Naukowcy: Powoduje raka mózgu i jajników. Polacy jedzą codziennie

Ultra-przetworzona żywność (z angielskiego ultra processed food, UPF) to produkty spożywcze, które charakteryzuje dużą zawartość soli, cukru (głównie syropu glukozowo-fruktozowego), wzmacniaczy smaku (tu prym wiedzie glutaminian monosodowy) i zapachu oraz konserwantów. 

Najprościej mówiąc, UPF to żywność, która już na pierwszy rzut oka nie przypomina tego, z czego powstała, (np. w chipsach kukurydzianych, gdyby nie nazwa, trudno byłoby doszukać się składnika, z jakiego zostały zrobione, czyli ziaren kukurydzy). Jest też uboga w wartości odżywcze, a bogata w kalorie i tzw. tłuszcze trans.

Jak pokazują statystyki, im kraj bardziej rozwinięty, tym więcej kalorii przeciętnego obywatela pochodzi właśnie z takiej żywności. W krajach zachodnich, w tym w Kanadzie, UPF stanowi prawie 50 proc. spożywanych kalorii. W USA ten wskaźnik jest jeszcze gorszy - bo nawet 90 proc. dziennego spożycia to jedzenie ultraprzetworzone. Nie ma szczegółowych danych, ile procentowo UPF zjadają Nowak i Kowalski, ale jedno jest pewne - wszyscy taką żywność jemy codziennie, czasem nawet nieświadomie. 

Żywność przetworzona jest globalnym problemem - jedzona w nadmiarze powoduje choroby układu krążenia, wpływa na rozwój blaszek miażdżycowych, prowadząc do m.in. niewydolności serca, zawałów i udaru niedokrwiennego mózgu. 

UPF jest bezpośrednią przyczyną otyłości, cukrzycy typu II, niealkoholowego stłuszczenia wątroby i wszelkich chorób dietozależnych, których wciąż przybywa. Od dawna podejrzewano, że spożywanie ultraprzetworzonej żywności przyczynia się także do namnażania się komórek nowotworowych.  

Ostatnie badania naukowców z londyńskiego Imperial College wykazały, że zwiększenie udziału ultraprzetworzonej żywności w diecie tylko o 10 proc., zwiększa ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej aż o 2 proc. Zdaniem badaczy przyczynią się one głównie do rozwoju nowotworów mózgu i jajników. Za tak wysoki potencjał rakotwórczy żywności UPF odpowiedzialne są zawarte w niej cukry i wzmacniacze smaku. 

Jedzenie możemy podzielić na naturalne, obrobione/przetworzone oraz wysoko i ultraprzetworzone. Rozpoznawania etapów przetworzenia produktów spożywczych łatwo nauczyć się na przykładzie ziemniaka. Ziemniak w skórce, umyty i ugotowany będzie jedzeniem naturalnym. Jeśli go obierzesz, posypiesz przyprawami, polejesz olejem olejem i upieczesz - będzie obrobiony lub po prostu przetworzony. Pokrojony i usmażony w formie frytek ziemniak będzie już żywnością wysoko przetworzoną, a zrobiona z niego miazga ziemniaczana uformowana w chipsy z dodatkiem wzmacniaczy smaku będzie żywnością ultraprzetworzoną - zdecydowanie najgorszą dla zdrowia.  

• Nieprzetworzona lub minimalnie przetworzona żywność: to warzywa, proste zboża, rośliny strączkowy, owoce, orzechy, mięsie, owocach morza, ziołach, przyprawach, jaja i mleko prosto od krowy. Najlepiej, aby te prawdziwe, pełnowartościowe pokarmy stanowiły podstawę diety.
• Żywność obrobiona (przetworzona) to ta, do której przygotowania został użyty olej, cukier i sól. Takie produkty zwykle są obrabiane termicznie, pakowane i pasteryzowane. Przykładami są prosty chleb, ser, tofu, śledzie oraz tuńczyk lub fasola w puszkach. Te pokarmy zostały co prawda zmienione, ale nie w sposób szkodliwy dla zdrowia. Są wygodne w użyciu i pomagają szybko komponować pożywne posiłki. 
• Żywność wysoko przetworzona i ultraprzetworzona to produkty spożywcze, które przechodzą wiele procesów przetwórczych (np. mielenie, smażenie, prażenie, formowanie) zawierają wiele chemicznych ulepszaczy konsystencji i wzmacniaczy smaku. Przykładami są napoje słodzone i gazowane, w tym napoje energetyczne, chipsy, chrupki, czekolada, słodycze, lody, słodzone płatki śniadaniowe, pakowane zupy, nuggetsy z kurczaka, parówki, frytki i inne. 

CZYTAJ TAKŻE: 

Organizm domaga się słodyczy? To pierwszy objaw ciężkiej choroby

To najgorsze śniadanie albo przekąska. Rujnują serce i wątrobę, dodają kilogramów