Żółtaczka to objaw, nie choroba. Co oznacza?
Żółtaczka to zażółcenie skóry i białkówek oka, które pojawia się w przebiegu wielu groźnych dla zdrowia chorób. Sama w sobie nie jest chorobą, a objawem, który zawsze powinien skłonić do wizyty u lekarza. Dowiedz się, jakie mogą być przyczyny żółtaczki, jak wygląda jej diagnostyka i leczenie.
Żółtaczka pojawia się, gdy pod wpływem nadmiaru bilirubiny krążącej we krwi dochodzi do jej odkładania się w skórze, twardówkach oczu i błonach śluzowych, co prowadzi do ich żółtawego zabarwienia. Wiele osób kojarzy żółtaczkę z wirusowymi zapaleniami wątroby lub marskością wątroby u osób nadużywających alkoholu, jednak choroby te są jednymi z wielu możliwych przyczyn żółtaczki.
Żółtaczka może być bowiem spowodowana:
- nadmiernym rozpadem krwinek czerwonych - żółtaczka przedwątrobowa, w której ilość wytworzonej bilirubiny przekracza zdolności metaboliczne wątroby;
- uszkodzeniem miąższu wątroby w przebiegu wirusowych zapaleń wątroby (żółtaczka typu A, B lub C) i pod wpływem toksycznego działania alkoholu (żółtaczka alkoholowa), leków bądź toksyn grzybów, rzadziej w przebiegu autoimmunologicznych chorób wątroby i dróg żółciowych czy zakażeń bakteryjnych (żółtaczka wątrobowa);
- złogiem w drogach żółciowych, rzadziej rakiem trzustki lub dróg żółciowych czy chorobami autoimmunologicznymi dróg żółciowych - żółtaczka mechaniczna, w której dochodzi do zablokowania odpływu żółci do przewodu pokarmowego.
Żółtaczka sama w sobie jest objawem i jasnym sygnałem, że w organizmie może dziać się coś złego. Pod wpływem nadmiaru bilirubiny jako pierwsze zabarwiają się białkówki oka, a następnie skóra, natomiast po leczeniu zażółcenie ustępuje w odwrotnej kolejności.
Żółtaczce mogą towarzyszyć inne dolegliwości, np. ból brzucha. Zwykle ma tępy charakter, jednak może być szczególnie dotkliwy i silny u chorych z żółtaczką mechaniczną. Pacjenci mogą się również skarżyć na nudności, wymioty, bóle mięśni i stawów (w szczególności osoby z wirusowym zapaleniem wątroby).
Czasami obok zażółcenia skóry pojawia się także uporczywy świąd, odbarwienie stolca i ciemne zabarwienie moczu. Objawy te najczęściej spotyka się u osób z żółtaczką mechaniczną, jednak mogą rozwinąć się także w przebiegu żółtaczki wątrobowej.
Jeżeli pojawiło się u ciebie zażółcenie skóry, nie zwlekaj z szukaniem pomocy u specjalisty.
W pierwszej kolejności warto opisać swoje dolegliwości lekarzowi pierwszego kontaktu. Zleci on podstawowe badania diagnostyczne, do których zaliczamy:
- morfologię krwi i badanie ogólne moczu;
- poziom bilirubiny całkowitej oraz poszczególnych jej frakcji (pośredniej i bezpośredniej);
- testy na obecność zakażenia wirusami zapalenia wątroby;
- parametry funkcji wątroby i dróg żółciowych - ALT, AST, GGTP, fosfataza alkaliczna;
- USG jamy brzusznej, które pozwala uwidocznić kamienie w drogach żółciowych oraz cechy stłuszczenia i marskości wątroby.
W razie potrzeby lekarz może poszerzyć diagnostykę i należy postępować zgodnie z jego zaleceniami.
Wykrycie przyczyny żółtaczki jest niezwykle istotne, ponieważ to od tego zależy, w jaki sposób będzie leczona.
Pacjentom z wirusową chorobą wątroby należy zapewnić odpowiednie nawodnienie, w infekcji wirusami typu B i C można podać również leki o działaniu przeciwwirusowym.
Jeżeli przyczyną żółtaczki jest nadużywanie alkoholu, konieczne jest jego całkowite odstawienie. Z kolei metodą leczenia żółtaczki mechanicznej jest jak najszybsze usunięcie złogu blokującego drogi żółciowe metodami endoskopowymi lub operacyjnymi. Skóra zwykle nie powraca do swojego pierwotnego zabarwienia od razu - żółtaczka może utrzymywać się nawet kilka tygodni po zakończeniu leczenia.
Wbrew powszechnej opinii jedynym rodzajem żółtaczki, którym można się zarazić, jest żółtaczka spowodowana wirusami zapalenia wątroby. Wirusy te przenoszą się drogą płciową, poprzez kontakt z krwią osoby chorej (WZW typu B, C) lub drogą pokarmową (WZW typu A i E). Rzadko do zakażenia dochodzi pod wpływem bezpośredniego kontaktu (dotyku, przytulania się) z osobą chorą, i to jedynie w przypadku zakażenia wirusem typu A bądź E.
W przypadku żółtaczek spowodowanych innymi przyczynami (choroba alkoholowa, złóg w drogach żółciowych) nie ma ryzyka przeniesienia z osoby chorej na zdrową.
CZYTAJ TAKŻE:
