Spis treści:
- Cukrzyca ciążowa - czym jest?
- Cukrzyca ciążowa - przyczyny
- Cukrzyca ciążowa - objawy
- Cukrzyca ciążowa - leczenie i dieta
- Czy cukrzyca w ciąży jest niebezpieczna?
Cukrzyca ciążowa - czym jest?
Cukrzycę ciążową definiuje się jako różnego stopnia zaburzenie tolerancji węglowodanów, które po raz pierwszy zostało rozpoznane w ciąży. Typowa cukrzyca ciążowa wykrywana jest zazwyczaj pomiędzy 24 a 28 tygodniem ciąży i ustępuje wraz z porodem.
Diagnozę stawia się, jeżeli poziom glukozy u przyszłej mamy (wystarczy spełnić tylko jedno z poniższych kryteriów):
- na czczo wynosi 92 mg/dl (5,1 mmol/l) lub więcej;
- w 60 minucie badania wynosi 180 mg/dl (10 mmol/l) lub więcej;
- w 120 minucie badania wynosi 153 mg/dl (8,5 mmol/l) lub więcej.
Stwierdzenie glikemii powyżej normy we wcześniejszych tygodniach ciąży może wskazywać na cukrzycę typu 2 nierozpoznaną przed ciążą lub cukrzycę typu 1, która rozwija się podczas ciąży.
Cukrzyca ciążowa - przyczyny
Za przyczynę cukrzycy ciążowej uważa się podwyższone stężenia niektórych hormonów, a dokładniej: estrogenów, progesteronu, prolaktyny i laktogenu łożyskowego. Łączy je pewna szczególna cecha, otóż wszystkie wykazują działanie antagonistyczne względem insuliny, co oznacza, że blokują jej działanie na komórki organizmu, a to przekłada się na wzrost poziomu glukozy we krwi. Należy również wspomnieć o czynnikach predysponujących do rozwoju cukrzycy ciążowej, z których najważniejsze to:
- wiek matki >35 lat;
- cukrzyca ciążowa w poprzednich ciążach;
- występowanie w rodzinie cukrzycy typu 2;
- nadwaga lub otyłość;
- nadciśnienie tętnicze przed ciążą;
- zespół policystycznych jajników;
- urodzenie dziecka o masie ciała >4 kg;
- urodzenie więcej niż dwojga dzieci.

Cukrzyca ciążowa - objawy
Cukrzyca ciążowa może nie dawać żadnych objawów, wtedy podwyższony poziom glukozy we krwi wykrywany jest wyłącznie dzięki badaniom laboratoryjnym. Jeśli jednak symptomy występują, najczęściej są to:
- zwiększona częstość oddawania moczu - wynika z tego, że glukoza jest substancją czynną, mającą zdolność do zatrzymywania wody. Jeśli insulina nie działa prawidłowo lub nie ma jej w wystarczającej ilości, nerki nie mogą przefiltrować glukozy z powrotem do krwi, oddawanie moczu występuje bardzo często, a objętość dobowa wydalanych płynów wynosi nawet 3 l;
- cukromocz - czyli wydalanie glukozy wraz z moczem;
- ciągłe pragnienie - potrzeba przyjmowania dużej ilości płynów, jest podyktowana szybką utratą wody wraz z moczem. Skóra kobiet z cukrzycą ciążową bywa sucha, podobnie jak błona śluzowa jamy ustnej, co wywołane jest niedostatecznym nawodnieniem;
- niekontrolowane napady głodu - występują z powodu niedoboru insuliny, czyli hormonu odpowiadającego za transport glukozy do komórek, a zatem i ich odżywienie, co uniemożliwia osiągnięcie sytości pomimo dostarczania pokarmu.
Cukrzyca ciążowa - leczenie i dieta
Leczenie cukrzycy ciążowej opiera się przede wszystkim na zmianie stylu życia, czyli wdrożeniu specjalnej diety i podejmowaniu codziennej aktywności fizycznej. Posiłki powinny być spożywane regularnie. Warto wybierać pokarmy o niskim indeksie glikemicznym, jeśli nie jesteś pewna, jakie dania powinny składać się na twój jadłospis, możesz skonsultować się z lekarzem lub dietetyka.
Z jadłospisu trzeba całkowicie wykluczyć jedzenie zawierające cukier - są to przede wszystkim słodycze, napoje gazowane, soki owocowe, ale też niektóre płatki śniadaniowe, konfitury i produkty wysoko przetworzone. Ważne, by pamiętać, że dieta w ciąży nie ma być odchudzająca, przyszła mama, powinna przyjmować min. 1800 kcal i odpowiednio zwiększoną ilość białka, niezbędną do prawidłowego wzrostu płodu.
Aktywność fizyczna ciężarnej chorującej na cukrzycę musi być dostosowana do stanu i samopoczucia. Ćwiczenia nie powinny być zbyt forsowne, wskazane są: pływanie, jazda na rowerze stacjonarnym, joga, aerobik i marsz z kijkami.
Farmakologiczne leczenie cukrzycy ciążowej wiąże się z koniecznością zastosowania insuliny. Kolejny element leczenia cukrzycy ciążowej to samokontrola glikemii za pomocą glukometru prowadzona przez pacjentkę w domu oraz oznaczanie za pomocą testów paskowych stężenia glukozy i ciał ketonowych moczu zebranym rano.
Czy cukrzyca w ciąży jest niebezpieczna?
Nie zdiagnozowane lub nieleczona hiperglikemia ciążowa może doprowadzić do makrosomii płodu, czyli zbyt dużej masy ciała po porodzie w stosunku do wieku ciążowego. Jest to stan zagrażający zarówno matce, jak i dziecku.
Kolejnym powikłaniem cukrzycy jest niedocukrzenie noworodka, spowodowana tym, że podczas ciąży dostarczana insulina przenika do płodu, aby zmniejszyć jej stężenie, komórki trzustki płodu produkują więcej insuliny, a porodzie noworodek nie otrzymuje już tak dużej dawki glukozy, mimo to, jego trzustka nadal produkuje dużo insuliny, co grozi dysfunkcją komórek nerwowych.
Co więcej, aż u 30 do 50 proc. kobiet, u których wystąpiła cukrzyca w ciąży, w ciągu 5-10 lat po porodzie rozwija się nietolerancja węglowodanów lub jawna cukrzyca. W trakcie dojrzewania u dzieci, których matka chorowała na cukrzycę w ciąży, częściej występuje nietolerancja na glukozę, cukrzyca typu 2 oraz nadwaga i otyłość.

CZYTAJ TAKŻE:
Co wolno, a czego nie wolno robić w ciąży?
Zagrożenie ciąży, gdy problemem jest łożysko











