Nie lekceważ tych objawów. Za kilka godzin lub dni może wystąpić udar

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje udar jako "zespół kliniczny charakteryzujący się nagłym wystąpieniem ogniskowego, a niekiedy również uogólnionego zaburzenia czynności mózgu, którego objawy utrzymują się dłużej niż 24 godziny lub prowadzą wcześniej do śmierci i nie mają innej przyczyny niż naczyniowa".

W skrócie udar to zaburzenie neurologiczne będące skutkiem nagłego odcięcia dopływu krwi do mózgu. Jest stanem zagrożenia życia wymagającym natychmiastowej interwencji lekarskiej. Niedokrwione neurony obumierają w tempie 1,8 mln na minutę, co oznacza, że z każdą minutą obumiera część mózgu. Po udarze niektóre osoby mogą mieć problemy z pamięcią, mówieniem, pisaniem czy sprawnym poruszaniem się.

Około 80 proc. wszystkich udarów to udary niedokrwienne. W Polsce co ok. 6,5 minuty ktoś doznaje udaru. Jest on jedną z najczęstszych przyczyn zgonu i jedną z głównych przyczyn niepełnosprawności osób dorosłych.

Najczęstsze objawy udaru niedokrwiennego mózgu to:

• niedowład połowiczy twarzy oraz kończyn,
• kłopoty z mówieniem i rozumieniem tego, co mówią inni,
• zaburzenia widzenia,
• zaburzenia równowagi,
• nagły, silny ból głowy,
• dezorientacja czasowo-przestrzenna,
• osłabienie mięśni języka i gardła,
• zaburzenia lub utrata przytomności.

American Stroke Association (Amerykańskie Stowarzyszenie Udarowe), American Heart Association (Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne) i wiele innych organizacji jako narzędzie ułatwiające rozpoznanie i zapamiętanie objawów udaru mózgu zalecają akronim FAST. I tak:

• F (face, face dropping) - asymetria twarzy. Objawem udaru jest opadanie kącika ust lub wykrzywienie uśmiechu;
• A (arm, arm weakness) - osłabienie siły mięśniowej po jednej stronie ciała lub całkowity paraliż jednej strony. Problem z podniesieniem i utrzymaniem rąk w górze może być oznaką udaru;
• S (speech, speech difficulty) - zaburzenia mowy. Mowa bełkotliwa, niezrozumiała dla otoczenia;
• T (time) - czas od wystąpienia objawów. Udar wymaga szybkiego rozpoznania i niezwłocznego zastosowania odpowiedniego leczenia.

Objawy udaru pojawiają się zwykle nagle i bez ostrzeżenia. Niektóre osoby jednak, jak wskazują badacze, doświadczają objawów takich jak np. ból głowy, drętwienie lub mrowienie na kilka dni przed poważnym udarem. Jedno z badań wykazało, że 43 proc. pacjentów z udarem doświadczyło objawów miniudaru do tygodnia przed "dużym" udarem.

Miniudar, zwany też mikroudarem lub małym udarem, to przemijający atak niedokrwienny. Spowodowany jest chwilowym zaburzeniem dopływu krwi do części mózgu. Objawy ustępują samoistnie, bez leczenia, i utrzymują się krócej niż 24 godziny. W większości przypadków epizody przemijającego ataku niedokrwiennego trwają kilka, kilkanaście minut. Do trwałych zmian w mózgu nie dochodzi.

Objawy miniudaru przypominają te występujące we wczesnym stadium udaru i mogą obejmować nagłe wystąpienie:

• osłabienia, drętwienia lub porażenia twarzy, ręki lub nogi, zwykle po jednej stronie ciała,
• niewyraźnej lub zniekształconej mowy bądź trudności w zrozumieniu innych,
• zaburzeń widzenia, jednoocznej ślepoty,
• silnego bólu głowy,
• zawrotów głowy,
• utraty równowagi lub problemów z koordynacją,
• zaburzeń świadomości.

"Jeśli zauważysz te objawy i poszukasz pomocy, nawet jeśli znikną, twoje szanse na dobry powrót do zdrowia są znacznie większe. Nie ignoruj wczesnych znaków ostrzegawczych" - apelują eksperci Cardiac Screen. "Natychmiast uzyskaj pomoc, ponieważ poważniejszy udar może nastąpić za kilka godzin lub dni" - wskazują.

Z badań, na które zwraca uwagę m.in. American Academy of Neurology, jednym z objawów, które mogą wskazywać na przemijający atak niedokrwienny jest nagłe majaczenie, inaczej delirium. To zaburzenie neuropoznawcze, które cechuje się zaburzeniami świadomości i uwagi. Objawia się m.in. zagubieniem, dezorientacją w czasie i przestrzeni, upośledzeniem zdolności koncentracji, omamami (zwykle wzrokowymi) czy pobudzeniem psychomotorycznym.

Eksperci National Health Service (NHS, publicznej służby zdrowia w Wielkiej Brytanii) radzą, by zapytać podejrzewaną o wystąpienie mikroudaru osobę o imię, wiek i dzisiejszą datę. "Jeśli wydaje się niepewna lub nie może ci odpowiedzieć, prawdopodobnie potrzebuje pomocy medycznej" - wskazują.

Ten nagły znak ostrzegawczy może pojawić się już na tydzień przed wystąpieniem "dużego" udaru - czytamy.  

CZYTAJ TAKŻE:

Silny ból głowy, mroczki i wymioty. Tak rozpoznasz wylew krwi do mózgu

Udar mózgu możliwym powikłaniem po diagnozie COVID-19. Kto jest zagrożony?

Istnieje związek między ospą wietrzną i udarem mózgu. Poznaliśmy przyczynę