Schodołazy - jak działają i jak wybrać najlepsze?
Jednym z największych wyzwań dla osób niepełnosprawnych jest konieczność pokonywania różnego typu barier architektonicznych. Niestety, stykają się oni z nimi w wielu miejscach: zarówno w przestrzeni publicznej, jak i w miejscach zamieszkania, na przykład budynkach wielorodzinnych tworzonych zgodnie ze starszymi technologiami. Z takimi przeszkodami zmagają się również osoby starsze czy dochodzące do siebie po kontuzjach i wypadkach. Praktyczną pomocą w tego typu sytuacjach mogą okazać się schodołazy. Co to za typ konstrukcji? Jakie rodzaje schodołazów wyróżniamy?
Warto zaznaczyć, że schodołazy - choć praktyczne i funkcjonalnie - nie zawsze będą optymalnym rozwiązaniem. Z tego względu producenci oferują także inne opcje, jak choćby krzesła schodowe czy podnośniki. Tego typu rozwiązania ułatwiające poruszanie się osób niepełnosprawnych i osób na wózku inwalidzkim znajdą Państwo na stronie www.prolifter.pl.
Zacznijmy od wyjaśnienia, czym właściwie są schodołazy. Mówiąc najprościej, są to mobilne urządzenia przeznaczone do transportu osób mających kłopoty z poruszaniem się po schodach. W odróżnieniu od różnego rodzaju podestów i wind, nie montuje się ich na stałe i można je transportować, dlatego sprawdzają się w różnych okolicznościach.
Z tego, jak przydatna to funkcjonalność, doskonale zdają sobie sprawę opiekunowie osób niepełnosprawnych. Przed zastosowaniem schodołazów często decydowali się oni na samodzielną asekurację lub nawet bezpośrednie wnoszenie i znoszenie ze schodów podopiecznych. To jednak niebezpieczne działanie. Nie tylko stanowi zagrożenie upadkiem, ale może prowadzić do kontuzji opiekuna, zwłaszcza gdy osoba transportowana ważny nieco więcej.
Schodołazy to spora kategoria urządzeń, o różnym stopniu technologicznego zaawansowania. Wiele modeli możemy jednak uznać za najprostszy i najtańszy sposób na likwidację architektonicznych barier - wszędzie tam, gdzie brakuje wind lub ramp i, z rozmaitych względów, nie da się ich zainstalować. Mają niewielkie rozmiary, dlatego często nawet dostępny metraż nie uniemożliwia ich montażu. Trzeba jednak pamiętać, że korzystanie ze schodołazów wymaga obecności i asysty drugiej osoby.
Jak wspomnieliśmy już wcześniej, schodołazy dla niepełnosprawnych to dość obszerna kategoria. W każdym przypadku umożliwiają pokonywanie barier architektonicznych, ale różnią się sposobem działania czy instalacji. Przedstawiamy najpopularniejsze warianty.
- Schodołazy kroczące
Schodołazy kroczące są urządzeniami opartymi na mechanizmie kroczącym - w postaci schodów, który pozwala na pokonywanie stopnia po stopniu przy użyciu specjalnych kół prowadzących. Dostępne są jako schodołaz manualny oraz schodołaz elektryczny dla niepełnosprawnych.
Jak łatwo się domyślić, schodołaz kroczący osobowy w wydaniu manualnym angażuje siłę mięśni operatora. Pokonywanie przeszkód architektonicznych jest możliwe poprzez ciągnięcie schodołazu stopień po stopniu. Choć jest to wymagające pod względem sprawności i siły, schodołazy manualne są mniejsze, lżejsze i tańsze od elektrycznych. Elektryczny schodołaz natomiast bazuje na działaniu silników elektrycznych, co znacznie ułatwia korzystanie z urządzenia i wymaga mniej siły. Niemniej jednak, operator nadal musi być sprawny, ponieważ nawet elektryczne schodołazy nie są samobieżne, wymagając pewnego nakładu pracy.
Zaletami schodołazów kroczących są ich kompaktowe rozmiary, niewielka waga, co przekłada się na mobilność oraz stosunkowo niska cena. Wadą jest konieczność asysty drugiej osoby o dużej sile i sprawności.
- Schodołazy gąsienicowe
Kolejnym typem schodołazu jest schodołaz gąsienicowy osobowy. Charakteryzują się większymi rozmiarami i masą w porównaniu z modelami kroczącymi. Zazwyczaj mają długość około 1 metra, szerokość 40 cm i wagę 40-50 kg. Chociaż ich duża wielkość i ciężar są oczywiście wadami, większość nowoczesnych modeli schodołazów gąsienicowych można składać, co pozwala na ich transport.
