"Nadmierne spożycie wody może zabić". Przez to miał umrzeć Bruce Lee

Dla prawidłowego funkcjonowania organizmu niezbędne są elektrolity. Pod tym określeniem kryją się jony soli naturalnie występujące w krwi, osoczu i płynach tkankowych. Prawidłowe ich stężenie gwarantuje utrzymanie bilansu wodno-elektrolitowego i równowagi kwasowo-zasadowej. Elektrolity biorą udział w przewodzeniu impulsów nerwowych, odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie mózgu i całego układu nerwowego, a także za kurczliwość mięśni, w tym mięśnia sercowego. Najważniejszymi elektrolitami są dla nas: sód, potas, wapń, a także magnez.

Rola sodu nie jest wcale mniej istotna niż potasu, wapnia czy magnezu. Jednymi z ważniejszych funkcji sodu są: utrzymywanie optymalnej objętości płynów i regulacja ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych, w tym krwi. Poza tym sód: odpowiada za prawidłowe przekaźnictwo nerwowe, pomaga kontrolować skurcze mięśni, uczestniczy w transporcie składników odżywczych do komórek organizmu i pobudza pracę wielu enzymów.

O hiponatremii, czyli niedoborze sodu, nie mówi się często, ale temat powrócił ostatnio za sprawą naukowców, którzy postanowili jeszcze raz przeanalizować, co przyczyniło się do śmierci Bruce'a Lee. 

Bruce Lee, legendarny aktor i mistrz sztuk walki, zmarł, mając zaledwie 32 lata. Doszło do tego niemal pół wieku temu, w 1973 roku w Hongkongu. Przedwczesna śmierć Lee wywołała falę domysłów. Podejrzewano m.in., że aktor padł ofiarą gangsterskich porachunków. Obrzęk mózgu spowodowany przyjęciem zbyt dużej dawki środków przeciwbólowych to jednak oficjalna przyczyna zgonu. 

Teraz, po niemal 50 latach, naukowcy z Hiszpanii podają, że Lee mógł umrzeć wskutek hiponatremii. Wyniki badań opublikowano na łamach "Clinical Kidney Journal".

Badacze przeanalizowali wyniki sekcji zwłok aktora i informacje na temat jego stylu życia. Zauważają, że u Lee występowało wiele czynników ryzyka hiponatremii, w tym przewlekłe przyjmowanie płynów (o stosowaniu przez Lee diety opartej na płynach wspominała jego żona, natomiast jego biograf donosił, że w dniu śmierci wypił on znaczną ilość wody) i stosowanie marihuany (wzmaga pragnienie). Udokumentowano także czynniki, które mogły zakłócić czynność nerek - przyjmowanie silnych leków na receptę, spożycie alkoholu i urazy narządu w wywiadzie.

"Postawiliśmy hipotezę, że Bruce Lee zmarł z powodu określonej formy dysfunkcji nerek: niezdolności do wydalania ilości płynów wystarczającej do utrzymania homeostazy wodno-elektrolitowej. Gdy nadmiernemu spożyciu wody nie towarzyszy wydalanie jej wraz z moczem, może to prowadzić do hiponatremii, obrzęku mózgu i śmierci w ciągu kilku godzin" - piszą.

"Biorąc pod uwagę, że hiponatremia występuje często, stwierdza się ją nawet u 40 proc. hospitalizowanych, i może spowodować śmierć z powodu nadmiernego spożycia wody nawet u młodych, zdrowych osób, istnieje potrzeba szerszego rozpowszechnienia koncepcji, że nadmierne spożycie wody może zabić" - podkreślają. 

Hiponatremia to stężenie sodu w surowicy poniżej 135 mmol/l. O hiponatremii łagodnej mówimy, gdy stężenie sodu wynosi 130-135 mmol/l, a o hiponatremii umiarkowanej, gdy sód jest na poziomie 125-129 mmol/l. Z ciężką hiponatremią mamy do czynienia w przypadku, gdy stężenie sodu spada poniżej 125 mmol/l. Kiedy poziom sodu we krwi jest zbyt niski, dodatkowa ilość wody dostaje się do komórek i powoduje ich pęcznienie. Obrzęk może być bardzo niebezpieczny, zwłaszcza gdy dotyczy mózgu. Niedobór sodu może prowadzić nawet do śmierci.

