Przypominają pieczarki, ale są o niebo zdrowsze. Mówią, że są "eliksirem życia"

Popularne w kuchni azjatyckiej i medycynie Dalekiego Wschodu grzyby shiitake znane są też jako twardnik japoński. Choć występują przede wszystkim w Azji Południowo-Wschodniej i krajach takich jak Chiny czy Japonia (są tam uprawiane, ale bardzo często rosną też dziko na wielu gatunkach drzew), są dość łatwo dostępne w sklepach na terenie naszego kraju, zarówno w postaci świeżej, suszonej, a także marynowanej.

Jak wyglądają i jak smakują grzyby shiitake? Te brązowe grzyby z podkręconym kapeluszem wielu osobom przypominają pieczarki. Są jednak zdecydowanie bardziej wyraziste - mają intensywny, głęboki smak i mięsistą konsystencję. 

Grzyby shiitake uznawane są za jedne z najzdrowszych grzybów. Bywają nazywane "eliksirem życia" - uważa się, że zapewniają człowiekowi zdrowie, a nawet długowieczność. Cechują się zaskakująco bogatym składem odżywczym. Zawierają m.in. witaminę D, która w produktach żywnościowych występuje rzadko, a jeśli już, to przede wszystkim w tych pochodzenia zwierzęcego.

Grzyby shiitake są źródłem kluczowych witamin i minerałów, w tym:

• witaminy D,
• witamin z grupy B (B1, B2, B4, B5, B6 i B9),
• miedzi,
• selenu,
• potasu,
• manganu,
• magnezu,
• żelaza,
• fosforu.

Grzyby shiitake są dobrym źródłem błonnika. Zawierają wiele takich samych aminokwasów jak mięso. Poza tym w swoim składzie mają polisacharydy, terpenoidy, sterole i lipidy, z których niektóre mają działanie wzmacniające odporność, obniżające poziom cholesterolu i przeciwnowotworowe.

Ilość związków bioaktywnych obecnych w tych grzybach zależy od tego, jak i gdzie są uprawiane, a także, jak są przechowywane i przygotowywane.

Shiitake należą do produktów niskokalorycznych. Indeks glikemiczny grzybów jest niski - wynosi od 10 do 15.

Grzyby shiitake uważane są za produkt bardzo korzystny dla zdrowia serca. Zawierają m.in. związki, które przyczyniają się do obniżenia poziomu cholesterolu - eritadeninę, sterole czy beta-glukany. Spożywanie tych grzybów pozwala również utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi.

Regularne spożywanie grzybów shiitake może wzmocnić odporność. Jednym ze składników niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego jest miedź, a grzyby shiitake są dobrym jej źródłem. Nie można też nie wspomnieć o witaminie D (a dokładniej witaminie D2). Co ciekawe, badanie na myszach wykazało, że suplement zawierający ekstrakt z grzybów shiitake (tak, na rynku dostępne są suplementy diety na bazie tych grzybów) pomógł odwrócić związany z wiekiem spadek funkcji odpornościowych.

Kilka związków obecnych w grzybach shiitake wykazuje też działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Jak wskazują eksperci, ich spożywanie zmniejsza też stan zapalny w organizmie.

Badania sugerują, że grzyby shiitake mają również działanie przeciwnowotworowe. Na uwagę zasługuje tu jeden związek - lentinan. Badania wykazały m.in., że jest on skuteczny w leczeniu nieoperacyjnego raka żołądka i nawracającego raka piersi, a także przedłuża życie pacjentów. Podawany wraz z chemioterapią wpływał na znaczącą poprawę funkcjonowania układu odpornościowego i zwiększenie efektywności terapii. 

Grzyby shiitake oferują również kilka składników odżywczych, które pomagają zmniejszyć ryzyko niedoborów u wegetarian. Chodzi przede wszystkim o cynk, ale też żelazo czy witaminę D. Naukowcy sugerują, że grzyby shiitake mogą pomóc również w zapobieganiu przyrostowi masy ciała. Błonnik znajdujący się w grzybach shiitake może wspomagać zdrowie układu pokarmowego i jelit. Podkreśla się jednak, że wciąż potrzeba kolejnych badań, by potwierdzić większość z wymienionych korzyści związanych ze spożywaniem tych grzybów.

Warto wspomnieć również o pewnych skutkach ubocznych, które mogą się wiązać ze spożywaniem grzybów shiitake. W niektórych przypadkach może wystąpić wysypka. Ekstrakt z shiitake może również powodować problemy trawienne i zwiększoną wrażliwość na światło słoneczne.

Grzyby shiitake można jeść smażone, grillowane, duszone, gotowane. W Japonii np. spożywa się je także na surowo - cienkie plasterki doprawia się podstawowymi przyprawami i łączy z odrobiną masła.

Świeże grzyby shiitake dodaje się do zup, sałatek, rozmaitych potrawek i mięs, dań, których podstawą są makaron lub ryż, dań przygotowywanych metodą stir-fry. Suszone grzyby shiitake, bardziej intensywne w smaku niż świeże, to z kolei genialny dodatek do zup, bulionów i sosów. Z powodzeniem zastąpią mięso.

Marynowane grzyby shiitake można dodawać do sushi, sałatek czy spożywać samodzielnie, jako przekąskę. 

CZYTAJ TAKŻE: 

Zastąp nim mięso. Obniży cholesterol i ciśnienie, ochroni przed osteoporozą

Grzyby w lutym? Wiemy, gdzie szukać jadalnych okazów

Grzyby nie dla każdego. Komu szkodzą leśne przysmaki?