Objawy, które zdradzają tętniaka mózgu. Na liście nie tylko ból głowy
Zmiany w obrębie naczyń tętniczych tworzą się przez długi czas, dlatego długo mogą nie dawać żadnych objawów. Tętniaki najczęściej są diagnozowane po 40. roku życia, jednak mogą pojawiać się również u osób młodszych. Jest kilka symptomów, które mogą wskazywać, że któreś z naczyń pęknie i dojdzie do krwawienia wewnątrzczaszkowego. Jakie objawy powinny niepokoić i czym grozi pęknięcie tętniaka mózgu?
Tętniaki to choroba tętnic mózgowych, w której dochodzi do osłabienia jednej z warstw bufujących naczynie. Na skutek ciśnienia, jakie towarzyszy przepływowi krwi, słabszy fragment tętnicy ulega wypychaniu na zewnątrz. Naczynie powiększa się, a w sytuacji wzrostu ciśnienia krwi, np. w trakcie wysiłku fizycznego czy sytuacji stresowej - pęka, powodując wynaczynienie krwi poza tętnicę.
Przyczyn tętniaków jest kilka, a w niektórych przypadkach są one stwierdzane już u noworodków, co ma podłoże genetyczne.
Tętniaki powstają również na skutek:
- miażdżycy,
- stanów zapalnych naczyń tętniczych,
- nadciśnienia tętniczego,
- urazu głowy.
Zmiany w obrębie naczyń mózgowych rozwijają się przez kilka, a nawet kilkanaście lat i w początkowej fazie osłabienia tętnicy, pacjent nie odczuwa żadnych objawów. Żyjąc na co dzień, nie jest świadom, że w jego głowie znajduje się "tykająca bomba".
Tylko 4 proc. tętniaków wyrywanych jest przypadkowo, w czasie badań związanych z innymi dolegliwościami pacjenta. U 8 proc. pacjentów narastający tętniak objawami przypomina guza mózgu, a u 88 proc. pacjentów tętniaki diagnozuje się na podstawie objawów związanych z krwawieniem podpajęczynówkowym, po jego perforacji.
W zależności od wielkości uszkodzenia ściany tętnicy i jej ścieńczenia, objawy mogą być dyskretne, bądź przypominać inne choroby neurologiczne, które są diagnozowane przez pacjentów u lekarzy specjalistów. Kilka symptomów powinno wzbudzić czujność zarówno chorych jak i lekarzy i zachęcić do pogłębienia diagnostyki w kierunku tętniaka.
Pulsujące bóle głowy po wysiłku
U niektórych pacjentów rosnący tętniak może wywoływać nagły, silny ból głowy z uczuciem pulsowania. Najczęściej bóle te występują po wzmożonej aktywności fizycznej albo na skutek silnej reakcji stresowej. Bólom głowy może towarzyszyć również światłowstręt.
Nudności i wymioty w tętniaku mózgu
Pęknięty tętniak nie musi powodować silnego krwawienia, a tym samym objawy mogą być przemijające. Jeśli u chorego pojawia się nagły ból głowy z towarzyszącymi nudnościami czy wymiotami, wówczas istnieje prawdopodobieństwo, że doszło do uszkodzenia ściany tętnicy mózgowej.
Mrowienia i drętwienia po jednej stronie ciała
U chorych z pękniętym tętniakiem mogą występować zaburzenia czucia w obrębie ręki lub nogi, zazwyczaj po jednej stronie ciała. Objawy te nie muszą być silne i mogą pojawiać się okresowo. Nierzadko pacjenci objaw ten przypisują rozwijającemu się udarowi mózgu.
Zaburzenia widzenia i zaburzenia mowy
Jeśli dojdzie do pęknięcia tętniaka mózgu, wynaczyniona krew powoduje szereg objawów neurologicznych, w tym zaburzenia widzenia, podwójne widzenie, zaburzenia mowy u chorego oraz problemy z równowagą. Objawy te łudząco przypominają udar mózgu, jednak bez względu na to, czy przyczyną jest właśnie udar czy tętniak - w tych objawach pacjent wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.
Jeśli dojdzie do nagłego pęknięcia tętniaka mózgu, wówczas u pacjenta pojawia się nagły, silny, rozlany ból głowy, który jest opisywany jako "najsilniejszy ból, jaki do tej pory pacjent odczuwał". Ponadto pojawia się wzrost ciśnienia tętniczego, przyspieszony oddech oraz akcja serca, sztywność karku, zaburzenia świadomości, a nawet utrata przytomności.
Przy takich objawach niezwłocznie należy wezwać karetkę, a pacjent powinien jak najszybciej trafić na stół operacyjny, by lekarz zamknął krwawiące naczynie tętnicze.
Aby zdiagnozować tętniaka mózgu, niezbędne jest wykonanie badania obrazowego, takiego jak tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny głowy.
Te badania pozwalają uwidocznić nagromadzoną krew w osłabionej ścianie tętniczej i zaplanować leczenie neurochirurgiczne.
W przypadku aktorki Aldony Orman do częściowego pęknięcia tętniaka doszło podczas pracy na planie, skąd została przetransportowana do szpitala. Operacja u aktorki trwała pięć godzin, jednak po jej zakończeniu lekarze nie mieli dobrych wieści dla kobiety.
Chociaż początkowo tomografia komputerowa wykazała obecność świeżej krwi w mózgu, to dopiero w rezonansie magnetycznym okazało się, że w głowie aktorki są cztery tętniaki, a nie jeden, jak początkowo przypuszczano.
W związku z tym konieczna była ponowna operacja, by zabezpieczyć pozostałe zmiany w naczyniach tętniczych przed pęknięciem.
Leczenie chirurgiczne tętniaków polega na klipsowaniu. W trakcie zabiegu na tętniaka zakładany jest specjalny klips, który zapobiega dalszemu wypełnianiu się tętniaka krwią i zapobiega pęknięciu. Operacja trwa zazwyczaj kilka godzin, przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym, a dostęp do tętniaka neurochirurg uzyskuje poprzez otwarcie czaszki.
Leczenie wewnątrznaczyniowe polega na wprowadzeniu do tętnicy specjalnych sprężynek, którymi wypełnia się tętniaka, odcinając go od krążenia mózgowego. Zabieg ten wykonywany jest poprzez niewielkie nacięcie w pachwinie pacjenta i wprowadzenie mikrocewnika przez naczynia krwionośne, aż do mózgu. Zabieg ten może trwać zdecydowanie krócej niż operacja, bowiem zazwyczaj kończy się on po kilkudziesięciu minutach.
Źródła:
"Interna Szczeklika 2021/2022" Medycyna Praktyczna, wyd. XIII, Kraków 2021, str. 400-405;
"Tętniaki mózgu - współczesne metody leczenia wewnątrznaczyniowego", D. Knap, R. Partyka, M. Zbroszczyk i in., Via Medica https://journals.viamedica.pl/polski_przeglad_neurologiczny/article/viewFile/19945/15648 [dostęp z dn. 13.11.2023r.]
CZYTAJ TAKŻE:
Męty przed oczami. Czym są i skąd się biorą dziwne kształty w polu widzenia?
Nie lekceważ tych objawów. Za kilka godzin lub dni może wystąpić udar