Istnieje również inny podział hiponatremii. Hiponatremię dzieli się także na: hiponatremię przebiegającą z hipowolemią, hiponatremię przebiegającą z hiperwolemią i hiponatremię z prawidłowym nawodnieniem (normowolemią).

Hiponatremia hipowolemiczna jest wynikiem jednoczesnej utraty wody i sodu przez skórę, przewód pokarmowy lub nerki. Wśród najczęstszych jej przyczyn znajdują się: biegunka, wymioty, przyjmowanie diuretyków, niedrożność jelit, a także oparzenia skóry i błon śluzowych. Przyczyną hiponatremii hiperwolemicznej jest nadmierna podaż hipotonicznych płynów (zalicza się do nich np. wodę mineralną czy mocno rozcieńczone soki owocowe i warzywne). Stać za nią może m.in. pierwotna polidypsja - patologicznie wzmożone pragnienie. Ostatni z rodzajów, hiponatremia normowolemiczna, występuje głównie w ciężkich przypadkach niedoczynności tarczycy oraz przedniego płata przysadki.

Hiponatremia dotyka częściej osób starszych, ponieważ częściej przyjmują one leki lub cierpią na schorzenia, które narażają ich na ryzyko wystąpienia tego zaburzenia.

Główne czynniki ryzyka hiponatremii wymieniane przez specjalistów to:

• wiek,
• niewydolność nerek,
• przyjmowanie leków moczopędnych, niektórych leków przeciwdepresyjnych, przeciwpadaczkowych i przeciwbólowych,
• problemy z sercem, w tym zastoinowa niewydolność serca,
• niektóre nowotwory, w tym rak płuc, a także inne choroby płuc,
• marskość wątroby,
• niedoczynność tarczycy,
• przebycie operacji,
• intensywna aktywność fizyczna (osoby, które piją zbyt dużo wody podczas maratonów czy innych aktywności o wysokiej intensywności, są bardziej narażone na hiponatremię; utratę sodu z organizmu zwiększa też nadmierne pocenie się).

Dieta uboga w sód rzadko może przyczynić się do hiponatremii.

Niedobór sodu stanowi jedno z najczęściej obserwowanych zaburzeń wodno-elektrolitowych.

Objawy hiponatremii zależą od tego, jak niskie jest stężenie sodu, i jak szybko poziom sodu spada. W wielu przypadkach poziom sodu we krwi spada stopniowo, powodując jedynie łagodne objawy (przy łagodnej hiponatremii mogą nie występować też żadne objawy). Objawy stają się poważniejsze, gdy stężenie sodu spada szybko.

Typowe objawy hiponatremii to:

• osłabienie,
• bóle głowy,
• nudności,
• wymioty,
• kurcze i drżenia mięśni,
• dezorientacja,
• nadmierna senność,
• drażliwość.

Szybka utrata sodu może spowodować:

• utratę przytomności,
• drgawki,
• śpiączkę,
• śmierć - w najcięższych przypadkach.

Podstawowym badaniem wykonywanym w przypadku podejrzenia hiponatremii jest oznaczenie poziomu sodu w surowicy. Określenie jednak jej typu i przyczyny wymaga często zrobienia dodatkowych badań.

Leczenie hiponatremii polega na uzupełnieniu niedoboru sodu. Pacjent przyjmuje chlorek sodu doustnie lub podawany jest mu on dożylnie. Niekiedy zastosowanie znajdują dodatkowo leki, np. sterydy. Poziom sodu wyrównuje się powoli i ostrożnie. Stężenie sodu jest na tym etapie regularnie badane.

To ważne, by hiponatremia była leczona. Nieleczona może prowadzić do poważnych powikłań, w tym osteoporozy, a także, jak już wspominaliśmy, obrzęku mózgu, urazu mózgu i śmierci.

Pewne schorzenia zwiększają ryzyko hiponatremii. Ważne, by takie osoby postępowały zgodnie z zaleceniami lekarza i pamiętały o objawach niskiego poziomu sodu we krwi, a w razie ich wystąpienia, zgłosiły się po pomoc do specjalisty.

CZYTAJ TAKŻE: 

Człowiek, który ma pół ciała. Na to choruje gwiazda ceremonii otwarcia mundialu

Nagłe śmierci aktorów rodzą teorie spiskowe. Te zgony szokują najbardziej

Mężczyzna w ciele dziecka. Znany aktor cierpi na rzadką chorobę