęściej acyklowir i na bakterie, np. antybiotyki o szerokim spektrum działania. Niezwykle ważne jest także intensywne nawadnianie chorego i dostarczanie składników odżywczych poprzez żywienie odpowiednie żywienie. Podaje się również leki zmniejszające obrzęk mózgu, np. glikokortykosteroidy i w razie potrzeby środki przeciwpadaczkowe. Niekiedy pacjenci są w tak ciężkim stanie, że wymagają tlenoterapii przy pomocy respiratora. Pacjenci, którzy przeżyli zapalenie mózgu, po wyjściu ze szpitala wymagają zwykle długotrwałej, czasami wieloletniej rehabilitacji pod okiem fizjoterapeuty.
Zapalenie mózgu może wywołać prawdziwe spustoszenie w ośrodkowym układzie nerwowym. Wiele osób po przebytej chorobie do końca życia zmaga się z niedowładami kończyn, problemami z poruszaniem się i wykonywaniem podstawowych codziennych czynności. Czasami muszą na nowo uczyć się chodzić i mówić. Częste są niestety także kłopoty z pamięcią - wiele osób musi na nowo uczyć się nazw podstawowych przedmiotów, nie pamięta imion najbliższych osób, ma problemy z układaniem zdań i wyrażaniem własnych myśli. Długotrwała rehabilitacja pozwala przywrócić część zdolności, jednak jest to bardzo powolny, wymagający wytrwałości proces.
Na niektóre patogeny, które wywołują zapalenie mózgu, możemy się zaszczepić. Dzięki szczepieniom możliwe jest zmniejszenie ryzyka rozwoju choroby. Obecnie dostępne są szczepionki przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu, wirusowi ospy wietrznej i meningokokom.
Niestety, rokowanie w zapaleniu mózgu, mimo znacznego postępu medycyny, wciąż pozostaje złe. Wszystko jednak zależy od tego, jak szybko zostanie choremu udzielona profesjonalna pomoc. Jeśli pacjent otrzymał leczenie na wczesnych etapach choroby, jeszcze przed całkowitą utratą przytomności, to jego szanse na wyzdrowienie wynoszą 70 proc. Jeżeli jednak zapalenie mózgu zostało rozpoznane zbyt późno, szanse na powrót do zdrowia spadają do 20-30 proc. Szczególnie duża śmiertelność, bo aż ponad 95 proc. cechuje zapalenia mózgu wywoływane przez ameby, jednak jest ono bardzo rzadko spotykane w naszej szerokości geograficznej.
CZYTAJ TAKŻE:
