Chorzy na cukrzycę mają też problemy z rękami. Objawy ręki cukrzycowej
Osoby chore na cukrzycę, o czym nie mówi się tak często, doświadczają również wielu dolegliwości ze strony układu mięśniowo-szkieletowego. Jak zwracają uwagę lekarze, zarówno w cukrzycy typu 1, jak i cukrzycy typu 2 może rozwinąć się chociażby cukrzycowy zespół sztywnej ręki, który znacznie utrudnia wykonywanie codziennych czynności. Po czym poznać rękę cukrzycową? Jest na to prosty sposób. Test, a właściwie dwa testy, które każdy z nas może wykonać w domu, pokażą, czy występuje u nas objaw modlącego się i objaw stołu, charakterystyczne dla tej przypadłości.
Cukrzyca dotyczy co najmniej trzech milionów dorosłych Polaków. To jednak tylko liczba przypadków zdiagnozowanych. Wiele osób ma stan przedcukrzycowy, który należy traktować jako ostatnie ostrzeżenie organizmu przed zbliżającą się cukrzycą, lub nie jest świadomych swojego stanu, gdyż nie wykonuje podstawowych badań. Może ich być nawet milion. Cukrzyca stanowi dziś problem globalny - jest nazywana pierwszą niezakaźną epidemią. Właśnie tego określenia ponad 10 lat temu użyła Światowa Organizacja Zdrowia. Na świecie z tą chorobą żyje już 537 milionów ludzi.
Najczęściej mówi się o dwóch typach cukrzycy: cukrzycy typu 1 i cukrzycy typu 2.
Za 90 proc. wszystkich przypadków odpowiada cukrzyca typu 2. Stwierdzana jest zwykle u osób po 35. roku życia (niestety i u coraz młodszych). Sprzyjają jej m.in. nadwaga, nadciśnienie tętnicze, mała aktywność fizyczna czy zaburzenia gospodarki lipidowej. Zasadnicze znaczenie w jej powstawaniu ma nasz styl życia. Występuje, gdy organizm staje się oporny na insulinę lub nie wytwarza wystarczającej jej ilości. Cukrzyca typu 2 nazywana jest insulinoniezależną lub cukrzycą wieku dorosłego.
Pozostałe 10 proc. przypadków to cukrzyca typu 1. Najczęściej ujawnia się do 35. roku życia, zwykle u osób w wieku 12-14 lat, dlatego mówi się, że jest cukrzycą młodzieńczą. W tym przypadku trzustka produkuje niewiele insuliny lub nie wytwarza jej wcale. Bywa też nazywana cukrzycą insulinozależną.
Szczególnie niebezpieczna dla zdrowia jest cukrzyca niezdiagnozowana. Jakie objawy powinny skłonić do wizyty u lekarza?
Typowe objawy cukrzycy typu 1 to:
- częste oddawanie moczu (także w nocy),
- nadmierne pragnienie,
- spadek masy ciała mimo dużego apetytu,
- stałe uczucie zmęczenia,
- senność,
- pogorszenie koncentracji,
- zmiany nastroju,
- podatność na infekcje,
- zapach acetonu z ust,
- suchość skóry i błon śluzowych,
- świąd skóry,
- zaburzenia widzenia.
Objawy cukrzycy typu 1 pojawiają się nagle i są bardzo nasilone.
Osoby z cukrzycą typu 2 zaobserwują takie objawy jak:
- suchość w ustach,
- wzmożone pragnienie,
- zwiększone oddawanie moczu,
- częsty głód,
- przybieranie na wadze,
- zmęczenie,
- infekcje układu moczowo-płciowego,
- utrudnione gojenie się ran,
- wahania nastroju,
- zaburzenia ukrwienia - uczucie oziębienia stóp (szczególnie u osób starszych).
Objawy cukrzycy typu 2, w porównaniu z objawami, jakie daje cukrzyca typu 1, charakteryzują się mniejszym nasileniem, co sprawia, że choroba diagnozowana jest przeważnie po upływie kilku lat od wystąpienia.
Cukrzyca wiąże się również z wieloma różnymi objawami reumatologicznymi, które mogą znacząco wpływać na jakość życia pacjenta. Jednym z nich jest cukrzycowe ograniczenie ruchomości stawów, znane też jako cukrzycowy zespół sztywnej ręki (LMJ), ręka cukrzycowa lub cheiroartropatia. Początkowo schorzenie to opisywano jedynie w kontekście dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1, ale potem rozszerzono zakres także na osoby dorosłe z cukrzycą typu 2. Problem występuje od 8 do nawet 50 proc. diabetyków.
"Za przyczynę uznaje się nieprawidłową glikację wiązań krzyżowych kolagenu oraz nieprawidłowości w jego degradacji prowadzące do odkładania go w tkankach miękkich ręki" - zwraca uwagę dr Aleksander Kisała w pracy "Problemy dotyczące rąk u chorych na cukrzycę".
Cukrzycowy zespół sztywnej ręki charakteryzuje się zwykle bezbolesnym, ograniczonym wyprostem bliższych stawów śródręczno-paliczkowych i/lub międzypaliczkowych z samoistnym zgięciem palców. Zmniejsza się zdolność do pełnego zginania lub pełnego wyprostowania palców. Skóra po stronie grzbietowej ręki jest pogrubiała, napięta, twarda i błyszcząca (woskowata).
Dłonie osoby z cukrzycowym ograniczeniem ruchomości stawów są sztywne, pojawiają się trudności z chwytaniem różnych przedmiotów, często są one upuszczane. Zazwyczaj zmiany są bezbolesne, jednak zdarzają się pacjenci zgłaszający ból.
Zwykle ręka cukrzycowa występuje u osób z długą historią choroby, u których pojawiły się już inne powikłania. Osoby starsze często nie zauważają objawów lub traktują je jako naturalną konsekwencję procesu starzenia się.
W prosty sposób można sprawdzić, czy u chorego na cukrzycę występuje ręka cukrzycowa.
"Subiektywnym testem na obecność, oprócz oceny wizualnej, jest próba uchwycenia skóry po stronie grzbietowej paliczka środkowego palca. Gdy nie używając nadmiaru siły i nie sprawiając bólu pacjentowi powyższa czynność się nie powiedzie, występuje dodatni objaw fałdu" - wskazuje dr Aleksander Kisała.
Przede wszystkim jednak uwagę zwraca się na występowanie dwóch objawów: objawu modlącego się i objawu stołu. Występowanie każdego objawu można sprawdzić za pomocą prostego testu.
Test na objaw modlącego się polega na złożeniu rąk jak do modlitwy, by dłonie ściśle do siebie przylegały. Osoby z cukrzycowym zespołem sztywnej ręki nie będą tego w stanie zrobić - między palcami zauważalna będzie duża przerwa. Pozytywny wynik testu na objaw modlącego się widoczny jest na poniższym zdjęciu.
