Nie tylko na trawienie i zaparcia, ale też cholesterol. Co daje picie zielonego jęczmienia?

Młody zielony jęczmień to młode, kilkudniowe pędy jęczmienia zwyczajnego (Hordeum vulgare L.), zbierane jeszcze przed fazą kłoszenia. To właśnie w tej wczesnej fazie rozwoju roślina koncentruje najwięcej składników odżywczych, co sprawia, że młody jęczmień cieszy się dużym uznaniem jako naturalny suplement diety.

Zielony jęczmień to prawdziwa bomba witaminowa. Zawiera m.in. witaminy A, C, E i K, a także witaminy z grupy B (w tym B1, B2, B6, B12, kwas foliowy i niacynę), które wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, metabolizmu i odporności. 

Jęczmień jest ceniony również ze względu na swoje bogactwo w:

• aminokwasy - w jęczmieniu znajdują się różnorodne aminokwasy, m.in. tryptofan, kwas glutaminowy, alanina, kwas asparaginowy, metionina, arginina, prolina, seryna, tyrozyna oraz małe polipeptydy;
• kwasy tłuszczowe - jęczmień zawiera kwasy tłuszczowe, w tym kwas linolenowy i kwas linolowy.

Analiza danych zawartych w literaturze wykazuje, że młody jęczmień wykazuje szerokie spektrum właściwości zdrowotnych. Znajdują się wśród nich działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne, antydepresyjne, hipoglikemiczne oraz potencjalne działanie przeciwnowotworowe i przeciwmiażdżycowe.

Venugopal i wsp. przeprowadzili badanie nad wpływem 60-dniowej suplementacji diety proszkiem z liści młodego jęczmienia (1,2 g/dzień) na metabolizm lipidów u pacjentów z cukrzycą typu 2. Ich badania wykazały spadek poziomu cholesterolu całkowitego oraz frakcji LDL, jednocześnie obserwując wzrost poziomu frakcji HDL u badanych pacjentów.

W ostatnich latach naukowcy zwrócili uwagę na te właściwości jęczmienia, dzięki którym uznawany jest za żywność funkcjonalną. Oznacza to, że jęczmień ma potwierdzony badaniami naukowymi korzystny wpływ na zdrowie, który wykracza poza powszechnie uznawane za niezbędne. Liczne badania wskazują, że zawartość składników odżywczych i substancji bioaktywnych w jęczmieniu zależy w dużej mierze od miejsca uprawy, rodzaju gleby, ilości opadów, technik zbioru, a przede wszystkim od wieku rośliny i fazy jej wzrostu.

Młody jęczmień jest bogaty w nierozpuszczalny błonnik pokarmowy. Badania Ikeguchiego i współpracowników wykazały, że błonnik zawarty w proszku z liści jęczmienia zwiększa objętość stolca i skraca czas transportu treści pokarmowej z żołądka do jelit. Dodatkowo, badania kliniczne na ochotnikach i pacjentach z łagodnymi zaparciami wykazały, że suplementacja diety sproszkowanymi liśćmi jęczmienia w ilości od 6 g (2,2 g błonnika) do 10 g (3,6 g błonnika) zwiększała ciężar kału i częstotliwość wypróżnień. 

Spożycie młodego jęczmienia jest również zalecane przy bólach żołądka, niestrawności czy zaparciach ze względu na wysoką zawartość chlorofilu. Enzymy obecne w soku z młodego jęczmienia, takie jak dysmutaza ponadtlenkowa oraz błonnik pokarmowy, również korzystnie wpływają na układ pokarmowy i jego funkcjonowanie.

Sok z liści młodego jęczmienia był także badany pod kątem leczenia choroby wrzodowej układu pokarmowego. Frakcje zawierające białka i związki organiczne rozpuszczalne w wodzie, podane doustnie szczurom w dawce 500 mg/kg masy ciała, zapobiegały wystąpieniu wrzodów żołądka wywołanych stresem, kwasem octowym oraz aspiryną. Te frakcje nie wpływały na wydzielanie kwasu solnego i pepsyny w żołądku, ani na wchłanianie aspiryny przez przewód pokarmowy. Na podstawie tych wyników naukowcy zasugerowali, że przeciwwrzodowe działanie jęczmienia może wynikać z ochrony błony śluzowej żołądka przed uszkodzeniami.

Dodatkowo, młody jęczmień oraz preparaty na jego bazie charakteryzują się silnym działaniem alkalizującym, co czyni je korzystnymi dla przywrócenia równowagi kwasowo-zasadowej organizmu.

Jęczmień posiada właściwości przeciwzapalne. Badania przeprowadzone przez Cremera i innych naukowców wykazały, że ekstrakt z zielonego młodego jęczmienia ma zdolność do usuwania reaktywnych form tlenu i regulacji produkcji cytokin prozapalnych, takich jak TNF-α, co zostało zaobserwowane u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów.

Podobnie jak w przypadku składników odżywczych, ilość i rodzaj antyoksydantów w zbożach zależą od ich części oraz formy spożycia. Ferreres i współpracownicy przeprowadzili badania nad profilem fenolowym różnych części jęczmienia, w tym liści, nasion, kłosów i łodyg. Zidentyfikowali oni łącznie 28 związków: 26 flawonoidów, 2 pochodne kwasów fenolowych oraz lutonarynę. Największą różnorodność związków stwierdzono w liściach jęczmienia. Z kolei Lee i współpracownicy, badając ekstrakt z liści, wykazali jego zdolność do neutralizowania wolnych rodników, co przypisywano obecności dysmutazy ponadtlenkowej w analizowanej frakcji.

Ze względu na dużą zawartość chlorofilu, który posiada udokumentowane właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, młody jęczmień może być również stosowany w leczeniu ran, w tym oparzeń, oraz jako środek niwelujący nieprzyjemny zapach ciała i oddechu.

Młody jęczmień jest uznawany za bezpieczny dla organizmu, natomiast nie powinny go stosować osoby uczulone na zboża, w tym na jęczmień. Młody jęczmień zawiera gluten, dlatego osoby z celiakią lub nadwrażliwością na gluten również nie powinny po niego sięgać.

Osoby przyjmujące regularnie leki powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji młodym jęczmieniem, ponieważ może on mieć potencjalne interakcje z niektórymi lekami.

W przypadku ciąży lub karmienia piersią zawsze zaleca się skonsultowanie się z lekarzem przed spożyciem młodego jęczmienia, aby upewnić się, że jest to bezpieczne.

Źródła:
Katarzyna Kawka, Marta Kinga Lemieszek: "Prozdrowotne właściwości młodego jęczmienia", Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2017, Tom 23, Nr 1, 7-12.

Venugopal S, Iyer UM. Management of diabetic dyslipidemia with subatmospheric dehydrated barley grass powder. International Journal of Green Pharmacy. 2010; 4(4): 251-256.

CZYTAJ TAKŻE: 

Cenione za smak i właściwości lecznicze. Dlaczego warto jeść szparagi?

Francuska pietruszka działa moczopędnie i wspomaga trawienie. Pij, a zbijesz też ciśnienie

Zalej liście oliwą i pij po łyżeczce. Wspiera zdrowie, wzmacnia, odmładza