Schodołazy gąsienicowe są wygodne i łatwe w użyciu. Ich konstrukcja wyposażona jest w gąsienice, które z jednej strony odpowiadają za stabilność, a z drugiej - oznaczają, że schodołaz gąsienicowy pozwoli osobom niepełnosprawnym na poruszanie się po schodach bez konieczności użycia siły przez operatora. Ten typ urządzenia może być obsługiwany przez praktycznie każdego, niezależnie od kondycji fizycznej.
Warto jednak pamiętać, że ze względu na duże gabaryty schodołazy gąsienicowe wymagają odpowiedniej przestrzeni do manewrowania. Nie są więc odpowiednie do użytku na schodach z małymi platformami ani na schodach z zaokrąglonymi stopniami. Przed zakupem należy więc dokładnie rozważyć miejsce ich zastosowania.
- Schodołazy platformowe
Schodołazy platformowe są powszechnie używane w budynkach publicznych, głównie ze względu na duże wymiary platformy, które umożliwiają przewóz różnych typów wózków inwalidzkich, w tym także wózków elektrycznych. W przypadku awarii, podstawa automatycznie się zatrzymuje, uniemożliwiając kontynuację transportu, co ma na celu zapewnienie pełnego bezpieczeństwa użytkownikowi. Tego rodzaju urządzenie nie wymaga przebudowy budynku, takiej jak zmiana szerokości schodów, ani nie potrzebuje specjalnych zezwoleń na instalację. Niemniej jednak, ze względu na swoją znaczną wagę, rzadko stosuje się je w domowych warunkach.
Zarówno schodołazy kroczące (ręczne i elektryczne), jak i modele gąsienicowe są dostępne w dwóch różnych wariantach: jako schodołazy do wózka inwalidzkiego oraz jako schodołazy wyposażone w zintegrowane krzesełko transportowe. Różni je przede wszystkim funkcjonalność. W pierwszym przypadku schodołazy można podłączyć bezpośrednio do różnych modeli wózków inwalidzkich, nie będą jednak wsparciem dla osób poruszających się o kulach, z balkonikiem lub samodzielnie, ale z pewnymi trudnościami. Wtedy sprawdzi się schodołaz z krzesełkiem, który jednak nie będzie bezpośrednio przyłączony do własnego wózka inwalidzkiego. Istnieje możliwość rozwiązania tego problemu poprzez osobny transport wózka i jego użytkownika, jednakże wiąże się to z pewnymi oczywistymi trudnościami.
Schodołazy są nieocenione wszędzie tam, gdzie schody stanowią przeszkodę lub nawet niemożliwość dla osób o ograniczonej mobilności, takich jak osoby starsze, chore, kontuzjowane lub z niepełnosprawnościami. Ze względu na ich łatwość obsługi, mogą być używane bez konieczności posiadania specjalnych umiejętności. Dlatego znajdują zastosowanie zarówno w domach prywatnych, jak i w miejscach publicznych, takich jak instytucje, placówki opieki zdrowotnej, szkoły, urzędy i inne miejsca użyteczności publicznej.
Schodołazy są ekonomiczną, a zarazem bardzo praktyczną alternatywą dla wind, ruchomych podestów i innych stałych form transportu po schodach. Ich mobilność stanowi istotną zaletę, ponieważ mogą być łatwo przenoszone w dowolne miejsce. Dlatego też są chętnie nabywane nie tylko przez instytucje, ale także przez osoby prywatne do użytku własnego.
Wyżej omówiliśmy główne rodzaje schodołazów. Pierwszym etapem decyzji jest właśnie wybór odpowiedniego wariantu urządzenia, gdyż nawet najbardziej poręczny schodołaz świata nie będzie dobrą opcją, gdy nie dopasujemy go do potrzeb niepełnosprawnych. Schodołazy należy zatem dopasowywać do indywidualnych potrzeb użytkownika oraz warunków, w jakich urządzenie będzie używane.
- Typ schodołazu
Każdy wymieniony wyżej rodzaj schodołazu posiada swoje zalety i wady - nie istnieje idealne rozwiązanie, które byłoby odpowiednie dla wszystkich. Pod uwagę należy wziąć zatem rodzaj niepełnosprawności, wagę użytkownika, liczbę pięter do pokonania, wymiary konkretnej klatki schodowej. Najlepiej skonsultować się z wyspecjalizowanym doradcą, który po przeprowadzeniu pełnego wywiadu i ocenie potrzeb oraz kwestii technicznych, będzie w stanie doradzić najbardziej odpowiednie rozwiązanie dla danej osoby.
