Stan przedcukrzycowy. Prosta droga do cukrzycy
Cukrzyca jest pierwszą chorobą niezakaźną, która zyskała przez WHO miano epidemii. Nic w tym dziwnego - szacuje się, że na całym świecie choruje aż 537 milionów ludzi. Stan przedcukrzycowy można określić jako ostatnie ostrzeżenie naszego organizmu przed zbliżającą się cukrzycą i nigdy nie powinien być ignorowany. Dowiedz się, dlaczego dochodzi do rozwoju stanu przedcukrzycowego i jakie może mieć konsekwencje dla naszego zdrowia.
Stan przedcukrzycowy jest jasnym sygnałem dla organizmu, że przestaje on sobie radzić z glukozą, którą dostarczamy wraz z dietą. Mówi się o nim, gdy poziom glukozy we krwi na czczo jest podwyższony, jednak wciąż nie przekracza wartości koniecznych, by rozpoznać cukrzycę.
Zwiększone ryzyko rozwoju przedcukrzycowego mają osoby z nadwagą bądź otyłością (w szczególności brzuszną), które prowadzą siedzący tryb życia i stosują dietę bogatą w cukry proste i tłuszcze nasycone. Na jego rozwój narażone są także osoby przewlekle zestresowane ze względu na uwalniane hormony stresu, w szczególności kortyzol.
Stan przedcukrzycowy bardzo rzadko daje o sobie znać - najczęściej przebiega zupełnie bezobjawowo. Z tego względu często zostaje wykryty przypadkowo podczas badań kontrolnych, dlatego tak ważne jest regularne wykonywanie podstawowych badań laboratoryjnych. Objawy takie jak nadmierne pragnienie, częste oddawanie moczu, osłabienie czy senność zwykle świadczą już o postępie stanu przedcukrzycowego do cukrzycy.
Podstawowym i bardzo prostym badaniem, który potrafi bardzo dużo powiedzieć nam o stanie gospodarki węglowodanowej organizmu, jest pomiar poziomu glukozy we krwi na czczo. O stanie przedcukrzycowym świadczą wartości glukozy na czczo mieszczące się w granicach 100-125 mg/dl.
Czasami jednak mimo obecności nieprawidłowej tolerancji glukozy, jej poziom na czczo mieści się w granicach normy. Warto wtedy poszerzyć diagnostykę o doustny test obciążenia glukozą (OGTT). Jest to bardzo przydatne badanie, które pozwala wykryć nieprawidłowości w metabolizmie węglowodanów nawet u pacjentów, u których poziom glukozy na czczo jest jeszcze prawidłowy. Na podstawie OGTT stan przedcukrzycowy można rozpoznać, gdy po dwóch godzinach od spożycia roztworu z 75g glukozy jej poziom we krwi wynosi 140-199 mg/dl.
Przywrócenie poziomu glukozy do normy jest procesem długotrwałym, wymagającym cierpliwości i wytrwałości w rezygnacji ze starych, złych nawyków. W terapii najważniejszą rolę pełni zmiana stylu życia - wdrożenie odpowiedniej diety i regularnej aktywności fizycznej, które pozwalają zmniejszyć masę ciała i poprawiają kontrolę glikemii.
Jeżeli mimo wysiłków nie udaje się unormować poziomu glukozy, lekarz może zadecydować o wdrożeniu metforminy - leku, który modyfikuje metabolizm glukozy w wątrobie i zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę. Dobrą wiadomością jest to, że stan przedcukrzycowy przy wczesnym wykryciu i wytrwałości w przestrzeganiu zaleceń może się całkowicie cofnąć.
Mimo, że wzrost poziomu glukozy ponad normę w stanie przedcukrzycowym jest niewielki, to może się wiązać z poważnymi konsekwencjami. Nieleczony stan przedcukrzycowy jest prostą drogą do rozwoju pełnoobjawowej cukrzycy wraz z jej powikłaniami (niewydolność nerek, zaburzenia wzroku, neuropatia). Dodatkowo badania wykazały, że zwiększa on również ryzyko rozwoju miażdżycy, choroby wieńcowej i niewydolności serca.
Dieta, obok regularnej aktywności fizycznej, powinna być podstawową bronią w walce ze stanem przedcukrzycowym. Powinna być dobierana indywidualnie w zależności od potrzeb pacjenta, najlepiej pod kontrolą dietetyka klinicznego. Osoby z nietolerancją glukozy powinny spożywać regularnie co 3 godziny 5 niewielkich porcji posiłków.
Warto pilnować, aby dieta była bogata w produkty o niskim indeksie glikemicznym z dużą zawartością błonnika (produkty pełnoziarniste, płatki owsiane) i warzywa, najlepiej w postaci surowej lub ugotowanych al dente. Należy unikać produktów obfitych w tłuszcze nasycone (mięso, kiełbasa, śmietana), zamieniając je na pokarmy bogate w tłuszcze nienasycone, jak oliwa z oliwek, orzechy i ryby - łosoś, makrela, tuńczyk.
CZYTAJ TAKŻE:
Dieta z niskim indeksem glikemicznym. Jakich produktów unikać?
