Na słońce można być uczulonym. Twoja skóra wysyła jasne sygnały

Uczulenie na słońce czy też alergia na słońce to, najprościej rzecz ujmując, nadmierna wrażliwość na działanie promieni słonecznych (nie mylić z oparzeniem słonecznym). Możemy spotkać się jeszcze z inną nazwą tej przypadłości - fotodermatozą, ale pojęcie to obejmuje tak naprawdę wiele dolegliwości, do których przyczynia się m.in. promieniowanie słoneczne. Piszemy "między innymi", gdyż, co ciekawe, nie tylko promienie UV mają w nich swój udział.

Kiedy uczulenie na słońce występuje samoistnie, mówimy o postaci fotodermatozy idiopatycznej. U dzieci taka reakcja skóry pojawia się zwykle wczesną wiosną - to właśnie wtedy skóra malucha jest po raz pierwszy po zimie wystawiana na działanie promieni słonecznych. Podłoże większości przypadków jest jednak trudne do wskazania.

Jak podają dermatolodzy, alergia na słońce może być też wynikiem kontaktu z substancjami zwiększającymi wrażliwość na słońce - lekami, kosmetykami czy ziołami, dlatego przed wyjściem na zewnątrz warto przeczytać ulotkę stosowanego leku czy etykietę ulubionego produktu kosmetycznego (zmiany na skórze pojawią się w wyniku działania substancji fototoksycznej i odpowiednio dużej dawki promieniowania UV).

Ryzyko uczulenia na słońce wzrasta najczęściej w przypadku stosowania leków na nadciśnienie tętnicze, leków hormonalnych czy moczopędnych (niektórych - dlatego też odsyłamy do ulotek). Antybiotyk tetracyklinowy czy popularna aspiryna również mogą odpowiadać za niepożądane objawy alergiczne. Tak samo perfumy czy środki antykoncepcyjne. Z ziół na pewno trzeba wspomnieć o dziurawcu, który stosowany bywa przy wielu przypadłościach: jako środek łagodzący objawy depresji, bezsenności, w zaburzeniach trawienia czy chorobach wątroby.

Znaczenie mogą mieć też uwarunkowania genetyczne, zaburzenia działania układu odpornościowego i schorzenia metaboliczne. Ryzyko uczulenia na słońce wzrasta u chorych na bielactwo czy toczeń rumieniowaty, a także u osób z jasną karnacją. 

Uczulenie na słońce da o sobie znać przede wszystkim zmianami na skórze. Różnego rodzaju wysypki (to najczęstszy objaw) pojawią się w miejscach, które na działanie promieni słonecznych wyeksponowaliśmy. Na ogół są to: twarz, szyja, dekolt, przedramiona i ramiona. Zdarza się, że oznaki uczulenia na słońce pojawią się też na nogach - wrażliwa jest przede wszystkim skóra w okolicach śródstopia. Jak to w alergii, wysypka może rozprzestrzeniać się również na inne części ciała.

U dzieci i dorosłych objawy uczulenia na słońce są podobne, ale mogą różnić się stopniem intensywności. Poznajmy je.

Alergia na słonce objawia się:

• wysypką skórną (przypominającą np. pokrzywkę; na skórze pojawić mogą się pęcherzyki, wypryski, grudki wysiękowe, plamy - nie rozdrapuj ich),
• zaczerwienieniem skóry,
• przebarwieniami na skórze,
• swędzeniem skóry bądź pieczeniem,
• łuszczeniem się naskórka,
• opuchlizną (w cięższych przypadkach).
  
  

Oprócz zmian skórnych przy uczuleniu na słońce mogą wystąpić również:  

• gorączka,
• dreszcze,
• biegunka,
• zapalenie spojówek (te dwa ostatnie objawy należą do rzadszych i mówi się o nich głównie w kontekście dzieci).
  
  

Przy alergii na słońce możliwe jest też ogólne złe samopoczucie.

Na pytanie, kiedy wystąpią pierwsze objawy uczulenia na słońce, odpowiadamy: szybko! Zazwyczaj w okresie od 12-24 godzin, ale oznaki alergii możemy zauważyć nawet po upływie kilku minut. Jednakże zdarzają się też przypadki wystąpienia symptomów uczulenia nawet po dwóch dniach.

Jak wynika z badań, uczulenie na słońce to powszechny problem i zmaga się z nim nawet co dziesiąty Polak. Jeśli objawy tego rodzaju alergii nie są dokuczliwe (pojawia się np. niewielka wysypka), łatwo je zbagatelizować. Tylko czekanie na samoistne ustąpienie symptomów to nigdy nie jest dobre rozwiązanie. Trzeba udać się do dermatologa (lub alergologa).

Jak to w przypadku alergii, podaje się leki przeciwalergiczne (antyhistaminowe), a w przypadku zmian na skórze hipoalergiczne maści i kremy o działaniu nawilżającym i natłuszczającym (wysypkę od słońca, zanim udamy się do specjalisty, można zniwelować za pomocą maści z cynkiem). W leczeniu alergii oprócz leków antyhistaminowych stosuje się także preparaty wapnia. Z domowych sposobów ulgę w przypadku uczulenia na słońce przyniosą okłady z zsiadłego mleka czy jogurtu, a także okłady z plastrów świeżego ogórka na podrażnione miejsca.

Jeśli doszło do reakcji fototoksycznej lub fotoalergicznej konieczne jest wyeliminowanie szkodliwego czynnika. 

Jak zapobiec alergii na słońce? Przede wszystkim stosuj produkty do opalania z wysokim filtrem ochronnym. Możesz też włączyć do diety produkty lub suplementy, które zawierają wapń, selen, cynk lub beta-karoten.

W ochronie przed słońcem znaczenie ma też ubiór - osoby, u których wystąpiła alergia na słońce (istnieje prawdopodobieństwo, że w kolejnym przypadku będzie miała ostrzejszy przebieg, dlatego wizyta u specjalisty to konieczność), a także osoby, u których istnieje ryzyko wystąpienia takiej reakcji na działanie promieni słonecznych (np. tych o jasnej karnacji), powinny wybierać ciuchy lekkie i przewiewne, jednak mimo wysokich temperatur, zasłaniające ciało. 

IRz

Czytaj również: 

Jak bezpiecznie stosować filtry? Poznaj najczęściej popełniane błędy

Oto do czego może prowadzić przesiadywanie na słońcu. Uważaj!

Jakie preparaty w połączeniu ze słońcem mogą bardzo zaszkodzić?