Co dziesiąte L4 w Polsce wystawia psychiatra. Kiedy i na jak długo można je dostać?
Najważniejsze, co powinno wybrzmieć w tym temacie: zwolnienie L4 od psychiatry to takie samo zwolnienie jak od każdego innego lekarza. To dokument potwierdzający, że pracownik nie jest zdolny do pracy z powodu problemów zdrowotnych – w tym przypadku psychicznych. Kiedy lekarz psychiatra wystawia L4? Dokładnie tak samo, jak lekarz pierwszego kontaktu – kiedy po przeprowadzeniu badania/wywiadu uzna, że pacjent z uwagi na stan zdrowia nie jest w stanie wykonywać swoich zawodowych obowiązków.
Kilka słów o statystykach. ZUS podaje, że w roku ubiegłym lekarze psychiatrzy wystawili niemal 1,3 mln zwolnień. Przyczyny to zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania. Jednostki chorobowe, jakie pojawiały się w opisie zwolnień najczęściej to reakcje na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne. Zwolnienia od psychiatrów stanowiły aż 10 proc. wszystkich nieobecności w pracy.
Przyczyn takiego stanu rzeczy eksperci upatrują w rosnącej świadomości pacjentów w kwestii zdrowia psychicznego, a jednocześnie nasilających się wśród społeczeństwa zaburzeniach o podłożu emocjonalnym, na czele z depresją, stanami lękowymi, a także schizofrenią czy chorobą afektywną dwubiegunową.
-- mówi prof. Gertruda Uścińska, prezes ZUS.
Aby otrzymać zwolnienie od psychiatry, należy umówić się na wizytę - czy to w ramach NFZ, czy prywatnie, czy to osobiście, czy online, i odbyć konsultację z lekarzem psychiatrą. Specjalista może postawić diagnozę i zdecydować o ewentualnej konieczności wystawienia zwolnienia z pracy tylko po zbadaniu pacjenta, przeprowadzeniu z nim wywiadu. Jeśli uzna, że stan psychiczny pacjenta nie pozwala na wykonywanie pracy zawodowej, wystawia zwolnienie lekarskie.
Czas zwolnienia lekarskiego od lekarza psychiatry to, dokładnie jak w przypadku wszystkich innych zwolnień, maksymalnie 182 dni. Po upływie tego czasu, pacjent ma prawo ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne, które trwa kolejne 3 do 12 miesięcy.
Tym, co różni zwolnienie od psychiatry od tego, które wystawia nam np. lekarz pierwszego kontaktu, to liczba dni, na jakie specjalista może wystawić zwolnienie PRZED badaniem. W przypadku lekarza pierwszego kontaktu to 3 dni, w przypadku psychiatry może to być więcej dni. Warto wiedzieć, że po upływie okresu ochronnego, pracownik może zostać zwolniony z pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia.
To ważne i trzeba mieć tego świadomość - pracodawca nie musi wiedzieć, z jakiego powodu pracownik otrzymał zwolnienie od lekarza, również od psychiatry. Pracownik ma prawo do zachowania swoich spraw zdrowotnych w tajemnicy.
Tak jak każde inne zwolnienie lekarskie, również to od lekarza psychiatry uprawnia pracownika do otrzymania świadczenia w wysokości 80 proc. podstawy wynagrodzenia. Wyjątkiem są kobiety w ciąży, one otrzymują świadczenie w wysokości 100 proc. podstawy.
Warto wiedzieć, że wypłatę za pierwsze 33 dni zwolnienia lekarskiego bierze na siebie pracodawca, po upływie tego czasu wypłata świadczenia przechodzi na ZUS. W przypadku świadczenia rehabilitacyjnego pierwsze trzy miesiące to wypłata w wysokości 90 proc., kolejne natomiast to 75 proc. wynagrodzenia. W okresie ciąży - 100 proc.
Czy zwolnienie lekarskie będzie zobowiązywało pacjenta do pozostawania w domu, czy będzie umożliwiało wychodzenie np. po zakupy czy z psem, czy też da możliwość wyjechania poza miejsce zamieszkania (np. w miejsce, które pomoże odpocząć psychicznie), zależy od lekarza, który zwolnienie wystawia. To on na podstawie badania podejmuje taką decyzję.
Decyzja lekarza musi być potwierdzona podpisem i pieczątką. To wszystko jest ważne, ponieważ jeśli ZUS zdecyduje się sprawdzić pacjenta i pomimo zaleceń nie zastanie go w domu, może wyciągnąć nieprzyjemne konsekwencje.
A skoro już o kontroli ZUS mowa... Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma uprawnienia do kontroli wszystkich zwolnień lekarskich, również tych od lekarzy psychiatrów. Warto wiedzieć, że kontroli jest więcej od kiedy wprowadzone zostały e-zwolnienia. Powód? Po prostu wystawiane teraz zwolnienie od razu trafia nie tylko do pracodawcy, ale i do ZUS właśnie.
ZUS sprawdza zasadność wystawienia zwolnienia. Szczególnie przygląda się zwolnieniom ponownym (z tego samego powodu), wystawianym temu samemu pacjentowi przez różnych lekarzy.
Tak, lekarz psychiatra może wystawić e-ZLA. Lekarze mają obowiązek wystawiania takich zwolnień - nie inaczej jest zatem i w przypadku lekarza psychiatry. Może być ono wystawione podczas wizyty osobistej w gabinecie, jak również podczas e-wizyty.
Psycholog nie może wystawić nam zwolnienia. Psycholog nie jest lekarzem, ma uprawnienia (a w każdym razie powinien je mieć) do prowadzenia terapii, ale nie może wypisać recepty, nie może wystawić skierowania do szpitala czy zwolnienia.
CZYTAJ TAKŻE:
Objawy depresji u mężczyzn są inne niż u kobiet. Oto co może na nią wskazywać
Prawda i mity o leczeniu depresji. Sprawdzamy, czy antydepresanty są OK
