W Chinach i Korei piją zimą i latem. Zastępuje im kawę, ma wspierać jelita

Jęczmień jest jedną z najstarszych roślin uprawnych - był znany i uprawiany już 7000 lat p.n.e. Obecnie wyróżnia się wiele gatunków jęczmienia, jednorocznych i wieloletnich, które rosną w strefach klimatu umiarkowanego, zwrotnikowego i równikowego, przy czym niektóre gatunki są roślinami ozdobnymi lub chwastami. Do produkcji ziarna wykorzystywany jest tylko jeden gatunek - jęczmień zwyczajny, nazywany też jęczmieniem siewnym. Jęczmień znajduje zastosowanie w browarnictwie, do produkcji słodu, z jęczmienia produkuje się m.in. kasze, a także napoje będące alternatywą dla kawy i herbaty. Poza tym to też roślina paszowa.

Ziarno jęczmienia w 80 proc. składa się z węglowodanów, z czego ok. 45-65 proc. zajmuje skrobia. Jednym z ważniejszych składników ziarna jest błonnik pokarmowy (jest źródłem wartościowych beta-glukanów). Wysoką wartością odżywczą charakteryzuje się białko jęczmienia. Jęczmień to też lipidy (tłuszcze), a także tokoferole i tokotrienole, fitosterole czy karotenoidy. 

Warto zapamiętać, że jęczmień to dobre źródło witamin z grupy B, witaminy E, poza tym źródło fosforu, magnezu, potasu, wapnia czy żelaza.

Jęczmień to, jak wspomnieliśmy, m.in. błonnik pokarmowy, a szczególnie beta-glukany. Spożywanie żywności bogatej w beta-glukany powoduje zmniejszenie frakcji cholesterolu LDL (tego "złego") oraz zwiększenie frakcji HDL (tego "dobrego"). Beta-glukany mają jednak korzystny wpływ nie tylko na redukcję stężenia cholesterolu we krwi. Związki te skutecznie zmniejszają glikemię poposiłkową, mogą oddziaływać na zmniejszenie masy ciała (poprzez wydłużenie działania hormonu i neuroprzekaźnika - cholecystokininy, który hamuje apetyt i zapewnia dłuższe uczucie sytości), modulują mikroflorę jelitową, regulują pracę jelit. Jak dowodzą badania, błonnik pokarmowy, a szczególnie beta-glukany jęczmienia wykazują korzystne oddziaływanie zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu wielu dietozależnych chorób cywilizacyjnych, w tym nadwagi, otyłości, cukrzycy typu 2, chorób układu krążenia czy nowotworów jelita grubego.

Ziarno jęczmienia jest też dobrym źródłem witamin z grupy B, istotnych dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Różne składniki odżywcze w jęczmieniu wspierają układ sercowo-naczyniowy, a także zdrowie kości. Dietetycy zauważają, że niskoprzetworzone, wysokobłonnikowe produkty zbożowe, głównie owsiane i jęczmienne, są szczególnie cenne w żywieniu człowieka, i dlatego powinniśmy uwzględniać je w swojej diecie. 

Podkreśla się też, że stosowanie produktów z jęczmienia (ekstrakt z jęczmienia, woda jęczmienna, proszek jęczmienny) przynosi korzyści także skórze, m.in. ze względu na jego właściwości przeciwutleniające i nawilżające.

Popularnym sposobem na wykorzystanie ziaren jęczmienia, przynajmniej w krajach azjatyckich, jest ich prażenie i przygotowywanie na ich bazie herbaty jęczmiennej. Taki napój pija się m.in. w Chinach, Japonii czy Korei Południowej. Charakteryzuje się on orzechowym, słodko-gorzkim smakiem. W porównaniu do herbaty, jaką znamy i pijemy na co dzień, jest klasyfikowany jako mniej cierpki (niektórzy producenci łączą jęczmień z ziarnem kukurydzy, aby zwiększyć słodycz).

W przeciwieństwie do kawy i tradycyjnej herbaty herbata jęczmienna nie zawiera kofeiny. W okresie jesienno-zimowym podawana jest na gorąco, czasem z dodatkiem miodu, a latem mocno schłodzona, z lodem.

Herbacie jęczmiennej przypisuje się wiele zdrowotnych właściwości, jednak należy zaznaczyć, że do tej pory przeprowadzono niewiele badań dotyczących jej wpływu na organizm. Zwraca się jednak uwagę, że jest to napój bogaty w przeciwutleniacze chroniące organizm przed wolnymi rodnikami. Nadmiar wolnych rodników przyczynia się do podwyższenia ryzyka wielu różnych chorób, takich jak choroby układu krążenia, cukrzyca, choroby neurodegeneracyjne czy nowotwory (przeciwutleniacze, regularnie dostarczane do organizmu, obniżają to ryzyko). 

Niektórzy wskazują, że picie herbaty z jęczmienia może wpływać na funkcjonowanie układu pokarmowego. Herbata jęczmienna ma łagodzić bóle żołądka, poprawiać trawienie, pomagać w przypadku zaparć, a także sprzyjać utracie masy ciała (choć wiele z tych właściwości może tyczyć się samych ziaren, a nie otrzymywanego z nich napoju).

Inne potencjalne właściwości herbaty jęczmiennej to:

• wzmacnianie układu odpornościowego,
• poprawa krążenia,
• obniżanie poziomu "złego" cholesterolu i lepsze zdrowie układu sercowo-naczyniowego,
• ochrona przed próchnicą,
• poprawa jakości snu i ułatwianie zasypiania.

Herbata jęczmienna nie jest odpowiednia dla osób na diecie bezglutenowej lub bezzbożowej. Wskazuje się również, że może zawierać niewielkie ilości akrylamidu, potencjalnie rakotwórczego. 

Herbatę jęczmienną można dostać m.in. w sklepach z produktami azjatyckimi czy z kategorii kuchnie świata. Produkt (często w torebkach) można zalewać wrzącą lub zimną wodą. Instrukcje parzenia są różne. Najczęściej jednak jedną torebkę herbaty wrzuca się do gorącej wody o temperaturze 90-100 st. i parzy przez 10 minut. Jeśli herbata ma być na zimno, do dzbanka wypełnionego 1 l wody wrzuca się jedną torebkę herbaty i cały dzbanek przechowuje się w lodówce 1-2 godz.

Można też taką herbatę z łatwością przygotować samodzielnie w domu, od początku. 3/4 szklanki prażonych ziaren jęczmienia należy przepłukać, umieścić w garnku i zalać 2 l wody. Następnie całość trzeba doprowadzić do wrzenia, po czym gotować jeszcze przez 20 minut. Po odcedzeniu i wystudzeniu napar jest gotowy do spożycia.

Tradycyjnie herbata jęczmienna nie jest słodzona, czasem dodaje się do niej mleko lub śmietankę.

CZYTAJ TAKŻE: 

Miliardy cząstek plastiku w jednej filiżance. Naukowcy odkryli je w takiej herbacie

Kawa ogranicza wchłanianie ważnego pierwiastka. Pilnuj pory spożycia

Przyspieszają spalanie tłuszczu, naturalnie zmniejszają apetyt. Top trzy herbat odchudzających