Zagrożona ciąża. Gdy problemem jest łożysko

Łożysko odgrywa kluczową rolę w przebiegu ciąży. To narząd tymczasowy, który powstaje tylko na czas ciąży, zarówno z tkanek matki, jak i dziecka. Jego głównym zadaniem jest dostarczanie rozwijającemu się płodowi tlenu i składników odżywczych, dlatego też, oraz ze względu na swoją unaczynioną budowę, nazywane jest drzewem życia. Nie dziwne więc, że wszelkie problemy z wydolnością tego narządu, jego patologicznym umiejscowieniem lub odklejaniem się, stanowią bezpośrednie zagrożenie dla życia dziecka.

W normalnych warunkach do odklejenia się łożyska dochodzi w 3 okresie porodu. W przypadku, gdy nastąpi to wcześniej, mówimy o sytuacji przedwczesnego odklejenia się łożyska. To problem, który dotyczyć może 0,5-1,5 proc. wszystkich ciąż. Przyczyny i czynniki zwiększające ryzyko przedwcześnie odklejającego się łożyska:

•    zaburzenia endometrium i myometrium,
•    zaburzenia krążenia maciczno-łożyskowego
•    późne macierzyństwo,
•    niedobór kwasu foliowego,
•    palenie papierosów w trakcie ciąży,
•    spożywanie alkoholu lub narkotyków w ciąży,
•    nadciśnienie tętnicze,
•    krótka pępowina,
•    wady wrodzone macicy,
•    urazy i wypadki komunikacyjne.

Przedwcześnie odklejające się łożysko uznawane jest za niebezpieczną sytuację, która doprowadzić może do śmierci płodu, a w szczególnych wypadkach nawet śmierci matki.

Ciężkość oddzielenia określa się w czterostopniowej skali: 0 - bezobjawowe odklejenie,

I - krwawienie z dróg rodnych, II - objawy zagrożenia płodu,

III - wstrząs, zaburzenia krzepnięcia, śmierć płodu.

Jak pokazują badania, krwawienie i towarzyszący mu silny ból brzucha występować może u 70-80 proc. pacjentek. Postępowanie zależy od wielkości odklejenia. W przypadku małych zmian, możliwe jest podtrzymanie ciąży za pomocą odpowiednich leków. W zaawansowanych przypadkach zagrażających życiu matki dąży się do jak najszybszego zakończenia ciąży.

Łożysko przodujące dotyczyć może 1 proc. wszystkich ciąż. To sytuacja, w której dochodzi do zbyt niskiego zagnieżdżenia łożyska w macicy. Uważa się, że przodujące łożysko jest najczęstszą przyczyną krwawień u ciężarnych.

Wyróżnić można kilka rodzajów łożyska przodującego. To: 1. łożysko przodujące brzeżnie, 2. łożysko przodujące częściowo, 3. łożysko przodujące bocznie, 4. łożysko przodujące centralnie.

Przyczyna wady nie jest znana. Wyróżnić można jednak kilka czynników, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia łożyska przodującego. To przede wszystkim:

• wielorództwo,
• wady rozwojowe płodu,
• zapłodnienie in vitro,
• ciąża wielopłodowa,
• przebyte wyłyżeczkowanie macicy,
• przebyte cesarskie cięcie.

Ze względu na ryzyko krwotoku łożysko przodujące może być pewnym zagrożeniem dla ciężarnej i płodu. Na szczęście zdarza się to bardzo rzadko.

Postępowanie i leczenie zależy od etapu ciąży i ogólnego stanu pacjentki. W przypadku początkowej ciąży, zazwyczaj stosuje się leczenie zachowawcze i zaleca się ciężarnej dużo odpoczynku. Jeśli dotyczy to końcówki ciąży i dziecko jest odpowiednio rozwinięte, wykonać można z kolei cesarskie cięcie.

Niewydolność maciczno-łożyskowa to sytuacja, w której dochodzi do problemów w dostarczaniu tlenu do płodu. W zdecydowanej większości wynika to ze schorzeń, jakie występować mogą u matki. Chodzi m.in. o cukrzycę, nadciśnienie tętnicze oraz choroby nerek. Podobnie jak w przypadku innych opisywanych zagrożeń ciąży, niewydolność objawiać się może krwawieniem.

Inne objawy niewydolnego łożyska to:

• zmniejszenie ilości ruchów płodu,   
• zmniejszenie rozmiaru brzucha,    
• przedwczesne oddzielanie się łożyska,      
• opóźnienie w rozwoju płodu,    
• podwyższone ciśnienie tętnice u matki,    
• zwiększanie poziomu glukozy we krwi matki. 

Leczenie i postępowanie w przypadku niewydolności maciczno-łożyskowej zależy od wielu czynników. Kluczowy jest ogólny stan zdrowia matki i zaawansowanie ciąży. Leczenie farmakologiczne opiera się przede wszystkim na środkach rozszerzających naczynia oraz aktywujących metabolizm i obniżających ton macicy. W przypadku zaawansowanej ciąży stosuje się również szybsze zakończenie ciąży.

CZYTAJ TAKŻE: Toksoplazmoza a ciąża. Zagrożenie można ograniczyć