Silny ból głowy, mroczki i wymioty. Tak rozpoznasz wylew krwi do mózgu

Podstawową przyczyną krwotoku śródmózgowego jest uszkodzenie naczyń krwionośnych zaopatrujących mózg w krew. Może to nastąpić pod wpływem różnych czynników, jednak najczęściej krwawienie jest wynikiem urazów w okolicy głowy, pęknięcia tętniaka bądź malformacji tętniczo-żylnych. Do urazów, które niosą ze sobą największe ryzyko krwotoku śródmózgowego zalicza się m.in. silne uderzenia w okolicę głowy ostrymi bądź tępymi przedmiotami (np. młotkiem lub nożem), upadki z wysokości czy też wypadki komunikacyjne. Tętniaki i malformacje tętniczo-żylne są zwykle przyczyną krwawień do przestrzeni podpajęczynówkowej. Czasem jednak w wyniku ich pęknięcia część krwi może gromadzić się również w obrębie tkanki mózgowej, prowadząc do rozwoju krwotoku śródmózgowego i powstania krwiaka.

Wiele czynników ryzyka krwotoku śródmózgowego wiąże się z nieprawidłowym stylem życia i niewłaściwymi nawykami, jednak jego rozwojowi sprzyjają również niektóre choroby i leki. Najbardziej narażone na krwotok do mózgu i powstanie krwiaka są m.in. osoby:

• chorujące na nadciśnienie tętnicze - nadciśnienie jest głównym czynnikiem ryzyka, szacuje się aż 70-80 proc. chorych z udarem krwotocznym ma zbyt wysokie ciśnienie tętnicze;
• palące papierosy - palenie tytoniu zwiększa ryzyko krwotoku śródmózgowego nawet 2,5-krotnie;
• nadużywające alkoholu i stosujące używki stymulujące układ nerwowy (np. kokaina, amfetamina);
• z zaburzeniami krzepnięcia, m.in. niedoborami czynników krzepnięcia bądź małopłytkowością;
• z wykrytymi nieprawidłowościami w budowie naczyń mózgowych, takich jak tętniaki, malformacje tętniczo-żylne, naczyniaki czy przetoki;
• przyjmujące przewlekle leki obniżające krzepliwość krwi, np. heparynę, kwas acetylosalicylowy czy doustne antykoagulanty stosowane m.in. u pacjentów z migotaniem przedsionków.

Najczęściej krwotok śródmózgowy rozpoczyna się nagłym, bardzo silnym bólem głowy, który nierzadko jest opisywany przez pacjentów jako najsilniejszy, jakiego kiedykolwiek doświadczyli. Przy masywnych krwotokach chory może stracić przytomność i od samego początku znajdować się w stanie śpiączki. Wylewająca się w obrębie mózgu krew tworzy efekt masy, która rozpiera otaczające tkanki i powoduje wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego. Jest to przyczyną intensywnych, chlustających wymiotów, zaburzeń widzenia a nawet napadów padaczkowych.

W diagnostyce krwotoku śródmózgowego liczy się przede wszystkim czas. Podstawowym badaniem, które szybko i z dużą dokładnością jest w stanie wykryć wynaczynioną krew w obrębie ośrodkowego układu nerwowego jest tomografia komputerowa głowy. Po podaniu kontrastu możliwe jest również uwidocznienie tętniaka bądź malformacji tętniczo-żylnych, które mogą być przyczyną krwawienia. Badanie rezonansu magnetycznego ma mniejszą przydatność, ponieważ trwa długo, co w sytuacji zagrożenia życia może opóźnić rozpoczęcie niezbędnego leczenia. Dodatkowo w porównaniu do tomografii komputerowej jest mniej czułe w wykrywaniu świeżego krwiaka.

Osobie z podejrzeniem krwotoku śródmózgowego wykonuje się również badania krwi, przede wszystkim oceniające stan układu krzepnięcia. Są to m.in. morfologia krwi, czas protrombinowy, INR czy stężenie D-dimerów. Oznacza się również poziom cholesterolu i glukozy we krwi, aby wykryć obecność potencjalnych czynników ryzyka udaru krwotocznego.

Celem terapii udaru krwotocznego jest przede wszystkim utrzymanie podstawowych funkcji życiowych chorego i ograniczenie powiększania się krwiaka. Chorzy w ciężkim stanie wymagają stałego monitorowania ciśnienia tętniczego, tętna i saturacji. Czasami aby utrzymać oddech może być potrzebna tlenoterapia lub podłączenie do respiratora. W terapii stosuje się leki obniżające ciśnienie tętnicze krwi, a w razie potrzeby również leki przeciwpadaczkowe łagodzące obrzęk mózgu. U pacjentów z poziomem glukozy we krwi przekraczającym 180 mg/dl podaje się insulinę, aby obniżyć glikemię.

U chorych, których stan mimo odpowiedniego leczenia nie ulega poprawie, może być konieczne chirurgiczne usunięcie krwiaka. Jeśli jest on zlokalizowany blisko pokrywy czaszki, można przeprowadzić kraniotomię, czyli wycięcie pokrywy czaszki. Natomiast krwiaki w głębokich partiach mózgu można usunąć przy pomocy aspiracji endoskopowej lub stereotaktycznej.

Jeżeli kiedykolwiek zauważysz u kogoś bliskiego objawy krwotoku śródmózgowego, nie czekaj z szukaniem pomocy. Czas ma tutaj kluczowe znaczenie - im chory szybciej otrzyma profesjonalną opiekę, tym większe są szanse na przeżycie i zatrzymanie krwotoku. Jak najszybciej zadzwoń więc po karetkę, natomiast do czasu jej przyjazdu zadbaj o komfort chorego. 

Jeżeli chory jest przytomny, ułóż w pozycji półleżącej. W przeciwnym wypadku ułóż chorego w pozycji bezpiecznej, na boku, tak aby w razie wymiotów nie doszło do zachłyśnięcia. W razie potrzeby możesz przykryć chorego kocem, aby zapewnić mu ciepło. 

Pamiętaj, aby nigdy nie dawać nic do jedzenia bądź picia, ponieważ osoba w trakcie udaru może mieć osłabione mięśnie twarzy i gardła, przez co ryzyko zadławienia się jest bardzo wysokie. 

Stale kontroluj, czy chory oddycha. Jeśli nie, jak najszybciej rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową: trzydzieści uciśnięć klatki piersiowej na przemian z dwoma oddechami ratowniczymi. Jeżeli nie czujesz się na siłach, aby wykonać oddechy ratownicze, kontynuuj same uciśnięcia klatki piersiowej. Najlepiej, aby resuscytację przeprowadzały co najmniej dwie zmieniające się co 2 minuty osoby, ponieważ wbrew pozorom jest to spory wysiłek i szybko wywołuje zmęczenie. 

CZYTAJ TAKŻE:

Objawy wstrząśnienia mózgu. To groźny dla zdrowia stan

Piski w uszach świadczą o problemach zdrowotnych

Pasożyty w mózgu zmieniają osobowość. Jakie są objawy?