Co robić, gdy pojawi się smog? Zamykanie okien i oczyszczacz to nie wszystko

Smog truje nas każdego dnia, dlatego warto wyrobić w sobie nawyk regularnego monitorowania jakości powietrza. Technologie, które towarzyszą nam na co dzień, ułatwiają dostęp do istotnych informacji, a do takich należy z całą pewnością stan powietrza, którym oddychamy. Jak pozyskać rzetelne dane na temat jego jakości? Dzięki stacjom pomiarowym, miernikom w szkołach, informacjach w aplikacjach i ze stron internetowych, takich jak esa.nask.pl, możemy na bieżąco śledzić, jak zmienia się zanieczyszczenie powietrza. W ramach Edukacyjnej Sieci Antysmogowej - programu realizowanego przez NASK - Państwowy Instytut Badawczy we współpracy z Polskim Alarmem Smogowym - takie pomiary są prowadzone w szkołach w całej Polsce.

Korzyści płynące z możliwości stałego monitorowania stanu powietrza są wielorakie. Możemy dostosować nasze działania do aktualnych warunków atmosferycznych, co z kolei umożliwia ograniczenie ekspozycji na zanieczyszczone powietrze poprzez kształtowanie dobrych nawyków. Jesteśmy w stanie redukować wdychane zanieczyszczenia, co przekłada się na poprawę zdrowia i podniesienie jakości życia.

Więcej o tym, jak smog wpływa na zdrowie: Nie tylko płuca. Tak smog wpływa na nasz organizm

- Jeżeli musimy wyjść, załóżmy maski antysmogowe. Maski dobrej jakości potrafią zatrzymać nawet 99 proc. pyłów PM2,5 i PM10. Najlepiej stosować te z filtrem HEPA, połączonym z filtrem z węglem aktywnym - radzi Barbara Leśniczak z Edukacyjnej Sieci Antysmogowej.

Jeśli nie masz maski lub nie powinieneś jej stosować - osłoń w miarę możliwości twarz i staraj się jak najmniej rozmawiać. To na zewnątrz, a co z powietrzem wewnątrz naszych domów i mieszkań?

- Warto zainwestować w oczyszczacz powietrza i pamiętać o włączaniu go w dni, kiedy stężenie pyłów zawieszonych jest wysokie. Podczas jazdy w korkach zamykajmy szyby i utrzymujmy wewnętrzną cyrkulację powietrza. Natomiast w dni, kiedy powietrze jest lepszej jakości, postawmy na rower nawet poza sezonem letnim. Na co dzień starajmy się jak najrzadziej korzystać z auta i wybierać komunikację miejską zamiast samochodu - dodaje ekspertka.

Dodatkowo mieszkanie możesz wzbogacić o rośliny, które spełniają funkcję naturalnych filtrów powietrza. Przykładowymi gatunkami roślin, które posiadają zdolność oczyszczania powietrza, są skrzydłokwiat, bluszcz i paprotka. Pamiętaj jednak, że kilka roślin nie sprawi, że powietrze w twoim mieszkaniu będzie czyste! Zwłaszcza jeśli na przykład w domu masz kominek, szkodliwe substancje przedostają się wprost z paleniska do twoich pomieszczeń. Wówczas emisja szkodliwych pyłów może przekraczać dopuszczalne normy nawet ponad 50-krotnie.

Głównym źródłem emisji zanieczyszczeń w polskich miejscowościach są przestarzałe piece. Jeśli posiadasz w domu konwencjonalny piec, zorientuj się, czy twoja gmina prowadzi program wsparcia finansowego na jego modernizację. Ważne jest również, aby w gospodarstwie domowym stosować opał wysokiej jakości, który nie powoduje tak dużych zanieczyszczeń jak opał pochodzący z niepewnych źródeł. Nigdy też nie wrzucaj do pieca odpadów, takich jak opakowania, stare ubrania czy meble. Zanieczyszczenia, które powstaną w procesie ich spalania, są toksyczne, a część z nich na pewno znajdzie się w twoim domu.

Źródłem niebezpiecznych zanieczyszczeń są też wspomniane kominki - nawet te opalane dobrej jakości drewnem emitują pyły, ale także szkodliwe węglowodory - benzo(a)piren i inne rakotwórcze wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA). Wszystkie dostają się wprost do twojego salonu!

Jako właściciel auta regularnie sprawdzaj stan techniczny pojazdu oraz zadbaj o systematyczną wymianę filtra kabinowego, który oczyszcza powietrze zasysane do wnętrza auta. A jeśli twój samochód to diesel - nigdy nie daj się namówić na usunięcie filtra DPF (filtra cząstek stałych). Pamiętaj, że takie działanie jest nielegalne!

Gdy powietrze jest bardzo zanieczyszczone, a ty musisz wyjść z domu, ogranicz rozmowy na zewnątrz i oddychaj przez nos. Jeśli mimo to odczuwasz podrażnienie lub jakikolwiek dyskomfort, to po powrocie dokładnie przemyj oczy, oczyść nos i przepłucz gardło. Oczy możesz opłukać solą fizjologiczną, gardło wypłukać wodą i użyć spreju do nosa. Doraźnie to powinno pomóc zminimalizować potencjalne ryzyko kontaktu z cząstkami zanieczyszczeń, które mogłyby się osadzić w tych obszarach.

Utrzymywanie zdrowego trybu życia pomoże ci zachować dobrą kondycję organizmu. Zadbaj o zrównoważoną dietę, regularną aktywność fizyczną oraz odpowiednią ilość snu. Wszystkie te czynniki mogą wzmocnić twoją odporność i przyczynić się do ograniczenia ewentualnych negatywnych konsekwencji związanych z ekspozycją na smog. Stawiając na sport, dobrze jednak wybieraj miejsce, gdzie go uprawiasz. Bieganie w zanieczyszczonym powietrzu czy przy ruchliwej ulicy na pewnie nie wpłynie korzystanie na twoje zdrowie!

Każdy kontakt z zanieczyszczonym powietrzem ma wpływ na zdrowie, zwłaszcza w przypadku najmłodszych i starszych osób, a także wszystkich cierpiących na choroby przewlekłe. Dlatego kluczowe jest sprawdzanie stanu powietrza i w miarę możliwości wyeliminowanie narażenia na kontakt ze smogiem.

Materiał informacyjno-promocyjny Edukacyjnej Sieci Antysmogowej

Dofinansowano z Funduszy Europejskich 3.4 POPC "Wykorzystanie technologii cyfrowych dla podniesienia kompetencji społeczeństwa w walce ze SMOGiem w Polsce" realizowanego przez Ministerstwo Cyfryzacji i NASK-PIB w ramach Edukacyjnej Sieci Antysmogowej.