Leki na COVID-19. Przegląd dostępnych preparatów

Remdesivir jest obecnie jedynym lekiem przeciwwirusowym, który został zarejestrowany do leczenia infekcji SARS-CoV-2. Jest analogiem nukleotydowym i jego działanie polega na blokowaniu syntezy RNA wirusa. Początkowo w komórkach gospodarza do cząsteczki leku przyłączane są trzy reszty fosforanowe. Następnie lek w takiej postaci konkuruje z naturalnie występującym ATP o przyłączenie do nowopowstającego łańcucha RNA. Jeżeli lek zostanie wbudowany przez polimerazę wirusa do cząsteczki RNA, dochodzi do zatrzymania dalszego wydłużania się łańcucha i zablokowania syntezy RNA.

Remdesivir stosuje się w leczeniu pacjentów, którzy z powodu COVID-19 wymagają hospitalizacji. Najlepiej jest rozpocząć terapię jak najszybciej od wystąpienia objawów, kiedy replikacja wirusa utrzymuje się na wysokim poziomie. W późniejszym etapie choroby, w którym za rozwój objawów odpowiada głównie nadmierna odpowiedź układu immunologicznego, stosowanie remdesiviru może być mniej efektywne. Jest stosowany dożylnie w warunkach szpitalnych, a do jego najczęstszych działań niepożądanych zalicza się bóle głowy, nudności i zmiany skórne. Remdesivir skraca czas choroby u pacjentów z ciężkim przebiegiem COVID-19.

Oprócz Remdesiviru do leczenia COVID-19 dopuszczone zostały dwa inne leki - Ronapreve i Regkirona. Są one przeciwciałami monoklonalnymi skierowanymi przeciwko białkom powierzchniowym otoczki koronawirusa. Leki te, łącząc się z nimi, blokują wnikanie wirusa do komórki. 

Ronapreve i Regkirona są stosowane u pacjentów na wczesnych etapach choroby, z łagodnymi objawami, którzy są narażeni na ciężki przebieg infekcji. Okazało się, że są skuteczne w zapobieganiu rozwojowi ciężkiej postaci choroby, zmniejszają ryzyko hospitalizacji i zgonu tych pacjentów. Są efektywne także w zapobieganiu rozwojowi zakażenia i objawów choroby w przypadku bliskiego kontaktu z osobą chorą.

Deksametazon jest lekiem z grupy glikokortykosteroidów, mającym działanie przeciwzapalne i ograniczające aktywność układu immunologicznego (immunosupresyjne). Jest powszechnie stosowany u pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi, obrzękiem mózgu czy chorobami zapalnymi skóry. W leczeniu pacjentów z COVID-19 wykorzystuje się głównie jego właściwości modulujące działanie układu odpornościowego. Stosowany u chorych z ciężkim przebiegiem choroby na jej późniejszych etapach (zwykle po 1-2 tygodniach od początku objawów), kiedy nadmierna aktywność układu immunologicznego może doprowadzić do rozwoju burzy cytokinowej i związanych z nią powikłań narządowych. Nie powinno się go podawać na samym początku zakażenia, ponieważ może nasilać replikację wirusa i pogorszyć stan chorego. 

Tocilizumab jest lekiem biologicznym - przeciwciałem monoklonalnym, który łącząc się z interleukiną 6 neutralizuje jej działanie. Interleukina 6 jest cytokiną, która ma wielokierunkowe działanie prozapalne - mobilizuje komórki odpornościowe, pobudza wydzielanie przeciwciał i syntezę białek ostrej fazy w wątrobie. Niedawno okazało się, że dodanie tocilizumabu do dotychczasowego leczenia może być skuteczne w leczeniu pacjentów z ciężkim przebiegiem COVID-19, u których mimo terapii utrzymują się podwyższone parametry zapalne i obniżona saturacja krwi tlenem. U tych chorych tocilizumab może zmniejszyć ryzyko zgonu nawet o 15 proc.

Ostatnio pojawiła się możliwość wprowadzenia do obrotu leków, które działają specyficznie na cząsteczkę SARS-CoV-2. Są to:

• Molnupiravir - pierwszy doustny lek, zatwierdzony do stosowania u chorych na COVID-19. Jego działanie polega na ograniczeniu namnażania się wirusa w organizmie. Okazał się skuteczny w zmniejszaniu liczby hospitalizacji i zgonów z powodu COVID-19;
• Paxlovid - doustny inhibitor proteazy SARS-CoV-2, zmniejszający zdolność wirusa do namnażania się w organizmie. Wyniki badań klinicznych są obiecujące - lek zmniejsza ryzyko hospitalizacji bądź śmierci z powodu COVID-19 osób szczególnie narażonych na ciężki przebieg choroby aż o 89 proc. Jest najskuteczniejszy, jeżeli zostanie włączony w ciągu pierwszych dni od początku objawów.

Pacjenci z umiarkowanym bądź ciężkim przebiegiem choroby zwykle wymagają leczenia wspomagającego. Chorzy wymagają intensywnej płynoterapii, a pacjentom z obniżoną saturacją krwi podaje się tlen. Stosuje się również profilaktykę przeciwzakrzepową za pomocą heparyny drobnocząsteczkowej, aby uniknąć powikłań takich jak zatorowość płucna czy udar mózgu. 

Antybiotyki w infekcjach wirusowych są nieskuteczne, jednak stosuje się je u pacjentów z ciężkim przebiegiem COVID-19, u których istnieje ryzyko nadkażenia bakteryjnego lub doszło do rozwoju zapalenia płuc.

CZYTAJ TAKŻE:

Leki bez recepty skuteczne w leczeniu COVID-19

Dlaczego osoby zaczepione także chorują na covid?