Borelioza to nie tylko rumień wędrujący. Nietypowe objawy, które możesz przeoczyć
Spacer po lesie czy piknik na łące to idealna alternatywa dla spędzania czasu na kanapie, zwłaszcza kiedy pogoda dopisuje. Jednak nawet w czasie tak przyjemnych aktywności warto pamiętać o zagrożeniach, które czają się na łonie natury: kleszczach. A wraz z nimi o boreliozie. Choroba z Lyme, o czym warto wiedzieć, potrafi przybrać zaskakujące, trudne do rozpoznania formy - od porażenia przepony, przez bóle mięśni i stawów, aż po zmiany osobowości czy zaburzenia pamięci. Niekiedy jej objawy są tak nietypowe, że przez długi czas nie łączy się ich z przebytym ukąszeniem, co opóźnia diagnozę i leczenie. Jakie zaskakujące symptomy może wywołać borelioza i dlaczego warto zachować czujność nawet wtedy, gdy nie pamiętamy żadnego ukąszenia?
Pierwszy raz porażenie przepony jako powikłanie choroby z Lyme odnotowano w 1986 roku i od tamtego czasu zidentyfikowano ich tylko kilkanaście. W zeszłym roku opisano przypadek 64-letniego pacjenta, który skarżył się na duszność i zaburzenia oddychania podczas snu. Oddychał szybko i z trudnością, a jego krew była wysycona tlenem w niewystarczającym stopniu, przy czym parametry, które mogłyby wskazywać na stan zapalny, były niskie. Lekarze, z pomocą badań obrazowych, wykluczyli u mężczyzny zagrażającą życiu zatorowość płucną, zapalenie płuc i inne nieprawidłowości, jakie można było powiązać z dość mało specyficznymi dolegliwościami chorego. Neurolodzy postanowili w końcu oznaczyć różne przeciwciała, w tym te charakterystyczne dla wirusa opryszczki, cytomegalii i właśnie boreliozy.
Pomimo tego, że mężczyzna nie mógł przypomnieć sobie tego, by kiedykolwiek w życiu został ukąszony przez kleszcza, lekarze nie dawali za wygraną. Ich determinacja okazała się słuszna. Po zastosowanej antybiotykoterapii stan pacjenta poprawił się na tyle, że został wypisany w stanie stabilnym do domu.
Pozostając przy konkretnych przypadkach klinicznych, warto wspomnieć o następnej nietypowej manifestacji boreliozy, która wystąpiła u pewnej pacjentki - mianowicie o rozsianej wysypce. Oczywiście choroba kojarzy się ze zmianami skórnymi, ale głównie z rumieniem wędrującym o, trudnym do pomylenia, obrączkowatym kształcie. Dlatego liczne, czerwone, blednące plamy o średnicy do 20 cm, połączone z bólem stawów, objawami grypopodobnymi w pierwszej chwili nie skojarzyły się specjalistom z boreliozą, zwłaszcza że biopsja skóry mająca wykryć bakterie okazała się ujemna. Mimo tego lekarze zdecydowali się sprawdzić poziomy przeciwciał u chorej, które wyszły dodatnie. W efekcie, pomimo rozbieżnych wyników, postawiono diagnozę wczesnej rozsianej boreliozy.
Stawy, zwłaszcza te największe i najbardziej eksploatowane, jak np. kolana, bywają pierwszymi ofiarami boreliozy. Boreliozowe zapalenie stawów często pojawia się nagle i atakuje ze znacznym nasileniem: staw puchnie, boli i odmawia posłuszeństwa, staje się sztywny i trudno nim poruszać.
Na szczęście, z czasem w większości przypadków objawy ustępują nawet bez interwencji. U niewielkiego odsetka pacjentów z boreliozowym zapaleniem stawów może rozwinąć się przewlekłe zapalenie stawów podobne do reumatoidalnego zapalenia stawów. To powikłanie choroby z Lyme określa się mianem poinfekcyjnego zapalenia stawów z Lyme.
Borelioza nie ogranicza się jedynie do skóry czy stawów, potrafi też zaatakować mięśnie, dając o sobie znać bólem, osłabieniem, a czasem nawet skurczami. Objawy mięśniowe mogą pojawić się zarówno na wczesnym etapie choroby, jak i w jej późniejszych stadiach. Zdarza się, że są one powiązane z neuroboreliozą - formą choroby, w której bakteria Borrelia przedostaje się do układu nerwowego. Typowe dolegliwości obejmują bóle mięśni i stawów - częste i dokuczliwe, potrafiące utrzymywać się przez dłuższy czas. W cięższych przypadkach może dojść do osłabienia mięśni, a nawet porażenia, szczególnie jeśli infekcja zajmie układ nerwowy. Drżenia, skurcze i napięcia mięśniowe to kolejne możliwe objawy, które potrafią mocno uprzykrzyć codzienne funkcjonowanie. U części chorych pojawiają się też bóle głowy i sztywność karku, czasem będące sygnałem zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.
Choroba może manifestować się jako pogorszenie funkcji poznawczych, a nawet zmiany osobowości. W dodatku objawy neuropsychiatryczne i poznawcze mają tendencję do przewlekłego utrzymywania się nawet po wyleczeniu infekcji. Analizowano symptomy neuropsychiatryczne, takie jak agresja i zaburzenia nastroju wśród osób zakażonych, a wnioski tej analizy mogą zaskakiwać. Na przykład jedno z badań wykazało, że skrajny gniew był zgłaszany u znacznej liczby pacjentów z boreliozą w porównaniu z populacją ogólną. Ponadto u pacjentów dotkniętych chorobą stwierdzono wyższe ryzyko wystąpienia zaburzeń lękowych, wahań nastroju, halucynacji i depresji.
Źródła:
Jarosińska A, Pilśniak A, Cieśla-Fuławka A, Dziubak W, Siuda J, Holecki MT. Atypical presentation of Lyme disease. Arch Med Sci. 2024. doi: 10.5114/aoms/175494.
Toarta C, Bogoch I, Carr D. Merging Patches, an Atypical Presentation of Disseminated Cutaneous Lyme Disease: A Case Report. J Emerg Med. 2020. doi: 10.1016/j.jemermed.2020.08.002.
Brackett M, Potts J, Meihofer A, Neuropsychiatric Manifestations and Cognitive Decline in Patients With Long-Standing Lyme Disease: A Scoping Review. Cureus. 2024. doi: 10.7759/cureus.58308.
CZYTAJ TAKŻE:
Jak sprawdzić, czy jest się uczulonym na jad pszczoły? Zrób w pierwszej kolejności
Siedem cichych znaków, że pora zadbać o wątrobę. Nie działa prawidłowo
Pojawia się po nieprzespanej nocy, ale bywa też objawem. Dokucza przed atakiem
