Hipercholesterolemia - powszechny problem Polaków. Co przyczyną?

Hipercholesterolemia to zaburzenie, w którym podwyższony jest poziom cholesterolu we krwi. Jak pokazują badania, to bardzo powszechne zjawisko. W Polsce podwyższony cholesterol we krwi może mieć nawet 61 proc. osób powyżej 17. roku życia. Zdecydowana większość chorych nie ma pojęcia o schorzeniu. Szacuje się, że leczonych może być nawet mniej niż 10 proc. z hipercholesterolemią. 

Ze względu na przebieg wyróżnić można dwa rodzaje hipercholesterolemii. Pierwotna - związana jest z czynnikami genetycznymi, a wtórna - z innymi chorobami. Chodzi o takie schorzenia jak niedoczynność tarczycy, niewydolność nerek, choroby wątroby, anoreksja oraz zespół Cushinga. Zdarza się również, że wtórna hipercholesterolemia ma związek z przyjmowanymi lekami. Dotyczyć to może takich substancji jak m.in. glikokortykosteroidy i progestageny. Inną przyczyną może być styl życia - zbyt mało ruchu, używki oraz nieprawidłowa dieta. Szkodliwe są zwłaszcza tłuste i smażone potrawy, węglowodany proste i wysoko przetworzona żywność.

Hipercholesterolemia wtórna zwykle nie daje żadnych objawów i wykrywana jest dopiero podczas odpowiednich badań. O jakichkolwiek możliwych objawach możemy mówić głównie w przypadku hipercholesterolemii pierwotnej, chociaż i w tym wypadku pojawiają się one stosunkowo rzadko. 

U chorych wystąpić mogą takie objawy jak: bóle w klatce piersiowej, zapalenia i ból ścięgien oraz kępki żółte, czyli charakterystyczne podskórne grudki.

Diagnostyka hipercholesterolemii opiera się przede wszystkim na badaniu krwi. U chorych wykonuje się tzw. lipidogram. To oznaczenie stężenia poziomu cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL (tzw. złego cholesterolu), HDL (tzw. dobrego cholesterolu) oraz triglicerydów we krwi. Po skończeniu 35. roku życia badanie należy wykonywać przynajmniej raz na dwa lata.

Zgodnie z rekomendacjami Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego normy lipidów to: 

• cholesterol całkowity (TC): 150-190 mg/dl; 
• cholesterol LDL (LDL-C): poniżej 115 mg/dl;
• trójglicerydy (TG): 35-150 mg/dl;
• cholesterol HDL: u kobiet - powyżej 45 mg/dl, u mężczyzn - powyżej 40 mg/dl; 
• trójglicerydy: poniżej 150 mg/dl. 

Hipercholesterolemia rozpoznawana jest w przypadku, gdy poziom cholesterolu LDL jest wyższy niż 115 mg/dl.

Nieleczona hipercholesterolemia doprowadzić może do poważnych chorób, m.in. choroby niedokrwiennej serca, miażdżycy tętnic szyjnych, miażdżycy tętnic nóg, choroby naczyń obwodowych, udaru niedokrwiennego mózgu oraz tętniaka aorty brzusznej.

Leczenie hipercholesterolemii odbywa się pod okiem internisty lub, w specjalnych przypadkach, kardiologa. U pacjentów, u których przekroczenie normy cholesterolu LDL jest niewielkie, sugeruje się zmianę trybu życia oraz, co najważniejsze, diety. Codzienny jadłospis powinien być zbudowany na sezonowych warzywach i owocach oraz chudym mięsie i rybach. Należy unikać smażonych i tłustych produktów oraz żywności typu fast food. 

W przypadku pacjentów, u których występuje znaczne przekroczenie normy oraz istnieje duże ryzyko sercowo-naczyniowe, stosuje się leczenie farmakologiczne. W użyciu są takie substancje jak statyny, inhibitory PCSK9 i żywice jonowymienne.

Czytaj także: 

Skuteczne sposoby na obniżenie poziomu cholesterolu

Menu na obniżenie cholesterolu

Napoje, które mogą podnosić poziom cholesterolu