Witaminy, które mogą pomóc chronić przed smogiem. Pamiętaj o nich właśnie teraz

Smog to perfidny przeciwnik. Rozprawia się z nami powoli i precyzyjnie. Jak alarmują lekarze, nie ma układów czy narządów, na które zanieczyszczone powietrze by nie wpływało. Cierpią m.in. nasze płuca, serce, mózg, wątroba czy nerki. 

W sezonie grzewczym lekarze odnotowują wzrost liczby pacjentów, których stan zdrowia pogorszył się z powodu smogu. Pod koniec listopada prof. Ewa Czarnobilska ze Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, alergolog, w rozmowie z Polską Agencją Prasową zwracała uwagę, że do gabinetów lekarskich zgłasza się wielu pacjentów z przewlekłymi chorobami dróg oddechowych i dolegliwościami takimi jak katar, kaszel czy duszności, którzy do tej pory się na nie nie skarżyli. Przybywa też osób z zaostrzeniem chorób alergicznych, u których dotychczas stosowane leki przestały przynosić wystarczającą poprawę.

Badania potwierdzają, że smog zwiększa liczbę nagłych przypadków pogorszenia zdrowia, co przekłada się na większą liczbę wezwań karetek pogotowia. Smog sprzyja zawałowi, nadciśnieniu, chorobie niedokrwiennej serca, zaburzeniom rytmu i niewydolności serca. Ma on również negatywny wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego. Zaburzenia koncentracji odczuwane w dni ze smogiem to zauważalny skutek oddychania zanieczyszczonym powietrzem, ale konsekwencji funkcjonowania w takich warunkach jest znacznie więcej. Piszemy o tym TUTAJ.

W walce ze smogiem, jak się okazuje, mogą wesprzeć organizm pewne witaminy. Jakie? Sprawdźmy, co wynika z badań. 

Witaminy z grupy B wspierają funkcjonowanie organizmu w wielu aspektach. Są odpowiedzialne m.in. za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i krwiotwórczego, pomagają w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych, warunkują prawidłowy przebieg przemian metabolicznych. Jak wskazują badacze z Mailman School of Public Health na Uniwersytecie Columbia, przyjmowanie preparatów zawierających witaminy z grupy B może pomóc zmniejszyć wpływ zanieczyszczenia powietrza na zdrowie poprzez zmniejszenie jego niekorzystnego wpływu na metylację DNA - mechanizm wykorzystywany przez komórki do kontrolowania ekspresji genów. Jak wyjaśniają eksperci, defekty w obrębie procesów metyzacji hamują prawidłowy rozwój i przyczyniają się do powstawania wielu chorób. Zauważają jednak, że konieczne są dalsze badania nad wpływem witamin z grupy B w odniesieniu do smogu.

Przeciwutleniacze, a do nich należy witamina C, chronią organizm przed szkodliwymi cząsteczkami zwanymi wolnymi rodnikami, które uszkadzają komórki. A smog sprzyja ich namnażaniu. Wolne rodniki stanowią przyczynę wielu poważnych schorzeń. Prowadzą m.in. do rozwoju miażdżycy, cukrzycy, sprzyjają procesom nowotworowym, odpowiadają za przedwczesne starzenie się skóry, stanowią praprzyczynę występowania takich chorób jak choroba Alzheimera czy choroba Parkinsona.

Naukowcy z Imperial College w Londynie przyjrzeli się pacjentom londyńskich szpitali z astmą i przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) i odkryli, że osoby z niskim poziomem witaminy C miały zwiększone ryzyko problemów z oddychaniem w dni, w których poziom zanieczyszczenia powietrza na zewnątrz był wysoki. Przy każdym wzroście ilości cząstek stałych o 10 mikrogramów na metr sześcienny ryzyko hospitalizacji osób chorych na astmę lub POChP wzrastało o 35 proc., a wśród osób z niskim poziomem witaminy C ryzyko było jeszcze 1,2 razy większe. 

Witaminą o działaniu antyoksydacyjnym, która ogranicza aktywność wolnych rodników jest również witamina A. Prekursorem witaminy A jest beta-karoten. Jak podają badacze, to istotna substancja m.in. ze względu na to, że jedną z jej właściwości jest pomoc w stymulowaniu pracy układu odpornościowego i poprawie reakcji organizmu na stany zapalne i infekcje. Beta-karoten pomaga kontrolować stany zapalne, które występują z powodu zanieczyszczenia powietrza.

Badanie przeprowadzone przez naukowców z King's College London i University of Nottingham, jak podkreślają sami badacze, było pierwszym, które wykazało wyraźny związek między stężeniem witaminy E we krwi a narażeniem na zanieczyszczenia drobnymi cząstkami stałymi w populacji ogólnej. Osoby z większą ekspozycją na PM2,5 miały znacznie niższy poziom alfa-tokoferolu (wykazuje największą aktywność spośród różnych form witaminy E), a także słabszą czynność płuc. Badacze twierdzą, że witamina E może pomóc przeciwdziałać negatywnym skutkom oddychania zanieczyszczonym powietrzem na płuca. Jak podkreślono, alfa-tokoferol działa w celu zminimalizowania uszkodzeń oksydacyjnych.

W innym badaniu odnotowano korzyści z równoczesnego przyjmowania witaminy E i kwasów omega-3.

Witamina D, zwana też "eliksirem życia", którą powinniśmy suplementować w okresie od października do kwietnia, również może zmniejszyć szkodliwość smogu. Tak wynika z ustaleń brytyjskich alergologów, pulmonologów, immunologów i specjalistów ds. zdrowia publicznego. Sprawdzali oni, jak w obecności witaminy D zachowają się komórki nabłonka oddechowego poddane działaniu cząsteczek pyłu zawieszonego.

"Przeszło 500 genów zmieniło aktywność pod wpływem zaaplikowanych zanieczyszczeń. Wśród nich znalazły się geny odpowiedzi zapalnej. (...) Jednak w obecności witaminy D pewne ważne geny nie uaktywniały się. Dotyczy to genów zależnych od interleukiny 6, białka 'rozkręcającego' reakcję zapalną i stymulującego komórki układu immunologicznego do walki. (...) Witamina D powodowała też uaktywnienie genów szlaków antyoksydacyjnych" - zwraca uwagę Instytut Integracji Medycyny.

***

Przyjmowanie wymienionych witamin, szczególnie witamin C, A i E o działaniu antyoksydacyjnym, w okresach, gdy zanieczyszczenie powietrza jest wysokie (zwłaszcza w okresie grzewczym), jest zalecane przez lekarzy i ekspertów. Przed rozpoczęciem suplementacji warto skontaktować się jednak ze specjalistą. Należy pamiętać też, że witaminy to nie tylko tabletki. To przede wszystkim związki, które znajdują się w pożywieniu. 

CZYTAJ TAKŻE: 

Pięć objawów, które wskazują, że powietrze w mieszkaniu jest za suche

Jak smog zabija Polki i Polaków? Ekspert wyjaśnia

"Cały ten smog". Przestrzegali przed nim, zanim to było modne