Powiększone węzły chłonne - przyczyny, objawy i leczenie
Powiększone węzły chłonne mogą świadczyć o infekcji wirusowej, bakteryjnej lub grzybiczej. Towarzyszą takim chorobom jak ospa wietrzna, półpasiec, angina, zapalenie migdałków i różyczka. Zdarza się jednak, że powiększone węzły chłonne są objawem poważniejszych chorób. Chodzi przede wszystkim o choroby nowotworowe - chłoniaki i białaczki. Zobaczcie, co należy wiedzieć o węzłach chłonnych, jak je badać i kiedy konieczna jest wizyta u lekarza.
Węzły chłonne to jeden z elementów układu limfatycznego. Ich główną funkcją jest filtracja limfy, wytwarzanie limfocytów oraz ochrona organizmu, czyli rozpoznanie i usuwanie bakterii, pasożytów, wirusów i grzybów. Węzły chłonne ulokowane są praktycznie na całym ciele. Najwięcej z nich znajdziemy jednak w pachwinach, okolicy szyi i pach. Wyróżnić możemy dwa główne rodzaje węzłów chłonnych - węzły chłonne obwodowe i węzły chłonne głębokie. Węzły obwodowe, min. szyjne i pachwinowe, znajdują się tuż pod skorą, przez co są stosunkowo łatwe do zbadania. Węzły głębokie, m.in. wątrobowe, umiejscowione są w okolicy narządów wewnętrznych. Z tego powodu są trudne do zbadania i wymagają specjalistycznych badań. Do monitorowania węzłów chłonnych używa się m.in. ultrasonografii, tomografii komputerowej i RTG.
Zdarza się, że podczas badania palpacyjnego lub USG zaobserwować można powiększenie węzłów chłonnych. Bardzo często przyczyną powiększenia jest infekcja bakteryjna - np. angina, gruźlica, zapalenie migdałków, infekcja wirusowa - np. ospa wietrzna, półpasiec, różyczka, rumień i infekcja grzybicza - np. histoplazmoza oraz blastomykoza.
Inne możliwe przyczyny powiększenia węzłów chłonnych to:
- choroby autoimmunologiczne - choroba Hashimoto, toczeń rumieniowaty, sarkoidoza, histiocytoza,
- reakcja na szczepienie,
- reakcja na stosowane leki - zwłaszcza na enobarbital, allopurynol i sulfonamidy,
- choroby spichrzeniowe - choroba Gauchera, choroba Nimanna-Picka.
Zdarza się również, że powiększenie węzłów chłonnych wystąpić może w przypadku chorób nowotworowych - zwłaszcza limfoproliferacyjnych. Chodzi o takie schorzenia jak chłoniak Hodgkina, pozostałe chłoniaki, ostra białaczka limfoblastyczna i przewlekła białaczka limfocytowa. Zmiany w węzłach chłonnych zaobserwować można także w przypadku rozwoju choroby nowotworowej i pojawienia się przerzutów.
Tak jak zostało już napisane - powiększenie węzłów chłonnych obwodowych zauważyć można podczas samobadania. Za niepokojącą sytuację uznaje się wyczuwalne zgrubienie o średnicy przekraczającej 1 cm. O powiększeniu węzłów chłonnych mówmy zaś w przypadku, gdy średnica ta ma około 2 cm. Nieco inaczej wygląda to w przypadku głębokich węzłów chłonnych, których nie jesteśmy w stanie zbadać samodzielnie. O ich powiększeniu pacjenci dowiadują się zwykle podczas konkretnych badań - np. USG lub tomografii komputerowej.
Trzeba pamiętać o tym, aby skonsultować każde powiększenie węzłów chłonnych z lekarzem, który w razie potrzeby zaleci dodatkowe badania. Nie wolno bagatelizować zmiany, ponieważ w niektórych przypadkach powiększone węzły chłonne świadczyć mogą o poważnych chorobach.
Jak wygląda leczenie powiększonych węzłów chłonnych? Wiele zależy od ich przyczyny. W przypadku infekcji bakteryjnych, grzybiczych i wirusowych wdraża się odpowiednie leczenie objawowe, a po zakończeniu infekcji węzły zwykle zmniejszają się samoistnie. Gdy powiększenie wynika z konkretnej choroby, np. nowotworowej, konieczne jest podjęcia specjalistycznego leczenia np. chemioterapii i/lub radioterapii.
Niektórzy pacjenci sięgają również po tzw. domowe sposoby na powiększone węzły chłonne. Zaliczyć można do nich m.in. okłady ze skrzypu polnego, nagietka czy szałwii. Należy jednak pamiętać, aby nie stosować leczenia na tzw. własną rękę. Stosowane substancje należy wcześniej skonsultować z lekarzem, aby upewnić się, że nie zaszkodzą one naszemu zdrowiu.
