Rak trzustki. Daje późne objawy i małe szanse na przeżycie

Nowotwór trzustki może być zdiagnozowany jako pierwotna choroba układu pokarmowego, lub wystąpić na skutek przerzutów komórek nowotworowych z innych organów wewnętrznych. Rak trzustki stanowi jedynie 3 proc. wszystkich diagnozowanych nowotworów złośliwych u ludzi. Najczęściej ma charakter gruczolaka przewodowego i raka zrazikowo-komórkowego.

Nowotwór trzustki najczęściej występuje u osób po 60. roku życia i częściej diagnozowany jest u mężczyzn niż kobiet. W mężczyzn zmiany nowotworowe najczęściej są zlokalizowane w głowie trzustki, a u kobiet w trzonie i ogonie tego narządu. Do czynników zwiększających ryzyko zachorowania, zalicza się:

• cukrzycę,
• zaburzenia właściwości kwasu żołądkowego na skutek choroby wrzodowej,
• przewlekłe zapalenie trzustki,
• nadmierne spożywanie mięsa,
• palenie tytoniu,
• ekspozycja na pestycydy.

To, jakie objawy pojawią się w chorobie nowotworowej trzustki, zależy od stopnia jej zaawansowania, lokalizacji, wielkości oraz naciekania na sąsiadujące narządy. Pierwszymi objawami raka trzustki są wzdęcia, ból oraz uczucie dyskomfortu w nadbrzuszu. Charakterystycznym objawem jest również nagły spadek apetytu, a w konsekwencji utrata masy ciała.

Objawy mogą być również mniej charakterystyczne, takie jak uczucie "przelewania się w brzuchu" i częste odbijanie bez wyraźnej przyczyny. Ból pojawiający się w nadbrzuszu może mieć charakter kłujący lub uciskający. Nasila się w pozycji leżącej, po posiłku lub w nocy i może promieniować do pleców lub w okolicę łopatkową.

U 50 proc. chorych stwierdza się żółtaczkę, która wynika z zablokowania przepływu żółci przez drogi żółciowe. Jest ona bez bólowa, nie występuje kolka żółciowa, a jedynym objawem jej towarzyszącym jest uogólniony świąd skóry o różnym nasileniu. W przypadku przerzutów do wątroby, może dojść do całkowitego zablokowania dróg żółciowych, niedrożności dwunastnicy czy krwawienia z przewodu pokarmowego.

U 20 - 60 proc. chorych przed postawieniem diagnozy, stwierdza się cukrzycę lub nieprawidłową tolerancję glukozy.  Do późnych objawów zalicza się również ostre zapalenie trzustki. Pojawia się bardzo silny ból w jamie brzusznej, gorączka, wymioty, zatrzymanie gazów oraz stolca. Nieleczone zapalenie trzustki może doprowadzić do niewydolności wielonarządowej oraz śmierci. W zaawansowanej chorobie nowotworowej, podczas badania palpacyjnego, lekarz może wyczuć guz w jamie brzusznej, powiększenie wątroby oraz wodobrzusze.

Coraz częściej stany depresyjne i zaburzenia lękowe łączy się z chorobą nowotworową trzustki. Nie wykazuje się zależności między nasileniem tych objawów a wiedzą pacjenta o tym, że jest chory. Depresja, jako choroba współistniejąca raka trzustki, jest związana z wytwarzaniem przeciwciał przeciw serotoninie, nazywanej "hormonem szczęścia".  Zaobserwowano również wysoki poziom cytokin prozapalnych, które mogą wpływać na zaburzenia lękowe u pacjentów.

W nowotworze trzustki stosuje się leczenie chirurgiczne, polegające na wycięciu zmienionych miejsc chorobowych. Terapią wspomagającą jest wdrożenie chemioterapii opartej o gemcytabinę, cisplatynę i fluorouracyl. Leczenie nowotworu trzustki jest bardzo trudne, a jego powodzenie jest uzależnione od etapu, na jakim został on wykryty.

Rak trzustki to wyjątkowo trudny nowotwór do wyleczenia. Z powodu tej choroby zmarło wielu znanych i lubianych m.in. aktor Patrick Swayze, śpiewak operowy Luciano Pavarotti czy założyciel firmy Apple Steve Jobs. W Polsce wiele emocji wzbudziła śmierć znanej aktorki Anny Przybylskiej, która zmarła w wieku zaledwie 36 lat. Trudno pogodzić się ze śmiercią, zwłaszcza, że rak trzustki atakuje w różnym wieku, postępuje bardzo szybko i daje niewielkie szanse na przeżycie. 

Od momentu zdiagnozowania nowotworu trzustki tylko 24 proc. pacjentów żyje około roku, mimo wdrożonego leczenia. Przeżycie pięciu lat to szansa tylko dla 5 proc. pacjentów. Jest to najgorzej rokujący nowotwór, ponieważ jego diagnozowanie jest utrudnione ze względu na późne objawy. Poza tym daje on liczne, ale niewielkie przerzuty na inne narządy oraz węzły chłonne.

CZYTAJ TAKŻE:
Układ pokarmowy. Sprawdź, jak działa i jakie pełni funkcje 

Osłabienie, gorączka i spadek masy ciała. To może być nowotwór

Dlaczego trzustka boli? Jakie są prawdopodobne przyczyny bólu brzucha