Są trzy rodzaje zapalenia ucha. Jak się objawiają i jak wygląda leczenie?

Zapalenie ucha to powszechna dolegliwość, która wystąpić może u osób w każdym wieku. 

Wyróżnić możemy trzy rodzaje zapalenia ucha: zapalenie ucha wewnętrznego (błędnika), zewnętrznego (małżowiny usznej i zewnętrznego przewodu słuchowego) oraz środkowego (jamy bębenkowej i kosteczek słuchowych). 

Najczęściej diagnozowany jest stan zapalny ucha zewnętrznego, który, nieleczony, doprowadzić może do zapalenia ucha środkowego. Również zapalenie błędnika (ucha wewnętrznego) najczęściej pojawia się jako efekt powikłań. Warto o tym pamiętać i nie bagatelizować pierwszych objawów. Nieleczony lub nieprawidłowo leczony stan zapalny może mieć bardzo poważne konsekwencje. U chorych pojawić się mogą stany zapalne innych organów (np. zapalenie opon mózgowych) lub nawet całkowita utrata słuchu.

Zapalenie ucha zewnętrznego nazywane jest inaczej uchem pływaka. Nazwa ta łączy się z tym, że do zapalenia bardzo często dochodzi z powodu kontaktu z wodą, np. w jeziorze lub morzu, gdzie mogły znajdować się niebezpieczne drobnoustroje. Inne przyczyny zapalenia ucha zewnętrznego to zaleganie wody w przewodzie słuchowym, urazy oraz nieprawidłowa higiena uszu, np. poprzez korzystanie z patyczków do uszu, które doprowadzić mogą do przerwania błony bębenkowej. Zapaleniu ucha zewnętrznego sprzyjają także alergie oraz cukrzyca.

Najczęstszą przyczyną zapalenia ucha wewnętrznego jest nieleczony stan zapalny (np. ucha środkowego). Zapalenie ucha wewnętrznego bardzo często towarzyszy również innym chorobom. Chodzi m.in. o odrę, grypę, świnkę, ospę wietrzną, półpaśca i toksoplazmozę.

Z kolei zapalenie ucha środkowego najczęściej dotyczy dzieci i niemowląt. Ma to związek z budową ich ucha. Chodzi przede wszystkim o trąbkę słuchową, która u maluchów jest krótsza, szersza i bardziej pozioma, co zwiększa ryzyko wystąpienia infekcji. Jak pokazują badania, nawet 90 proc. dzieci przynajmniej raz w życiu choruje na zapalenie ucha środkowego.

Objawy zapalenia ucha zewnętrznego to:

• ból ucha, któremu towarzyszyć może obrzęk,
• pojawienie się wydzieliny o nieprzyjemnym zapachu,
• swędzenie w okolicy ucha,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• niedosłuch.
  
  

Objawy zapalenia ucha wewnętrznego to:

• zawroty głowy,
• wymioty,
• nudności,
• zaburzenia równowagi,
• oczopląs,
• szumy w uszach,
• pogorszenie lub częściowa utrata słuchu,
• uczucie zmęczenia.
  
  

Objawy zapalenia ucha środkowego zależą od postaci choroby. Wyróżnić możemy kilka rodzajów tego stanu zapalnego. To:

• ostre zapalenie ucha środkowego - towarzyszy mu infekcja górnych dróg oddechowych, a także dudniący ból ucha, szumy w uszach, gorączka i wymioty;
• wysiękowe zapalenie ucha środkowego - towarzyszy mu pojawienie się zalegającego płynu w błonie bębenkowej oraz pogorszenie słuchu;
• przewlekłe zapalenie ucha środkowego - towarzyszy mu ropny wyciek z ucha i pogorszenie słuchu. 
  
  

Tak jak zostało już wspomniane - nie należy bagatelizować pierwszych objawów ewentualnego zapalenia. Nieleczone zapalenie ucha doprowadzić może do poważnych konsekwencji, w tym utraty słuchu. Leczeniem zapalenia ucha zajmuje się laryngolog lub pediatra (u dzieci).

W przypadku zapalenia ucha zewnętrznego pacjentom podaje się zwykle antybiotyki i sugeruje się oczyszczanie przewodu słuchowego u lekarza. Ważnym elementem jest także prawidłowa i systematyczna higiena uszu. 

Zapalenie ucha wewnętrznego również leczy się antybiotykami. W niektórych przypadkach konieczne jest także leczenie operacyjne - mastoidektomia lub labirynthektomia, które mają na celu usunięcie stanu zapalnego. 

Leczenie zapalenia ucha środkowego z kolei opiera się przede wszystkim na podawaniu choremu środków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych. Dobre efekty przynosi paracetamol i ibuprofen. W przypadku ostrego zapalenia ucha środkowego konieczne jest wdrożenie antybiotyku.

Aleksandra Chruścielewska

Czytaj również:

Skąd się biorą szumy w uszach?

Naturalny trik na bolące uszy

Prawdy i mity na temat higieny uszu