Dna moczanowa? Tak wypłuczesz nadmiar kwasu moczowego i ochronisz stawy

Dna moczanowa, znana także jako podagra to zapalenie stawów wywołane krystalizacją soli kwasu moczowego i powstawaniem jego złogów w płynie stawowym, tkankach okołostawowych, a także w nerkach i małżowinach usznych. Podagra może mieć charakter ostry lub przewlekły. Dla pacjentów szczególnie dokuczliwy jest napad dny moczanowej, objawiający się silnym bólem, obrzękiem, napięciem, zaczerwienieniem i uciepleniem skóry. Opisywane dolegliwości najczęściej występują rano i dotyczą I stawu śródstopno-paliczkowego (w paluchu). Napad podagry może też dotyczyć stawów skokowych, kolanowych, rzadziej stawów kończyn górnych. Osoby, u których wystąpiły takie epizody, muszą przestrzegać pewnych zasad, aby zminimalizować ryzyko nawrotu problemu.

Puryny to rodzaj związków organicznych, które chociaż są niezbędne do zachodzenia wielu przemian metabolicznych, w tym syntezy kwasów nukleinowych (DNA i RNA) to dla osób z dną moczanową stanowią niebezpieczeństwo. To właśnie one są głównym źródłem kwasu moczowego. W puryny bogate są przede wszystkim wyroby mięsne, w tym wędzone ryby, a także owoce morza.

Alkohol nie dość, że stymuluje produkcję kwasu moczowego (zawiera puryny), to dodatkowo hamuje jego wydalanie przez nerki. Jakby tego było mało, spożycie napojów wyskokowych prowadzi do odwodnienia, co przekłada się na zwiększenie stężenia kwasu moczowego. Z wyżej wymienionych powodów pacjentom z podagrą rekomenduje się całkowitą rezygnację z  trunków procentowych.

To zalecenie wydaje się dość nietypowe, ponieważ w większości schorzeń aktywność fizyczna jest warunkiem powrotu do zdrowia. Co prawda regularne ćwiczenia przynoszą pozytywne efekty, m.in. dlatego, że umożliwiają zmniejszenie masy ciała, zwiększają odporność, co utrudnia rozwój stanu zapalnego i poprawiają metabolizm. Z drugiej strony jeśli są zbyt forsowne, bywają przyczyną odwodnienia, i zwiększają prawdopodobieństwo urazu stawów. Dlatego też lekarze radą, by wysiłek fizyczny był ograniczny w trakcie napadów choroby, a w okresie pomiędzy nimi najlepiej porozmawiać z lekarzem o tym, jaka forma aktywności będzie najbardziej odpowiednia.

Niektóre leki mogą zwiększać ryzyko napadu dny moczanowej. Wśród nich wymienia się:  diuretyki tiazydowe, tiazydopodobne lub pętlowe, cyklosporynę i kwas acetylosalicylowy. Oczywiście ostateczną decyzję co do tego, jakie tabletki powinien zażywać pacjent, podejmuje lekarz. Nie należy modyfikować farmakoterapii na własną rękę.

W przypadku pojawienia się silnego bólu w paluchu staraj się nie obciążać zajętego stawu. Możesz podnieść stopę, umieszczając ją na poduszkach, a jeśli musisz się poruszać, rób to, podpierając się o laskę. Nie zakładaj skarpet uciskających bolące miejsce, ponieważ może to być przyczyną podrażnień i eskalować dolegliwości.

Fruktoza to jeden z cukrów prostych, który występuje m.in. w owocach, ale także dosładzanych produktach spożywczych, takich jak: jogurty, czy soki. Podczas jej rozkładu powstają puryny i związki hamujące wydalanie kwasu moczowego.

Odpowiednie nawodnienie to podstawa w walce z dną moczanową. Woda pomaga wypłukiwać kwas moczowy z organizmu, co więcej stanowi prewencje w powstawaniu kamieni nerkowych, będących częstą przypadłością u osób z podagrą. Kolejną zaletą związaną z piciem dużej ilości wody jest kontrola masy ciała, a nadwaga i otyłość zwiększają ryzyko wystąpienia napadu. Pamiętaj, by wypijać co najmniej 2 litry wody w ciągu dnia, zwłaszcza po posiłkach i przed snem.

W kuracji dny moczanowej nieocenionym sprzymierzeńcem może okazać się odpowiedzialna suplementacja, która ma na celu przede wszystkim wzmocnienie stawów, uzupełnienie niedoborów żywieniowych i usprawnienie wydalania kwasu moczowego. Do polecanych suplementów diety należą: kolagen, chondroityna, preparaty z witaminą C, E, kurkumina, piperyna, kwasy tłuszczowe omega-3, ziele skrzypu i ziele nawłoci pospolitej. To jaki produkt wybrać najlepiej uzgodnić z lekarzem, ponieważ nie każdy reklamowany środek rzeczywiście wykazuje pożądaną skuteczność.

Pojawiły się doniesienia naukowe sugerujące, że picie kawy, zmniejsza ryzyko dny moczanowej, przez obniżanie stężenia kwasu moczowego. Podobnie rzecz ma się w przypadku wody z cytryną. Badanie z 2015 roku wykazało, że dodanie soku z dwóch świeżo wyciśniętych cytryn do 2 litrów wody każdego dnia zmniejszyło poziom kwasu moczowego u osób z dną moczanową. Badacze doszli do wniosku, że woda z cytryną neutralizuje kwas moczowy w organizmie, co przyczynia się do obniżenia jego poziomu.

w internecie można znaleźć pełno zaleceń dietetycznych dla osób cierpiących na dnę moczanową. Większość z nich zawiera dość ogólne wskazówki, o tym, że należy unikać mięsa, tłustych produktów, konserw i wytworów mlecznych, a zamiast nich wprowadzić do jadłospisu: tłuszcze roślinne, pełnoziarniste produkty zbożowe, warzywa i odtłuszczony nabiał. Trudno się w tym nie pogubić, dlatego naszym zdaniem warto udać się do dietetyka, który rozpisze ci dokładny plan żywienia, dzięki czemu nie będziesz musiał poświęcać czasu na wymyślanie posiłków i unikniesz błędów pokarmowych.  

Źródła:

Yi Zhang, Tuo Yang, Chao Zeng, Is coffee consumption associated with a lower risk of hyperuricaemia or gout? A systematic review and meta-analysis, published 10.1136/bmjopen-2015-009809 on 8 July 2016
https://bmjopen.bmj.com/content/bmjopen/6/7/e009809.full.pdf 
Biernatkaluza, EK; Schlesinger, SAT0318 Lemon Juice Reduces Serum Uric Acid Level Via Alkalization of Urine in Gouty and Hyperuremic Patients- A Pilot Study  N.  Annals of the Rheumatic Diseases; London Tom 74,  (Jun 2015): 774.
https://www.proquest.com/openview/2c604825f13049ccea22ad50e2c41c1f/1?pq-origsite=gscholar&cbl=2041045
M. Majdan, Zapalenie stawów wywołane przez kryształy [online], https://podyplomie.pl/wiedza/wielka-interna/1389,zapalenie-stawow-wywolane-przez-krysztaly.
I. Zimmermann-Górska, G. Goncerz, Choroby reumatyczne. Dna moczanowa, w: Interna Szczeklika. Mały podręcznik 2022/23, red. P. Gajewski, Kraków 2022.

CZYTAJ TAKŻE: