Siedem cichych znaków, że pora zadbać o wątrobę. Nie działa prawidłowo
Zmęczenie, które nie mija po urlopie. Skóra, która zaczyna swędzieć bez wyraźnej przyczyny. Niestrawność po lekkiej kolacji, dziwnie ciemny mocz albo siniaki po zbyt delikatnym dotyku. Te objawy mogą wydawać się od siebie oderwane, przypadkowe, choć w rzeczywistości tak nie jest. Zdarza się, że wymienione symptomy świadczą o problemach z wątrobą. Sprawdź jak interpretować sygnały, które wysyła ci wątroba. Kiedy nie zwlekać z wizytą u lekarza i zmianą stylu życia?
Niepozorne wzdęcia po obiedzie, nudności bez wyraźnej przyczyny, a czasem po prostu uczucie ciężkości w brzuchu - to mogą być pierwsze subtelne sygnały, że wątroba przestaje sobie radzić. Narząd ma duży udział w trawieniu: produkuje żółć, której działanie można przyrównać do detergentu - rozkłada tłuszcze na drobniejsze cząsteczki, ułatwiając ich wchłanianie w jelicie. Dlatego gdy żółci jest za mało lub jej przepływ jest zaburzony, mogą wystąpić wymienione wyżej, nieprzyjemne objawy.
Wątroba dotknięta marskością czy przewlekłym zapaleniem może spowodować zmianę barwy i faktury skóry. Charakterystyczne "pajączki naczyniowe", czyli drobne, promieniste rozszerzenia naczyń krwionośnych z centralnym punktem - najczęściej pojawiają się na twarzy, szyi i klatce piersiowej. Czasem dołącza się rumień dłoniowy, czyli czerwone, symetryczne zaczerwienienie wnętrza dłoni, zwłaszcza w okolicy kłębu kciuka i małego palca. Obie zmiany mają związek z zaburzeniami hormonalnymi, głównie wzrostem poziomu estrogenów, do którego dochodzi, gdy uszkodzona wątroba nie jest w stanie ich skutecznie metabolizować. Ponadto u osób z zaawansowaną marskością może pojawić się niejednolita pigmentacja skóry, czasem przypominająca mapę lub cienie - to efekt zaburzeń krążenia, odkładania się barwników i wynaczynień.
Wstajesz rano po 7-8 godzinach snu, a mimo to czujesz zmęczenie? Przewlekłe zmęczenie to objaw, który początkowo trudno powiązać z problemami z wątrobą. Przed zgłoszeniem się do lekarza, pacjentów powstrzymuje przekonanie, że codzienne wyczerpanie wynika z nadmiaru obowiązków, złej jakości snów czy stresu. Ale niekoniecznie musi tak być.
U osób chorujących np. na pierwotną marskość żółciową czy stwardniające zapalenie dróg żółciowych, zmęczenie może być pierwszym objawem, występującym nawet u 85 proc. pacjentów. Co więcej, dla wielu z nich bywa ono bardziej uciążliwe niż świąd skóry czy bóle brzucha. Podejrzewa się, że przyczyną są zaburzenia neuroprzekaźników w mózgu, wywołane przez przewlekły stan zapalny i toksyny, których usuwaniem normalnie zajmuje się sprawna wątroba. U chorych z wirusowym zapaleniem wątroby, zwłaszcza typu C, zmęczenie może mieć dodatkowo podłoże psychiczne i społeczne, wynikające z obciążenia diagnozą, wykluczenia czy wcześniejszego uzależnienia.
Gdy wątroba zaczyna chorować, szczególnie w przebiegu żółtaczki mechanicznej, mocz ciemnieje, czasem do odcienia brunatnej herbaty. Dlaczego? Winowajcą jest wspomniana już bilirubina, barwnik żółciowy, który w warunkach prawidłowych trafia z wątroby do jelit. Gdy odpływ żółci zostaje zaburzony, bilirubina "szuka innej drogi" i pojawia się we krwi, a potem w moczu barwiąc go na ciemno. Jeśli wątroba zaczyna mieć kłopoty z produkcją czynników krzepnięcia, a jednocześnie dochodzi do drobnych krwawień wewnętrznych, w moczu mogą pojawić się czerwone krwinki. Czasem tak licznie, że płyn w toalecie staje się różowy lub wręcz krwistoczerwony. To znak, że niezwłocznie należy szukać pomocy.
W chorobach przewlekłych wątroby jednym z najczęstszych zaburzeń jest małopłytkowość, czyli obniżenie liczby płytek krwi poniżej normy. Ze względu na to, że płytki biorą udział w procesie krzepnięcia i uszczelniają uszkodzone naczynia, ich niedobór sprzyja łatwemu siniaczeniu się. Wystarczy lekkie uciśnięcie czy zadrapanie, by na skórze pojawiły się wybroczyny, siniaki lub krwawienia z błon śluzowych
Także skóra potrafi zdradzać bardzo wiele o stanie wątroby. Jednym z najwcześniejszych i zarazem najbardziej dokuczliwych objawów przewlekłej choroby wątroby bywa świąd, który często rozpoczyna się od dłoni i stóp, by z czasem objąć brzuch, plecy czy uda. Bywa niezwykle uporczywy: nasila się wieczorami, utrudniając sen, a intensywne drapanie może prowadzić do nadżerek czy zgrubień skóry.
Żółtaczkę dość łatwo powiązać z problemami z wątrobą. To wynik nagromadzenia się bilirubiny, barwnika powstającego w czasie rozpadu czerwonych krwinek. W zdrowym organizmie wątroba przetwarza ją sprawnie i wydala z żółcią. Kiedy ten system zawodzi czy to z powodu uszkodzenia komórek wątroby, zablokowania dróg żółciowych czy przewlekłego zapalenia - bilirubina zaczyna krążyć we krwi i osadzać się w tkankach. To wtedy ciało zaczyna "żółknąć". Wystąpienie takiego objawu należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem.
Źródła:
Martínez Jiménez S. Cutaneous Manifestations of Liver Disease: A Narrative Review. Cureus. 2024 doi: 0.7759/cureus.70357
Cirrhosis. Wilson R, Williams DM. Med Clin North Am. 2022; doi: 10.1016/j.mcna.2021.12.001.
Swain MG. Fatigue in liver disease: pathophysiology and clinical management. Can J Gastroenterol. 2006 doi: 10.1155/2006/624832
CZYTAJ TAKŻE:
Nietypowy objaw chorej wątroby. To sygnał, że narząd traci swoją funkcję
Siedem produktów, które regenerują wątrobę. Stosuj regularnie, a poczujesz się lepiej
Tym zaszkodzisz wątrobie bardziej, niż myślisz. Sięgamy po nie codziennie
