Pomoże przy nadciśnieniu, osteoporozie i demencji. O ile się dostaniesz
Niski współczynnik urodzeń i dłuższy średni czas życia skutkują starzeniem się społeczeństwa. W związku z tą tendencją wyodrębniła się oddzielna specjalizacja - geriatria, czyli dziedzina medycyny zajmującą się chorobami seniorów. Lekarze, którzy zdecydują się na taką ścieżkę kariery, muszą posiadać wszechstronną wiedzę z zakresu wielu innych specjalizacji, poza tym wcale nie jest łatwo dostać się na geriatrię. Mimo tak znacznych braków szacuje się, że na 100 tys. pacjentów jeszcze w 2014 roku przypadało 0,8 lekarza. Zatrważające prawda? Dlaczego jest tak mało geriatrów w Polsce? Czym dokładnie zajmuje się lekarz tej specjalizacji? Wyjaśniamy.
Geriatria to dziedzina medycyny zajmująca się chorobami, które dotykają ludzi w podeszłym wieku (powyżej 65 roku życia). Lekarz wybierający tę specjalizację musi opanować wiedzę z zakresu interny, diabetologii, kardiologii, okulistyki, a nawet rehabilitacji. Żeby zostać geriatrą, poza ukończeniem studiów medycznych, należy ukończyć specjalizację II stopnia, lub być specjalistą: chorób wewnętrznych, medycyny rodzinnej, medycyny ogólnej, ewentualnie neurologii.
Geriatria bez wątpienia zaliczana do jest do grupy specjalizacji deficytowych. To znaczy, że zapotrzebowanie na geriatrów nieustannie rośnie, a lekarzy z tą specjalizacją wcale nie przybywa. Według danych NFZ na rok 2022 w Polsce jest 556 geriatrów czynnych zawodowo, co oczywiście nie wystarczy, by sprostać wymaganiom zdrowotnym starzejącego się społeczeństwa. Najwyższa Izba Kontroli apeluje, że funkcjonujący w Polsce system opieki geriatrycznej nie zapewnia seniorom prawidłowej i wystarczającej pomocy, a geriatria pozostaje wciąż niechętnie wybieraną specjalizacją.
Jak już zostało wspomniane, geriatra mierzy się z całą gamą chorób typowych dla seniorów:
- chorobami układu krążenia (np. nadciśnienia)
- chorobami układu ruchu (osteroporoza, bóle stawów i kręgosłupa),
- chorobami układu nerwowego i psychicznymi, takimi jak: otępienie, demencja, depresja i majaczenie.
U osób starszych bardzo często występuje wynikająca z wieku wielochorobowość, dlatego lekarz tej specjalizacji musi umieć leczyć również: nietrzymanie moczu,
- zaparcia,
- problemy z zachowaniem równowagi,
- odleżyny
- przewlekły ból.
Wizyta u geriatry rozpoczyna się od zebrania przez lekarza szczegółowego wywiadu zdrowotnego od pacjenta bądź jego opiekuna, po to, by ustalić najwłaściwszy sposób postępowania. W niektórych przypadkach konieczne może okazać się pogłębienie diagnostyki, w związku z czym lekarz zleci badania laboratoryjne i/lub obrazowe. Po szczegółowej interpretacji wyników geriatra podejmuje decyzje co do terapii pacjenta: udziela ogólnych porad, przepisuje lekarstwa lub sugeruje wizytę u innych specjalistów. Jeżeli lekarz uzna, że zachodzi taka potrzeba, może skierować pacjenta do specjalistycznego ośrodka leczenia, sanatorium lub uzdrowiska.
Chcąc dostać się do poradni geriatrycznej, trzeba mieć skierowanie od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego (w ramach NFZ). Można uzyskać je od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub jakiegokolwiek lekarza specjalisty. Skierowanie do poradni geriatrycznej może być także dołączone do wypisu ze szpitala.
Starzenie się społeczeństwa powoduje wzrost kosztów opieki medycznej i świadczeń socjalnych. Niestety wciąż nie ma skutecznego systemu, który byłby w stanie zapewnić wsparcie seniorom. Dlaczego tak się dzieje? Zajęcia z geriatrii dopiero od niedawna zostały wprowadzone w ramach programu na uczelniach medycznych, poza tym w żaden szczególny sposób nie zachęca się studentów, do tego, żeby wybrali akurat tę ścieżkę specjalizacji. Nie ma też konkretnych wytycznych odnoszących się do sposobu kierowanie do specjalistów pacjenta w wieku podeszłym.
Lekarze POZ, często traktują seniorów jako pacjentów w wieku średnim, wystawiając im skierowania do kolejnych poradni. Ze względu na to, że geriatria to specjalizacja leczenia kompleksowego, który wymaga dofinansowania, wciąż brakuje na nią środków. Do tej pory NFZ nie wyodrębnił wytycznych dedykowanych specjalnie osobom starszym, u których leczenia, a jednocześnie finansowania - wymaga kilka chorób równolegle. W związku z tym opieka nad osobami w wieku podeszłym, realizowana zgodnie z zasadami sztuki medycznej, prowadzi dzisiaj do strat dla szpitali.
Z danych wynika, że w porównaniu do średniej unijnej, w naszym kraju jest 10-krotnie mniej geriatrów. Żeby ten stan rzeczy uległ zmianie, konieczne jest uświadomienie społeczeństwa, a także części środowiska medycznego, że geriatra nie równa się internista. Wyrównania wymaga także dostęp do opieki geriatrycznej, bo o ile w województwie śląskim w 2021 roku funkcjonowało aż 14 oddziałów geriatrycznych, to w województwach podlaskim i zachodniopomorskim znajdowało się po jednym, a w województwie warmińsko-mazurskim nie było żadnego oddziału geriatrycznego. Bez wątpienia konieczne jest zwiększenie nakładu środków finansowych na świadczenia geriatryczne i ustalenie standardów opieki nad seniorami.
CZYTAJ TAKŻE:
Najlepsze suplementy dla osób 65+
