By-passy, czyli pomostowanie aortalno-wieńcowe. O czym muszą pamiętać pacjenci?
By-passy to pomostowanie aortalno-wieńcowe. Operacja ta jest wykonywana u osób, u których występuje zwężenie w tętnicy wieńcowej, w zawałach i zaawansowanej chorobie wieńcowej. Nie sposób nie wspomnieć, że pomostowanie aortalno-wieńcowe jest bardzo poważnym zabiegiem, który może być obarczony powikłaniami, jednak podejmuje się decyzję o jego przeprowadzeniu, kiedy potencjalne korzyści przewyższają ewentualne ryzyko. Jakie są wskazania do przeprowadzenia operacji by-pass? Jak ona przebiega i czy wymagana jest rekonwalescencja? Wyjaśniamy!
Ponieważ zaawansowana choroba wieńcowa to główne wskazanie do przeprowadzenia operacji by-passów, warto wiedzieć, jakie objawy są z nią związane. Do dolegliwości, które najczęściej są zgłaszane przez osoby cierpiące na chorobę wieńcową, zalicza się: ucisk za mostkiem, który może promieniować aż do lewej kończyny i okolic żuchwy, kołatanie serca, mdłości, zawroty głowy, ogólne osłabienie i przyspieszone bicie serca.
Rozpoznanie jest stawiane przez lekarza specjalistę na podstawie szczegółowego wywiadu z pacjentem i następujących badań: EKG, badania poziomu enzymów sercowych i koronarografii.
Według wskazań pomostowanie aortalno-wieńcowe powinno być przeprowadzane u pacjentów, u których choroba wieńcowa jest bardzo zaawansowana. Jest to stan, kiedy niedokrwienie serca jest znaczne, co za tym idzie, narząd nie jest wystarczająco dotleniony i może dojść do jego niewydolności. Taki typ choroby wieńcowej grozi zawałem serca, stanowiącym bezpośrednie zagrożenie dla życia. Lekarz ocenia, jakie jest prawdopodobieństwo sukcesu podczas operacji i na tej podstawie podejmuje decyzję.
Istnieje wiele przeciwwskazań do wykonania by-passów. Pierwszym z nich jest aktywna choroba nowotworowa i inne choroby przewlekłe, które zwiększają ryzyko niepowodzenia operacji. Do kolejnych należą: miażdżyca, szczególnie jeśli jest zlokalizowana w końcowych odcinkach naczyń wieńcowych, niewydolność mięśnia sercowego, choroba Alzheimera oraz zaburzenia psychiczne uniemożliwiające współpracę z pacjentem.
Przed zabiegiem by-pasów należy wykonać badanie krwi, przejść próbę wysiłkową, koronarografię, USG tętnic szyjnych, ECHO serca i RTG klatki piersiowej. Pomostowanie aortalno-wieńcowe można wykonać tylko wtedy, kiedy wyniki wspomnianych badań na to pozwolą.
Materiałem, z którego chirurg utworzy pomost, jest najczęściej żyła odpiszczelowa. W pewnych przypadkach można wykorzystać również sztuczne naczynie albo tętnicę promieniową. Przed operacją zatrzymuje się pracę serca, a pacjent zostaje przełączony na krążenie pozaustrojowe, co zastępuje pracę serca i płuc (obecnie część zabiegów przeprowadza się na bijącym sercu). Lekarz przecina mostek, by potem przymocować jedną część by-passów do tętnicy wieńcowej, a drugą do aorty.
Operacja jest obciążona dużym ryzykiem. Do najpoważniejszych konsekwencji zaliczamy: udar mózgu, zawał serca, niewydolność nerek, a nawet zgon.
Operacje by-passów trzeba powtarzać, ponieważ ulegają one zamknięciu. Najmniej trwałe są te, w których naczynia tworzy się z żył chorego.
Istnieje kilka zasad, do których muszą stosować się osoby, u których przeprowadzono pomostowanie aortalno-wieńcowe. Pacjenci po zabiegu powinni:
- dbać o prawidłową dietę, o niskiej zawartości tłuszczów nasyconych, aby zminimalizować ryzyko powstawania blaszek miażdżycowych, które mogłyby spowodować zator;
- unikać asymetrycznego obciążania ciała, np. jednostronnego obciążania ramion przez noszenie torebki;
- dbać o to, by nie wykonywać zbyt gwałtownych ruchów ramionami i nie rozwierać ich pod zbyt dużym kątem;
- oddychać równomiernie, zwłaszcza podczas intensywnego wysiłku fizycznego, absolutnie przeciwwskazane jest wstrzymywanie oddechu;
- stronić od palenia tytoniu (co ważne, przeciwwskazane jest nie tylko samo palenie, ale i przebywanie w pomieszczeniach, w których unosi się dym tytoniowy);
- unikać picia alkoholu;
- uważać, by nie podpierać się na rękach podczas wstawania z łóżka i siadania.
Czytaj także:
Zawał niemy. Jakie są nietypowe objawy zawału?
