Zmęczenie czy anemia?

Anemia to inaczej niedokrwistość. Głównym winowajcą jest niedobór żelaza niezbędnego do budowy czerwonych krwinek. Jeśli jest ich za mało lub brakuje im hemoglobiny, dochodzi do anemii. Przyczyną może też być niedobór wit. B12, który ogranicza dojrzewanie komórek i wytwarzanie czerwonych krwinek.

Bardzo łatwo pomylić anemię ze zwykłym przemęczeniem (rozwiąż nasz test w ramce). Jeżeli jednak objawy powtarzają się lub długo nie mijają, być może jesteś jedną z 2 miliardów osób (ponad 30 proc. populacji świata!), które cierpią na niedokrwistość z powodu braku żelaza. Choroba ta dotyka kobiety dwadzieścia razy częściej niż mężczyzn.

Anemia pojawia się często w zakażeniach bakteryjnych i wirusowych, zespołach złego wchłaniania (celiakia), chorobach nerek i wątroby oraz niedoczynności tarczycy. Najczęściej jednak występuje, gdy traci się sporo krwi, np. podczas obfitych miesiączek (w czasie menstruacji kobieta traci ok. 40 mg żelaza). Tego pierwiastka może brakować podczas ciąży lub przy szybkim wzroście. Często niedobory są wynikiem nieprawidłowego odżywiania, np. przy diecie odchudzającej.

Anemia osłabia organizm, bo powoduje jego niedotlenienie. Szczególnie źle reaguje na nie serce i mózg. Jeśli żelaza długo brakuje, łatwo się męczymy, mamy zadyszkę, pojawia się kołatanie serca, dokuczają bóle głowy, mamy szumy w uszach, mroczki przed oczyma, nudności, brak apetytu, biegunki i palenie w przełyku. Widocznym znakiem jest blada skóra, pękające kąciki ust i łamiące się paznokcie oraz włosy.

Niedokrwistość z niedoboru żelaza leczy się dietą. Dobrym źródłem pierwiastka są mięso, ryby, żółtka jaj, zielone warzywa liściaste, ziemniaki, marchew, kalafior, ziarna zbóż, owoce (zwłaszcza śliwki, morele, maliny i truskawki).

Warto przy tym pamiętać, że żelazo zawarte w warzywach liściastych i ziarnach zbóż jest gorzej wykorzystywane przez organizm niż to pochodzące z produktów zwierzęcych. Ponieważ pierwiastek ten jest generalnie słabo wchłaniany z przewodu pokarmowego, czasami trzeba sięgnąć po "żelazne" tabletki. 

Aby organizm prawidłowo funkcjonował, do narządów i tkanek musi być dostarczany tlen. Jego nośnikiem są krwinki czerwone, które muszą być stale odnawiane (średnio żyją 120 dni). Jeżeli krwinek będzie za mało, narządom zacznie brakować tlenu, a to może bezpośrednio zagrażać życiu.

Przeczytaj poniższe pytania. Jeśli nawet na kilka z nich odpowiedź będzie twierdząca, skontaktuj się z lekarzem i zbadaj krew - być może masz anemię. Wyniki badań pozwolą ocenić przyczynę i podjąć właściwe leczenie.

1. Często jesteś słaba i nawet rano, po dobrze przespanej nocy, czujesz się zmęczona?
2. Masz ziemistą lub żółtawo zabarwioną skórę?
3. Twoje dziąsła są blade, a na dłoniach pojawiły się bruzdy?
4. Często zdarza się, że brakuje ci tchu?
5. Bez powodu piecze cię język albo jest on gładki?
6. Zdarzają ci się zaburzenia równowagi?
7. Masz uczucie mrowienia w kończynach? 8. Nawet przy małym wysiłku jesteś wyczerpana?
9. Wciąż jest ci zimno?