- Funkcjonalność schodołazu
Dodatkowo podczas wyboru schodołazu należy zwrócić uwagę na dodatkowe funkcje, takie jak systemy bezpieczeństwa, łatwość obsługi oraz możliwość dostosowania do różnych typów schodów. Bezpieczeństwo użytkowania powinno być priorytetem. Co ważne, na rynku dostępne są urządzenia - głównie schodołazy elektryczne - które mogą pełnić kilka ról jednocześnie, na przykład mogą być wykorzystywane jako wózki inwalidzkie. W wielu przypadkach ogranicza to potrzebę zakupu dodatkowego sprzętu i oszczędza przestrzeń potrzebną do przechowywania.
- Maksymalne obciążenie
Każdy schodołaz ma określone ograniczenia związane z maksymalnym obciążeniem. Dlatego ważne jest, aby dokładnie sprawdzić masę osoby niepełnosprawnej i wybrać odpowiednie urządzenie, które będzie spełniać indywidualne potrzeby użytkownika. Na ogół schodołazy mają standardowy udźwig wynoszący około 130 kg, ale dostępne są również modele z większym udźwigiem, a nawet do 200 kg. Zaleca się wybór schodołazów gąsienicowych dla osób o masie większej niż 120 kg, ponieważ dzięki swojemu systemowi jezdnemu są one łatwiejsze w obsłudze, zwłaszcza przy transportowaniu ciężkich osób, co przekłada się na większą stabilność i bezpieczeństwo podczas korzystania z urządzenia.
- Konserwacja
Warto również zauważyć, że montaż schodołazu nie wymaga specjalistycznej instalacji. Ponieważ jest to urządzenie przenośne, można z niego korzystać w dowolnym momencie, bez potrzeby ingerencji w budynek. Istotne jest jednak, aby zapoznać się z wymogami dotyczącymi konserwacji dla konkretnych modeli, ponieważ niektóre mogą wymagać więcej uwagi niż inne. Ważne jest również, aby wybrać schodołaz, który jest odpowiednio dostosowany do typu schodów w danym budynku, zapewniając bezpieczne użytkowanie.
Zatrzymajmy się na chwilę na dopasowania schodołazu do małych przestrzeni. Wielu osobom wydaje się bowiem, że wąskie klatki schodowe w starszym budownictwie wykluczają możliwość stosowania takich akcesoriów jak schodołazy osobowe. Nic bardziej mylnego.
Schodołaz kroczący jest idealny do wąskich schodów, nawet przy wąskich i stromych stopniach. Warto zauważyć, że niektóre z tych schodołazów są wyposażone w dodatkowe krzesełko lub wózek dzięki specjalnemu mocowaniu. W takich przypadkach osoba niepełnosprawna musi się przesiąść przed i po użyciu urządzenia. Nawet stopnie o wysokości powyżej 20 cm nie stanowią problemu dla tego typu schodołazów wąskich klatek schodowych. Choć maszyna może udźwignąć osobę o masie do 120 kg, to bezpieczeństwo zależy od umiejętności operatora. Osoba asystująca niepełnosprawnemu powinna być w dobrej kondycji fizycznej, by bezpiecznie poprowadzić urządzenie i utrzymać stabilność podczas użytkowania. Ważne jest, aby wziąć pod uwagę te czynniki, ponieważ gwarantują one bezpieczne pokonywanie przeszkód.
Z powodu atrakcyjnej ceny, schodołazy dla niepełnosprawnych do małych klatek schodowych są najlepszym rozwiązaniem do pokonywania schodów w blokach mieszkalnych lub kamienicach przy ograniczonym budżecie. Ponadto istnieje możliwość uzyskania dofinansowania nawet do 80% kosztów zakupu. Alternatywnym rozwiązaniem jest zakup używanego urządzenia lub jego wynajem. To pozwala porównać różne modele i rodzaje schodołazów, a następnie dostosować je do potrzeb zarówno osoby niepełnosprawnej, jak i opiekuna.
Schodołazy, jako nowoczesne urządzenia, nie tylko eliminują fizyczne przeszkody związane ze schodami dla osób z ograniczoną mobilnością, ale również odgrywają kluczową rolę w promowaniu większej równości społecznej i aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym. Są w stanie zmienić sposób, w jaki osoby z ograniczoną mobilnością przemieszczają się w swoim otoczeniu, ale również wpływają na sposób, w jaki społeczeństwo postrzega kwestie dostępności.
Artykuł sponsorowany