Objawy szybko mijają, więc łatwo je zbagatelizować. Jak rozpoznać mikroudar?
Udar mózgu to jedna z głównych przyczyn zgonów i niepełnosprawności na świecie. Pojawia się nagle, często bez wcześniejszych sygnałów ostrzegawczych. Tymczasem wiele osób nie wie, że poważnemu udarowi często „toruje drogę” jego mniejsza, choć równie niebezpieczna wersja - mikroudar, czyli przemijający atak. To zjawisko, które łatwo zbagatelizować, bo jego objawy szybko mijają.
Udar to niewydolność krążenia krwi, która wpływa na część obszaru mózgu i powoduje śmierć komórek nerwowych. Może spowodować porażenie lub utratę przytomności. W uproszczeniu, udar powstaje wtedy, gdy krew nie dopływa do części mózgu, wskutek czego obumierają komórki nerwowe. To z kolei prowadzi do trwałych uszkodzeń: niedowładów, problemów z mową, pamięcią, a w ciężkich przypadkach nawet do śmierci.
Wyróżnia się trzy rodzaje udarów:
- udar niedokrwienny, który stanowi ok. 80 proc. przypadków. W jego przypadku najczęściej dochodzi do zamknięcia tętnicy i ograniczenia dopływu krwi do mózgu.
- udar krwotoczny, ok. 20 proc. przypadków, powstaje w wyniku krwotoku śródmózgowego lub podpajęczynówkowego.
- udar żylny, występujący w mniej niż 1 proc. przypadków, jest konsekwencją zakrzepicy zatok żylnych mózgowia.
Każdy z nich jest stanem zagrożenia życia i wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.
Mikroudar, nazywany też miniudarem, to chwilowe zaburzenie dopływu krwi do mózgu. Mechanizm jest podobny jak przy udarze, skrzep blokuje przepływ, a komórki mózgu przez krótki czas nie dostają tlenu. Różnica polega na tym, że skrzeplina szybko się rozpuszcza lub przesuwa, a objawy ustępują w ciągu minut lub godzin (zawsze krócej niż 24 godziny).
W przeciwieństwie do udaru, mikroudar nie powoduje zazwyczaj trwałych uszkodzeń mózgu. Ale nie oznacza to, że można go zlekceważyć. Statystyki są niepokojące: u co piątej osoby po miniudarze w ciągu kilku godzin, dni lub tygodni dochodzi do pełnoobjawowego udaru mózgu.
Objawy mikroudaru
Symptomy mikroudaru są takie same, jak w przypadku "dużego" udaru - tylko że krótkotrwałe. Występują nagle i mogą obejmować:
- drętwienie lub osłabienie mięśni twarzy, ręki czy nogi, zwykle po jednej stronie ciała (np. opadanie kącika ust, trudność w podniesieniu ręki),
- problemy z mową - bełkot, trudności w znalezieniu słów, brak zrozumienia tego, co mówią inni,
- zaburzenia widzenia - podwójne, zamazane widzenie lub nagła utrata wzroku w jednym oku,
- utratę równowagi, zawroty głowy, niezgrabność ruchów,
- nagły, silny ból głowy bez oczywistej przyczyny,
- dezorientację, problemy z koncentracją.
Objawy te trwają zwykle kilka-kilkanaście minut i mijają samoistnie. Często są mylone z przemęczeniem, stresem czy chwilowym osłabieniem organizmu. To poważny błąd. Każdy taki epizod należy traktować jak sygnał alarmowy i natychmiast wezwać pomoc.
Fakt, że objawy miniudaru mijają samoistnie, bywa złudny i usypia czujność. Tymczasem to właśnie on bywa ostatnim ostrzeżeniem przed pełnoobjawowym udarem, który może zakończyć się kalectwem lub śmiercią.
Dlatego tak ważne jest, by pamiętać: nawet jeśli zawroty głowy, problemy z mową czy drętwienie ręki trwają tylko kilka minut, trzeba potraktować je jak stan zagrożenia życia. Wczesna reakcja i szybka pomoc medyczna mogą uratować zdrowie i życie.
Szacuje się, że większości udarów można skutecznie zapobiec dzięki wprowadzeniu zdrowych nawyków. Kluczowe znaczenie mają codzienne wybory dotyczące stylu życia. To najważniejsze, co powienineś zrobić:
- Rzuć palenie - papierosy znacząco zwiększają ryzyko udaru i chorób serca. Rezygnacja z nałogu to jeden z najważniejszych kroków w stronę zdrowia.
- Ogranicz alkohol - nadmierne picie osłabia układ krążenia i sprzyja nadciśnieniu. Warto pić rzadziej i w mniejszych ilościach.
- Bądź aktywny fizycznie - regularny ruch wspiera pracę serca i naczyń krwionośnych. Nawet codzienne spacery czy jazda na rowerze mają ogromne znaczenie.
- Dbaj o prawidłową masę ciała - nadwaga i otyłość są silnie powiązane z nadciśnieniem i cukrzycą, które zwiększają ryzyko udaru.
- Wybieraj zdrową dietę - sposób odżywiania wpływa na wiele czynników ryzyka. Ogranicz sól (poniżej 1,2 g dziennie), sięgaj po warzywa, owoce, orzechy, nasiona i produkty pełnoziarniste. Dieta bogata w potas oraz model żywienia DASH pomagają chronić przed nadciśnieniem.
- Rozważ odpowiednią metodę antykoncepcji - kobiety po 35. roku życia, szczególnie palące lub z nadciśnieniem, powinny unikać tabletek antykoncepcyjnych i skonsultować inne metody z lekarzem.
- Kontroluj ciśnienie krwi - nadciśnienie to najważniejszy czynnik ryzyka udaru. Regularne pomiary i stosowanie zaleconych leków mogą uratować życie.
- Sprawdzaj poziom cholesterolu - nieprawidłowe wyniki należy skonsultować z lekarzem i w razie potrzeby wdrożyć leczenie.
- Monitoruj poziom cukru we krwi - cukrzyca sprzyja uszkodzeniom naczyń krwionośnych. Wczesne wykrycie i kontrola choroby są kluczowe.
- Dbaj o serce - arytmia czy zbyt szybkie bicie serca wymagają pilnej konsultacji lekarskiej, ponieważ mogą prowadzić do powikłań, w tym udaru.
Źródło:
https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/niespodziewany-udar
CZYTAJ TAKŻE:
Popularny lek może poprawiać pracę mózgu. Zaskakujące wyniki badań
Wczesny sygnał choroby Alzheimera. Zauważysz w kuchni podczas gotowania
Częsta choroba układu krążenia. Może być groźniejsza od zawału